Ετούτη δεν είναι εποχή κατάλληλη για ανοίγματα. Δεν προσφέρεται για ρίσκα. Είναι καιροί δύσκολοι. Οπότε μπορεί κανείς να πει ότι πάει, τρελάθηκε ετούτος. Δεν είναι με τα καλά του.
Γιατί έχω να σου πω ότι μαζί με δυο φίλους και συνεργάτες φτιάχνουμε μια καινούρια εταιρεία, ένα digital media startup που λέγεται Nest Media. Σήμερα, το 2012. Δεν αστειεύομαι.
Αυτοί είναι γρίφοι που εν πολλοίς παραμένουν ακόμα άλυτοι, και όχι μόνο στην Ελλάδα.
Το Δεκέμβριο του 2008 έφτιαξα κάτι που το ονόμασα Monoblogs. Ο στόχος μου ήταν να συγκεντρώσω ανθρώπους που γράφουν για συγκεκριμένα πράγματα (design, μόδα, ποδόσφαιρο, οτιδήποτε) για να φτιαχτεί ένα δίκτυο από εξειδικευμένα blogs, άσχετα μεταξύ τους, αλλά χρήσιμα σε συγκεκριμένα κοινά. Ως ιδέα μου φαινόταν προφανής: Υπήρχαν πάρα πολλοί καλοί δημοσιογράφοι και bloggers που ήξεραν καλά ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, και είχαν τη διάθεση να κάνουν κάτι δικό τους στο Ίντερνετ, αλλά είτε δεν είχαν τις τεχνικές γνώσεις για να φτιάξουν κάτι αξιοπρεπές, είτε βαριούνταν να το κυνηγήσουν διαφημιστικά, είτε και τα δύο. Ήθελα να τους προσφέρω αυτά που τους λείπουν, επενδύοντας λίγα χρήματα και λίγο χρόνο, για να κερδίσουμε όλοι από τη συμμαχία.
[motto_right]
Υλικό που καταναλώνεται από μάτια και αυτιά. Αυτή είναι η δουλειά μας.
[/motto_right]
Τα επόμενα χρόνια το πείραμα ποτέ δεν έφτασε σε ικανοποιητικό βαθμό υλοποίησης, κυρίως λόγω έλλειψης χρόνου. Ανέλαβα άλλες ευθύνες, είχα άλλα τρεχάματα, εμφανίστηκαν άλλες προτεραιότητες. Ωστόσο, κάποια ενδιαφέροντα πράγματα βγήκαν από τα Monoblogs. Δεν ξέρω αν έχεις ξεκοκαλίσει το σπιτόσκυλο. Ή αν έχεις στείλει απορίες στην RDeco. Ανάμεσα σε άλλα που δοκιμάστηκαν και ξέμειναν κι εγκαταλείφθηκαν, κάποια ωραία μικρά sites επέζησαν και βρήκαν το κοινό τους και συνεχίζουν να ευημερούν. Κι αυτό ήταν ένα κέρδος.
Εν τω μεταξύ, το σύμπαν κατέρρευσε.
Το 2010 στη σκηνή του TEDxAthens προσπάθησα να περιγράψω τη μορφή που παίρνει η δουλειά μας μέσα από την κατάρρευση του προϋπάρχοντος status quo. Είπα τα εξής:
[field id=”1″]
Η δουλειά μας, για όποιον δεν ξέρει, είναι η εξής:
Φτιάχνουμε λέξεις, φωτογραφίες και βίντεο.
Αυτή είναι η δουλειά μας, και με το “μας” εννοώ ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων που πριν από λίγα χρόνια έκαναν διαφορετικές δουλειές ο καθένας, σε διαφορετικά αντικείμενα, αλλά στην πραγματικότητα όλοι φτιάχνουν ένα πράγμα, που μπορεί να παίρνει διαφορετικές μορφές αλλά στην πραγματικότητα είναι το ίδιο: Περιεχόμενο. Υλικό που καταναλώνεται από μάτια και αυτιά. Αυτή είναι η δουλειά μας.
Όπως ξέρεις, τα παλιότερα χρόνια το να μεταφέρεις περιεχόμενο σε μάτια και αυτιά ήταν μια διαδικασία περίπλοκη, εμπεριείχε κόπο και έξοδα, δεν ήταν εύκολο πράγμα. Όπως έλεγα στο TEDxAthens, όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Πλέον είναι σχετικά εύκολο ένας δημιουργός περιεχομένου να φέρει το προϊόν των κόπων του στα μάτια των καταναλωτών του, δηλαδή στα δικά σου. Απλά πατάει μερικά κουμπιά, και ορίστε: Οι λέξεις και οι εικόνες του εμφανίζονται σε μιλιούνια κομπιούτερ και κινητά και ταμπλέτες στην άλλη άκρη του κόσμου. Αυτό έχει κατακρημνίσει την αξία του περιεχομένου, γιατί πλέον η διαθεσιμότητά του είναι ακαριαία και σχεδόν δωρεάν. Αν και η παραγωγή του εξακολουθεί να έχει κόστος, η αξία του έχει μειωθεί ραγδαία. Κι αυτό έχει ανατρέψει όλα όσα ξέραμε για την αγορά των media, δηλαδή του περιεχομένου.
Μέσα σ’ αυτή την ανατροπή και την αναμπουμπούλα, αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια εταιρεία.
(Ο πληθυντικός εδώ έχει σημασία. Ξεκινώντας από τυχαίες συναντήσεις και συμπαντικές συγκυρίες και συνεχίζοντας με αέναες και μακροσκελείς μα ουσιαστικές συζητήσεις μηνών, δημιουργήθηκε μια ετερόκλητη μα συμπαγής τρόικα. Ο Δημήτρης Καλαβρός και η Σοφία Μπελούκα φέρνουν στην εξίσωση τις μεταβλητές που της λείπουν. Χωρίς την γνώση και την εμπειρία τους σε εντελώς διαφορετικούς αλλά εξίσου απαραίτητους τομείς, ετούτη η κίνηση δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί από άτομο με σώας τας φρένας τη σήμερον ημέρα).
[motto_left]
Πλέον είναι σχετικά εύκολο ένας δημιουργός περιεχομένου να φέρει το προϊόν των κόπων του στα μάτια των καταναλωτών του, δηλαδή στα δικά σου.
[/motto_left]
Η απόφαση δεν είναι τυχαία. Καθώς η αγορά η δικιά μας αλλάζει, δημιουργούνται κενά μεγάλα. Τα παλιά media κλείνουν και τα νέα media δεν έχουν βρει αποτελεσματικούς τρόπους για να εκμεταλλεύονται το online περιεχόμενο, καθώς και η διαφημιστική αγορά συρρικνώνεται με τρομερή ταχύτητα. Ταυτόχρονα ο κόσμος θέλει να διαβάζει λέξεις και να κοιτάζει εικόνες, περισσότερο από ποτέ. Εκεί υπάρχει κενό. Κι όπου υπάρχει κενό, υπάρχουν ευκαιρίες. Αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε να τις εντοπίσουμε και να τις εκμεταλλευτούμε με μια λύση ευέλικτη, πολύ χαμηλού ρίσκου, επενδύοντας σ’ αυτά που ξέρουμε καλά και στους ανθρώπους που ξέρουν να τα κάνουν καλά.
Για να καταλάβεις το σκεπτικό, αντιγράφω από το FAQ του nestmedia.gr:
Τι είναι η Nest Media;
H Nest Media είναι ένα digital media startup. Διαθέτει ένα δίκτυο από websites τα οποία διαχειρίζεται διαφημιστικά, και ένα δίκτυο από bloggers και δημοσιογράφους που παράγουν ψηφιακό περιεχόμενο ποικίλης θεματολογίας. Παράγει επίσης software για τη διευκόλυνση της παραγωγής και της κατανάλωσης του ψηφιακού περιεχομένου.
Δηλαδή φτιάχνετε sites;
Όχι ακριβώς. Όχι οποιουδήποτε είδους: Φτιάχνουμε sites με περιεχόμενο. Δεν σχεδιάζουμε μόνο το design, δεν γράφουμε μόνο τον κώδικα: Φτιάχνουμε sites και blogs που ανανεώνονται καθημερινά με λέξεις και εικόνες επιλεγμένες από ειδικούς και ταλαντούχους για αναγνώστες που ψάχνουν πράγματα να διαβάσουν στις οθόνες τους. Αυτά τα sites τα φτιάχνουμε είτε για τον εαυτό μας και τους δημιουργούς τους, επειδή μας αρέσουν και πιστεύουμε ότι έχουν αξία για τη διαφημιστική αγορά, είτε για brands που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το ψηφιακό περιεχόμενο ως εργαλείο προώθησης προϊόντων και υπηρεσιών.
Τόσα sites υπάρχουν. Τι κάνετε διαφορετικά εσείς;
Δεν πιστεύουμε ότι υπάρχουν αρκετά sites με ποιοτικό περιεχόμενο στην ελληνική γλώσσα. Ίσα ίσα, θεωρούμε ότι το ελληνικό ίντερνετ είναι αρκετά φτωχό, με εξαίρεση μόνο κάποιες συγκεκριμένες θεματικές κατηγορίες. Επειδή είμαστε κι εμείς αναγνώστες, ξέρουμε ότι υπάρχουν μεγάλα κενά. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που μπορούν να συμπληρώσουν αυτά τα κενά για να κάνουν αυτή τη δουλειά, και να έχουν μια ευκαιρία να αμειφθούν γι’ αυτή. Πολλοί από αυτούς το κάνουν ήδη αλλά διστακτικά και μεμονωμένα. Άλλοι το κάνουν ερασιτεχνικά, επειδή δεν έχουν επαφή με τη διαφημιστική αγορά. Άλλοι φοβούνται να το τολμήσουν επειδή δεν ξέρουν το μέσο. Θέλουμε να συμπληρώσουμε ό,τι τους λείπει, να τους δώσουμε τα εφόδια για να μπορούν να παράγουν το περιεχόμενο που ξέρουν καλά για τους αναγνώστες που το αναζητούν στο Ίντερνετ. Αυτή είναι μία υπηρεσία που κανείς άλλος δεν προσφέρει.
Πώς τολμάτε να δοκιμάσετε κάτι τέτοιο τώρα, σ’ αυτές τις συνθήκες;
Πιστεύουμε ότι η κρίση που μαστίζει τον Τύπο παγκόσμια και η μεγαλύτερη κρίση που μαστίζει την ελληνική οικονομία δημιουργούν ταυτόχρονα ένα μεγάλο κενό. Εταιρείες που παραδοσιακά διένειμαν το περιεχόμενο στο αναγνωστικό κοινό με παραδοσιακούς αλλά και ψηφιακούς τρόπους πλέον αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης, και πολλοί καλοί παραγωγοί περιεχομένου βρίσκονται ξαφνικά χωρίς αντικείμενο. Ταυτόχρονα οι αναγνώστες διαβάζουν περισσότερο από ποτέ, και πλέον όλο και περισσότερο σε οθόνες κάθε σχήματος και μεγέθους. Θέλουμε να λειτουργήσουμε ως ο καταλύτης που θα φέρει κοντά αυτούς τους δημιουργούς με αυτούς τους αναγνώστες. Από αυτή την άποψη, ετούτη η εποχή είναι η καλύτερη για τέτοιου τύπου πειράματα.
Περίπου έτσι. Υπάρχουν διάφορες λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργούμε πρακτικά, για τον τρόπο με τον οποίο ένα blog ή ένα site μπορεί να ενταχθεί στο δίκτυό μας, για τη μορφή της συνεργασίας με bloggers και συντάκτες, για το πώς υπολογίζουμε να αναπτυχθούμε, πράγματα που δεν ενδιαφέρουν καθόλου τη συντριπτική πλειοψηφία του κοινού που ψάχνει πράγματα να διαβάσει, αλλά που αν ενδιαφέρουν εσένα μπορείς να με ρωτήσεις με ένα απλό e-mail, μην γράφουμε υπερβολικά περισσότερες λέξεις εδώ.
Εξάλλου, αν σε ενδιαφέρει μπορείς να παρακολουθείς τη δραστηριότητα της Nest Media στο Facebook και στο Twitter. Απ’ ό,τι λένε τα σχέδια, θα είναι πλούσια και πολυσχιδής τους αμέσως επόμενους μήνες.
Και τώρα κάτι τελευταίο, ίσως λίγο βαρύγδουπο.
Πολλοί άνθρωποι από το δικό μου το συνάφι και στο δικό μου το περιβάλλον αυτό τον καιρό βρίσκονται σε στάση αναμονής. Έτσι μοιάζουν να αντιμετωπίζουν την κρίση: Περιμένοντας. Δεν είναι κάτι συνειδητό ή αποφασισμένο. Δεν κάνουν sabbatical. Αποσβολωμένοι είναι. Δικαιολογημένα.
Αυτό που περιμένουν, ουσιαστικά, είναι να περάσει η τρικυμία, να επιστρέψει η αγορά στην οποία συνήθισαν να δουλεύουν σε μια ισορροπία, σε ένα equilibrium, όποια μορφή κι αν έχει αυτό. Όταν έρθει, θα προσαρμοστούν.
Το πρόβλημα μ’ αυτή την -κατά τα άλλα απολύτως δικαιολογημένη- στάση είναι ότι η αγορά μας, όπως και πολλές άλλες αγορές, δεν πρόκειται ποτέ να ξαναφτάσει στην ισορροπία. Δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξουν είκοσι χρόνια σταθερότητας, με συγκεκριμένες δομές και αυστηρά ορισμένους τρόπους εργασίας, όπως αυτά που γνώρισε μια γενιά που δούλεψε στα ΜΜΕ από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά. Το νέο equilibrium θα είναι η διαρκής ανατροπή, η μόνιμη εξέλιξη. Το μόνο που θα μένει ίδιο πια θα είναι το ότι όλα θα αλλάζουν, συνέχεια.
Πώς το αντιμετωπίζεις αυτό το πράγμα; Τι κάνεις; Δεν είμαι σίγουρος. Ξέρω μόνο ένα:
Δεν περιμένεις.
Κινείσαι.