Δεν υπάρχει “άλλη Ελλάδα”.
Αυτή που “δημιουργεί”, “καινοτομεί”, “αναπτύσσεται” και άλλες τέτοιες λέξεις αισιόδοξες.
Δεν υπάρχει.
Συγγνώμη που το λέω έτσι απότομα, αλλά μόνο έτσι σκάνε οι φούσκες.
Κατά τη γνώμη μου, η οποία έχει σχηματιστεί παρακολουθώντας τη ζωή και τις εξελίξεις σε ετούτη την ακρούλα της Βαλκανικής λίγο πιο προσεκτικά την τελευταία τριετία, η ιδέα ότι υπάρχουν στην ελληνική κοινωνία επαρκείς δυνάμεις δημιουργίας και εξέλιξης που μπορεί να αναδειχτούν και να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά μιας υποτιθέμενης επόμενης ημέρας, είναι ακριβώς αυτό: Μια φούσκα.
Περιέχει μόνο αέρα.
Εφόσον είσαι εδώ και διαβάζεις αυτά* πιθανότατα είσαι ένας άνθρωπος που έχει κάποια μόρφωση και μερικά ενδιαφέροντα, έχεις διαβάσει πέντε βιβλία, ζεις τη ζωή σου ακολουθώντας κάποιες βασικές ηθικές αρχές που έχεις πάρει από την οικογένεια ή το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσες, πιστεύεις σε κάποιες βασικές αξίες (την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισονομία). Και πιθανότατα πιστεύεις ότι εσύ και οι άλλοι άνθρωποι που είναι σαν εσένα αποτελούν την ελπίδα αυτής της χώρας να κάνει κάτι καλύτερο στο μέλλον. Γιατί σπούδασες, δούλεψες, έμαθες την αξία της συνεργασίας και τη χαρά τη δημιουργίας, δε θέλεις να κλέψεις, δε θέλεις να βολευτείς, θέλεις να παλέψεις με τις δικές σου δυνάμεις και να διεκδικήσεις το καλύτερο για τον εαυτό σου και, στην πορεία, να βοηθήσεις να γίνει ο κόσμος λίγο καλύτερος.
Τα συγχαρητήριά μου.
Το πρόβλημα είναι ότι πιθανότατα πιστεύεις και ότι υπάρχουν κι άλλοι σαν κι εσένα, πολλοί, ένα ποτάμι όρεξης και προοπτικής που βράζει και περιμένει να ξεχυθεί παρασέρνοντας στην Ελλάδα στο μέλλον. Οι φίλοι σου, ας πούμε. Τόσους φίλους έχεις, συναδέλφους και συμφοιτητές. Κι οι απλοί γνωστοί; Υπάρχουν δημιουργικοί άνθρωποι που ξέρεις, περιφέρονται στο περιβάλλον σου, παραδείγματα προς μίμηση. Και αυτοί που διαβάζεις στις εφημερίδες, ο τάδε Παπαδόπουλος που πήρε υποτροφία στο ΜΙΤ, η δείνα Παπαδοπούλου, που μετακόμισε στο Μεσολόγγι και εκτρέφει σαλιγκάρια. Ο Έλληνας που κέρδισε την τρίτη θέση στον παγκόσμιο διαγωνισμό μαθηματικών της Microsoft. Τόσες ιστορίες βγαίνουν στα μπλογκς και στα ΜΜΕ. Τόσοι διαπρέπουν. Τόσοι Έλληνες πήγαν να ακούσουν όπερα στα μουσεία και τους πεζόδρομους εχτές.
Κάτι κινείται. Ε;
Όχι.
Λυπάμαι. Πιστεύω το αντίθετο.
Είναι εντελώς αδύνατο να υπολογίσει κανείς πόσο είναι αυτό το (ασαφώς ορισμένο) “δημιουργικό” ανθρώπινο δυναμικό που αντέχει και αγωνίζεται κόντρα στη διαφθορά και τη μιζέρια. Αν πάρεις τον πληθυσμό της Ελλάδας και αφαιρέσεις τους απατεώνες, τα λαμόγια, τους βολεμένους, τους κλέφτες, τους εγκληματίες, τους αφασικούς, τους sociopaths και τους ψευδεπαναστάτες πόσοι δημιουργικοί και αξιόλογοι μένουν; Πέντε εκατομμύρια άνθρωποι; Ένα; Πεντακόσιες χιλιάδες;
Πιστεύω πως μένουν πολύ, πολύ λιγότεροι.
Οι δημιουργικοί εκπρόσωποι της μυθικής “άλλης Ελλάδας” είναι απειροελάχιστοι. Μηδαμινή μειοψηφία. Οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
Ο κανόνας είναι τα λαμόγια του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας και του συνδικαλισμού, οι “αριστεροί” που θέλουν αναδρομικές ποινικές κυρώσεις, οι μουρλοί που καλούν σε λιντσαρίσματα, οι πολίτες οι βολεμένοι και οι μίζεροι, οι θρησκόληπτοι, οι κλεπταποδόχοι και οι υποκριτές, οι αγανακτισμένοι με τις κρεμάλες, οι νεοναζί τραμπούκοι, τα αλαλάζοντα κεφάλια σε δελτία ειδήσεων διεφθαρμένων καναλαρχών, οι παράνομα παρακαρισμένοι, παράλογα περήφανοι, παραδόπιστοι παράφρονες Έλληνες.
Αυτή είναι η Ελλάδα. Δεν έχει άλλη. Όλοι οι υπόλοιποι, εσείς, είναι εξαιρέσεις, παραφυάδες παράδοξες. Κανείς δεν ξέρει πως φυτρώσατε, σα ζιζάνια ανάμεσα στις τσιμεντένιες πλάκες του πεζοδρομίου. Σας συγχαίρω. Νιώθω δικός σας. Μα ακούστε: Είμαστε τιποτένια λίγοι.
Μετριούμαστε στις δεκάδες χιλιάδες, το πολύ. Πενταψήφιο νούμερο. Μπακαλίστικος υπολογισμός δικός μου, αυτός, βασισμένος σε αυθαίρετα στοιχεία και υποθέσεις (πόσοι αγοράζουν βιβλία; πόσοι πάνε στην όπερα όταν δεν είναι δωρεάν; στους ποσους εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες των social media εκμηδενίζεται η συνεισφορά των early adopters και κυριαρχούν τα χολερικά trolls;) αλλά νομίζω ότι είμαστε λίγοι. Τάξεις μεγέθους λιγότεροι από τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής, ας πούμε. Και για πολλούς από εμάς, είναι θέμα συζήτησης το αν είμαστε στ’ αλήθεια, πραγματικά, ουσιαστικά καλύτεροι απ’ τον πολτό της πλειοψηφίας σε οτιδήποτε. Να το λέμε κι αυτό.
Τα ερωτήματα που μπορεί να προκύπτουν από αυτή την υπόθεση είναι δύο:
1) Κι αν δεν ισχύει;
και
2) Κι αν ισχύει, τώρα τι κάνουμε;
Στο πρώτο ερώτημα, η απάντηση που έχω είναι απλή:
Αν δεν ισχύει, και η δημιουργική μειοψηφία των Ελλήνων είναι ικανή και επαρκής για να σώσει τη χώρα, δεν θα είχαμε πτωχεύσει.
Ζούμε σε μια χώρα που έχει ελεύθερη δημοκρατία εδώ και σαράντα χρόνια, σε ένα διεθνές περιβάλλον σχετικής ασφάλειας, με πόρους και δανεικά να ρέουν άφθονα από συμμάχους ξένους. Τι κατάφερε η κοινωνική συνισταμένη της Ελλάδας αυτές τις δεκαετίες; Πτώχευσε. Αυτό είναι το επιχείρημά μου. Αν η χώρα είχε παράξει αρκετούς δημιουργικούς και φιλόδοξους ανθρώπους όλες αυτές τις δεκαετίες δεν θα είχε καταρρεύσει. Οι αξίες της θα ήταν άλλες. Η κοινωνική συνοχή της διαφορετική.
Στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση είναι “τίποτα“. Κάντε ό,τι καταλαβαίνετε. Όσο περνά ο καιρός και η ελληνική πολιτική σκηνή στροβιλίζεται όλο και γρηγορότερα στη φυγόκεντρο, όσο περισσότερο αποτρελαίνονται τα εκκωφαντικά άκρα, και αναδεικνύεται χαίνουσα η παντελής απουσία λόγου από το αποσβολωμένο κέντρο, το συμπέρασμα στα δικά μου τα μάτια επιβεβαιώνεται: Δεν γίνεται τίποτα. Δεν υπάρχει καμία λύση. Αυτή η χώρα κατοικείται από μια κοινωνική ετερόκλητη σούπα από ναζί, αμόρφωτους, απατεώνες και αποτρελαμένους, που ζει βιδωμένη ιστορικά στον εμφύλιο και διανοητικά στην εποχή του χαλκού. Αυτός είναι ο κανόνας. Αυτή είναι η εικόνα της κοινωνίας. Και κάπου μέσα στη σούπα, θλιβερά λίγες κι ανεπαρκείς, παλεύουν να επιπλεύσουν απεγνωσμένες οι εξαιρέσεις, εσείς.
Τίποτα δε μπορείτε να κάνετε.
Ετούτη η κοινωνία ίσως και να μην μπορεί να λειτουργήσει καθόλου. Ποτέ ιστορικά δε λειτούργησε αυτή η χώρα, γιατί να λειτουργήσει τώρα;
Το μόνο που μπορώ να σας συμβουλεύσω είναι ψυχραιμία και καλό κολύμπι. Από την πλευρά μου θα ψάξω μπας και μας βρω τίποτα σωσίβια. Το αξίζετε.
*τις πρώτες ώρες, τουλάχιστον -μετά έρχονται αναπόφευκτα και διάφοροι άλλοι, άλλων κατηγοριών, ξέμπαρκοι απ’ τον πολτό των share στα social media, εκτός φούσκας, οι πραγματικοί, αυθεντικοί Έλληνες. Θα τους έβλεπες να ωρύονται με ανορθόγραφα greeklish στα σχόλια, αν δεν είχα moderation στα σχόλια.
Έχω γράψει σχετικά:
Γιατί οι Έλληνες περιφρονούν την αλήθεια
Γιατί οι Έλληνες έκαναν πάντα τα ίδια
Μήπως η Ελλάδα αξίζει να καταρρεύσει;
Η συνισταμένη και οι ιδιοφυία του πλήθους
Τα προβλήματα που δεν λύνονται
Κι οι αγανακτισμένοι φταίνε
Το μίσος, ή γιατί οι Έλληνες δεν είναι φτιαγμένοι για να ζουν μαζί