Εσύ πού ψάχνεις το νόημα; Το νόημα και τις εξηγήσεις γι’ αυτά που είσαι κι αυτά που κάνεις, τις απαντήσεις στα θολά ερωτήματα τα υπαρξιακά και τα άλλα: Πού τα αναζητείς;
Υποθέτω ότι τα αναζητείς. Είσαι εδώ, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εδώ έφτασες, άρα μάλλον μιας συνομοταξίας τέτοιας είσαι, ένα είδος ανθρώπου ιδιαίτερο: Που ψάχνει.
Πού ψάχνεις;
Στα βιβλία; Στο ίντερνετ;
Κι εγώ εκεί έψαχνα. Μα περνάς μια ηλικία -είναι διαφορετική για τον καθένα-, και συσσωρεύεται μια κρίσιμη μάζα από προβλήματα, απογοητεύσεις, δυσκολίες, κυνισμό και αρνητικά συναισθήματα από αυτά που ντρέπεσαι να παραδεχτείς ότι νιώθεις έντονα, και καταλαβαίνεις το εξής: Απαντήσεις άλλες δεν υπάρχουν γραμμένες κι εύληπτες. Δεν βρίσκονται έτσι εύκολα στο Google. Από ένα σημείο και μετά, βρίσκονται πιο δύσκολα. Φταίει και το ότι πια έχουν μείνει μόνο οι δύσκολες ερωτήσεις.
Οι απαντήσεις, δε, δεν είναι καν απαντήσεις. Είναι μεμονωμένες στιγμές ενόρασης χωρίς όνομα, μικρά κομμάτια του παζλ, την τελική εικόνα του οποίου αγνοείς.
Και βρίσκονται μόνο ακούσια.
Εξάγονται από τα συμφραζόμενα.
Προκύπτουν με ώσμωση.
Και συνήθως δεν ξέρεις πού να τις ψάξεις, καν. Τις βρίσκεις, όταν τις βρίσκεις, τυχαία.
Αυτό που έχω καταλάβει μετά από χρόνια ψαξίματος ενίοτε μάταιου είναι πως οι πιθανότητες να βρεις απαντήσεις -όπως και οι πιθανότητες να βρεις νέα ερωτήματα- αυξάνονται όσο απομακρύνεσαι από το φυσικό σου περιβάλλον, τον κόσμο τον δικό σου, το γνώριμο, όπου νιώθεις ασφάλεια και γαλήνη. Την comfort zone. Εκεί τι απαντήσεις να βρεις -αφού το ξέρεις το μέρος απ’ έξω κι ανακατωτά. Οι γνωστοί άνθρωποι, οι συνήθεις ιδέες, οι γνώριμες εικόνες, η βολική ρουτίνα. Ασφάλεια σου προσφέρουν, ναι. Αλλά όχι ώσμωση. Καμία τριβή.
Τη στιγμή που μεταφέρεσαι σε ένα περιβάλλον ξένο, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Ξαφνικά βλέπεις εικόνες καινούργιες, ακούς ήχους νέους, αναπνέεις αέρα αλλιώτικο. Οι προσλαμβάνουσες είναι καινούριες. Ο κόσμος είναι γεμάτος φρέσκα μηνύματα και ο εγκέφαλος μερικών από εμάς τα φρέσκα μηνύματα τα χρειάζεται σαν οξυγόνο, θρέφεται από αυτά, τον βοηθούν να φτιάξει συνάψεις νέες, αλλιώτικες, και εκεί μπορεί -τυχαία- να προκύψουν απαντήσεις.
Έτσι έχω καταλάβει, πια. Γι’ αυτό οι πιο χρήσιμες ιδέες και οι πιο θεμελιώδεις διαπιστώσεις μου προκύπτουν πάντα στα ταξίδια, όταν είμαι μακριά από το σπίτι μου και την πόλη μου και τη βολική καθημερινότητα.
Πριν από λίγες ημέρες, καλεσμένος από την COSMOTE για την παρουσίαση ενός κινητού τηλεφώνου, βρέθηκα στη Νέα Υόρκη, και το επιβεβαίωσα αυτό το συμπέρασμα. Το να πετάς τον εγκέφαλό σου σε ένα μέρος νέο, γεμάτο με φρέσκα ερεθίσματα, είναι βάλσαμο, ευεργετικό, θεραπευτικό πράγμα. Μακάρι να μπορούσα να το κάνω συχνότερα.
Αυτό εδώ το παρακάτω σεντόνι, με το βίντεο και τις φωτογραφίες και τις περιγραφές, δεν είναι ένας ταξιδιωτικός οδηγός. Είναι τυχαίες εικόνες που, συμπυκνωμένες σε πέντε ημέρες, ανακάτεψαν συνάψεις και πυροδότησαν συνειρμούς κι αναδιάταξαν συμπεράσματα και γέννησαν το πιο σημαντικό πράγμα απ’ όλα, λίγη ουσία.
Είναι μια ιστορία αγάπης.
[field id=”2″]
Διατυπώνω την εξής θεωρία: Ο λόγος που οι περισσότεροι Έλληνες της δικιάς μου ιδιοσυγκρασίας συμπαθούν τη Νέα Υόρκη είναι, νομίζω, τα σκουπίδια. Όχι συνειδητά. Άκου: Η Νέα Υόρκη είναι βρώμικη πόλη. Καθώς περνά η μέρα τα μαγαζιά βγάζουν τα σκουπίδια τους στο πεζοδρόμιο, όλο και περισσότερες σακούλες, κι έτσι αργά το απόγευμα οι βόλτες γίνονται σλάλομ ανάμεσα σε βουνά από σκουπίδια, μέχρι που ‘ρχονται τα σκουπιδιάρικα και, αργά τη νύχτα, το μέρος καθαρίζει λίγο.
Ξέρεις γιατί αυτό το αποκρουστικό θέαμα είναι για εμάς γοητευτικό; Επειδή είναι γνώριμο. Η πόλη ετούτη δεν είναι μια κουκλίστικη ουτοπία σαν τις πόλεις της βόρειας Ευρώπης, είναι αληθινή και γήινη, σαν τις πόλεις τις δικές μας. Έτσι μπορούμε να τη νιώσουμε λίγο πιο οικεία, λίγο πιο κοντά στις παραστάσεις της δικιάς μας πραγματικότητας. Βλέπεις τις Στοκχόλμες και τις Κοπεγχάγες και καταλαβαίνεις ότι είναι άλλης πάστας οι άνθρωποι που τις έφτιαξαν για να ζουν μέσα τους, δεν είναι σαν εμάς. Τη Νέα Υόρκη μοιάζει να την έφτιαξαν άνθρωποι που μας μοιάζουν περισσότερο.
(Διάβασε αυτό εδώ το άρθρο που τους περιγράφει πάρα πολύ καλά).
Οπότε εμείς νιώθουμε αυτόματα καίτοι υποσυνείδητα κάπως οικεία εκεί πέρα.
Είναι, βεβαίως, πιο τρελοί από εμάς.
Υπάρχουν πάρα πολλοί τρελοί.
Τους βλέπεις περπατώντας στους δρόμους, είναι παντού, άνθρωποι που μιλάνε μόνοι τους, άνθρωποι που φωνάζουν στις βιτρίνες, άνθρωποι που κλαίνε περπατώντας στο πεζοδρόμιο. Έχω πάει τέσσερις φορές στη Νέα Υόρκη. Και τις τέσσερις φορές έχω δει ανθρώπους να κλαίνε περπατώντας στο πεζοδρόμιο ή στο μετρό.
Το πρώτο βράδυ ετούτης της επίσκεψης βγήκα για μια βόλτα και, όταν σταμάτησα για να βγάλω μια φωτογραφία, ένας διερχόμενος κύριος σταμάτησε και με προέτρεψε να βάλω το κινητό μου στον κώλο μου. Δεν με γνώριζε, προφανώς, ούτε έβγαζα αυτόν φωτογραφία. Οι ζωές μας δεν τέμνονταν με κανέναν απολύτως τρόπο, μα κάτι μέσα στο μυαλό του τον ώθησε να μου απευθύνει αυτή την προτροπή, και στη συνέχεια, καθώς τον κοιτούσα με το φανταστικό χαμόγελο του τουρίστα στο ζωολογικό κήπο (σε έναν ζωολογικό κήπο χωρίς κάγκελα, πάντως), με προέτρεψε ακολούθως να βάλω το κινητό μου τηλέφωνο και στο στόμα μου. Τέτοιοι κυκλοφορούν σ’ αυτή την πόλη πολλοί. Η φωτογραφία που τράβηξα ήταν η εξής:
Η προθυμία των ανθρώπων γύρω σου να σου εκδηλώνουν τις σκέψεις τους για εσένα, ακόμα κι όταν είναι καταφανώς παράφρονες και σε προτρέπουν να τοποθετήσεις μηχανήματα στις σωματικές σου οπές, είναι κάτι κάπως ξένο και πρωτόγνωρο και αρκετά διαφορετικό με την εμπειρία μου ως πολίτης ανάμεσα σε πολίτες που, εδώ, στην πόλη μου, συνήθως δεν νοιάζονται καθόλου για το ποιος είμαι και πού τοποθετώ το κινητό μου τηλέφωνο. Είναι, επίσης, χρήσιμη για κάποιον σαν εμένα, που κατά την καταβύθισή του σε ένα περιβάλλον νέο περνά από διάφορα σαφώς διακριτά στάδια προσαρμογής.
Όταν ταξιδεύω σε ξένες πόλεις, τις πρώτες ώρες ή τις πρώτες ημέρες νιώθω ξένος, τουρίστας, επισκέπτης. Ψάρι έξω απ’ το νερό. Κι αν και υποτίθεται ότι, σύμφωνα με τα παραπάνω, αυτό είναι ένα πολύ γόνιμο στάδιο κατά το οποίο το μυαλό μου πλημμυρίζει με νέες, ξένες εικόνες, δεν είναι και το πιο ευχάριστο. Γιατί δεν μου αρέσει να νιώθω σαν τουρίστας. Για κάποιο λόγο το συναίσθημα μου θυμίζει ότι είμαι ξένος, και το να είσαι ξένος σημαίνει ότι αυτά που είναι γύρω σου δεν τα καταλαβαίνεις πλήρως και δεν τα κατέχεις, και αυτό με αναστατώνει. Είναι χρήσιμο και διδακτικό, αλλά με ενοχλεί. Δεν μου αρέσει να μου θυμίζουν ότι υπάρχουν πράγματα που δεν ξέρω. Νιώθω αναγκασμένος να σπεύσω να τα μάθω. Και σπεύδω. Τότε, έχω διαπιστώσει, είναι που ξεκινάει η απόλαυση.
Την πρώτη φορά που ταξίδεψα στη Νέα Υόρκη, καθώς περπατούσα μόνος, νύχτα, με τη φωτογραφική μηχανή κρεμασμένη με λουρί στον ώμο, με πλησίασε μια κυρία και άρχισε να μου μιλάει. Μου μιλούσε περπατώντας δίπλα μου, και κάτι στο βλέμμα της με έκανε να συνεχίσω να περπατάω. Ήταν ηλικιωμένη, πάνω από τα εξήντα, με μαλλιά βαμμένα ξανθά, κομμωτηρίου. Είχε γαλάζια μάτια, πολύ λευκό δέρμα και πολύ έντονο, κόκκινο κραγιόν. Ήταν ντυμένη σα να επέστρεφε μόλις από την όπερα. Με ρώτησε από πού είμαι. Τη ρώτησα πώς κατάλαβε ότι είμαι ξένος. Μου είπε ότι φαίνομαι ξένος. Μετά μου ζήτησε να πάμε να πιούμε ένα ποτό και μου είπε ότι ένιωθε μοναξιά, όλα αυτά ενώ περπατούσαμε στην 6η Λεωφόρο. Σκέφτηκα πως είτε είναι πόρνη, είτε θέλει να με οδηγήσει στο καταγώγι όπου περιμένει ο πολύ νεότερος εραστής της για να μου κλέψουν την κάμερα και τα νεφρά. Δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι είναι μια ηλικιωμένη κυρία που νιώθει μοναξιά. Η αλλόκοτη εμπειρία και η ανασφάλεια που μου προκαλούσε με έκαναν να νιώθω πιο ξένος κι από όσο φαινόμουν. Πήρα τότε την απόφαση, αφότου άφησα την κυρία ψελίζοντας μια δικαιολογία για τη σύζυγο που με περίμενε στο ξενοδοχείο και ανοίγοντας το βήμα, να σταματήσω να είμαι ξένος. Έκτοτε στα ταξίδια προσπαθώ να ξεπερνάω το πρώτο στάδιο του τουρισμού όσο πιο γρήγορα γίνεται. Μαθαίνω πώς λειτουργούν οι συγκοινωνίες, αποφεύγω τις τουριστοπαγίδες, προσπαθώ να κινηθώ στην πόλη όπως κινούνται και οι ντόπιοι, και αυτό με βοηθάει αφ’ ενός να καταλάβω περισσότερα πράγματα για τον αληθινό χαρακτήρα του μέρους που επισκέπτομαι, και αφ’ ετέρου να νιώσω λιγότερο ξένος. Πιο άνετα.
Πριν από τα smartphones και το Google Maps κινούμουν στις ξένες πόλεις με χάρτινους χάρτες, κι επειδή ντρεπόμουν να τους βγάζω συχνά από την τσέπη -για να μη μοιάζω ξένος τουρίστας-, φρόντιζα να τους απομνημονεύω, να κρατάω στο μυαλό μου γενικές κατευθύνσεις και χαρακτηριστικά σημεία-οδηγούς για να βρίσκω το δρόμο μου μόνος μου. Όπως κάνω και στη δική μου πόλη, δεν ρωτούσα ποτέ κανέναν να μου πει πώς να πάω από το Α στο Β. Χάραζα μια πορεία στο μυαλό μου και πήγαινα -και το ενδεχόμενο να χαθώ ή να πάω από λάθος/μακρύτερο δρόμο το άφηνα και λίγο στην τύχη. Πολλά ωραία πράγματα έχω δει στα ταξίδια μου επειδή περπατούσα σε λάθος δρόμους, αρνούμενος να συμβουλευτώ χάρτες ή ντόπιους.
Η αίσθηση του προσανατολισμού σε ένα ξένο μέρος, ειδικά μετά από τις πρώτες, αναγνωριστικές ημέρες, είναι ένα από τα πράγματα που σε κάνουν να πιστεύουν ότι σιγά σιγά το μαθαίνεις. Μου αρέσει να περπατάω σε ξένες πόλεις χωρίς σκοπό, κοιτάζοντας τα κτίρια για να ικανοποιήσω το εσωτερικό σπιτόσκυλο, αλλά και για να απορροφήσω ασυνείδητα την αίσθηση του χώρου και των αποστάσεων, να καταλάβω την πολεοδομική διάρθρωση, να γεμίσω τη μνήμη με προσόψεις-σημάδια που θα μου θυμίζουν μέρη ώστε, την επόμενη φορά που θα τα βρω, μπορεί και να μου μοιάσουν οικεία. Είναι μια δίψα, αυτή, να γεμίζω το μυαλό με προσόψεις κτιρίων, κάτι σαν προσωπικό Google Street View. Νιώθω ότι έτσι καταγράφω την πόλη στο κεφάλι μου και κάνω τη χωροταξία της δικιά μου. Σε κάποιες πόλεις η διαδικασία αυτή προσφέρει τρομερή αισθητική απόλαυση (στο Παρίσι, οπωσδήποτε, σε κάποιες περιοχές της Βαρκελώνης, στη Ρώμη), σε άλλες είναι πιο χρηστική.
Κι έχει αποτέλεσμα. Από ένα σημείο και μετά, μαθαίνεις. Προσανατολίζεσαι κάπως, και σιγά σιγά νιώθεις το μέρος κάπως γνώριμο.
Φέτος, για πρώτη φορά, άνθρωποι με σταμάτησαν στη Νέα Υόρκη και με ρώτησαν πώς να πάνε στον προορισμό τους (την είσοδο του High Line). Άλλοι με ρώτησαν πώς λειτουργεί η Metrocard. Νόμισαν ότι είμαι ντόπιος. Τους απάντησα.
Υπάρχουν πολλοί ωραίοι προορισμοί στον κόσμο, αλλά αυτό που κάνει τις μεγάλες πόλεις ιδανικό προορισμό για σκέψη και αναζητήσεις είναι το ότι είναι γεμάτες με ανθρώπους, και όπου μαζεύονται πολλοί άνθρωποι γίνονται πράγματα, πολλά πράγματα. Σε πόλεις σαν τη Νέα Υόρκη συμβαίνουν πράγματα συνέχεια. Τις μέρες που βρέθηκα εκεί, η πόλη γιόρταζε την ημέρα του Αγίου Πατρικίου, που είναι ο άγιος-προστάτης της Ιρλανδίας. Πέτυχα την 5η Λεωφόρο κλειστή για την παρέλαση, και τα βράδια άνθρωποι με πράσινα ρούχα γέμιζαν τα πεζοδρόμια (και το χώρο έξω από τα ασανσέρ στο ξενοδοχείο μου) με ξερατά, δίνοντας μια αυθεντική βορειοευρωπαϊκή εσάνς στην πολυεθνική μετρόπολη.
Σε μια από τις βόλτες μου κατέληξα σε μια πολύ διάσημη εκκλησία, τον καθεδρικό του Αγίου Πατρικίου και, όπως συνήθως συμβαίνει, την πέτυχα την ώρα της λειτουργίας. Ήταν γεμάτη με κόσμο, και επίσης ήταν γεμάτη με σκαλωσιές, καθώς αυτό τον καιρό γίνονται έργα επισκευών. Μετά από τον ποδαρόδρομο της ημέρας, το είδα σαν ευκαιρία να ξαποστάσω λίγο, και μπήκα μέσα, μαζί με εκατοντάδες καθολικούς που έψαχναν απαντήσεις με πολύ διαφορετικό τρόπο.
Στην αρχή της λειτουργίας (μάλλον είχα πετύχει την απογευματινή παράσταση) κύριος με κοστούμι έκανε μιαν εισαγωγή, η οποία περιλάμβανε αναφορά στο νέο Πάπα και έκκληση για καταβολή χρηματικών δωρεών για την στήριξη της Εκκλησίας, ενώ ο άλλος κύριος με τη φούξια ρόμπα και τα γυαλιά περίμενε τη σειρά του. Πολύς κόσμος διάβαζε τις -ενίοτε τραγουδιστές- προσευχές που ακολούθησαν από τα βιβλιαράκια που υπήρχαν στα στασίδια. Κανείς δεν έβγαζε φωτογραφίες με το κινητό, κι αυτό με έκανε να νιώθω άσχημα -γιατί εγώ έβγαζα- αλλά όχι πολύ. Μερικές φορές οι πιστοί σηκώνονταν και μετά ξανακάθονταν. Όπως γίνεται πάντα στις εκκλησίες, δεν καταλάβαινα τι συμβαίνει, και με ποιον μαγικό τρόπο άνθρωποι αυθυποβάλονται σε μια ιδέα μυστικιστικής κατάνυξης που μεταμορφώνει σε κάτι σοβαρό μια τελετουργία που θυμίζει συνδιασμό κακού θεάτρου και αποκριάς. Τι είδους απαντήσεις είναι αυτές που βρίσκουν; Τι περίεργο, ακατάληπτο placebo;
Και τότε, καθώς ανέβαζα φωτογραφίες στο Instagram, οι άνθρωποι σηκώθηκαν πάλι, και για κάποιο λόγο έπιασαν ο ένας το χέρι του άλλου, άγνωστοι μεταξύ τους και, κοιτώντας προς τον κύριο με τη φούξια ρόμπα, μοιράστηκαν το placebo τους με την αφή, μεταξύ τους και με άπιστους, που δεν καταλάβαιναν τι συνέβαινε αλλά τέλος πάντων έβαλαν για λίγο το κινητό στην τσέπη, και τους έσφιξαν το χέρι.
Θα μπορούσε κάποιος να πει πως μια πυκνοκατοικημένη πόλη δεν είναι το ιδανικό περιβάλλον για ένα μισάνθρωπο. Τα πλατιά πεζοδρόμια τα γεμάτα ανθρώπους, οι ατέλειωτες ουρές, το στοίβαγμα των κορμιών, η περιρρέουσα ανθρωπίλα θα περίμενε κανείς σε Homo sapiens όπως εγώ να προκαλούν αποφορά. Μου το έχουν πει κιόλα κατάφατσα, άνθρωποι που υποτίθεται ότι με ξέρουν καλά: Αφού έχω θέματα σοβαρά και άλυτα με το είδος μου, γιατί μου αρέσει να ταξιδεύω στις πόλεις του; Γιατί δεν παίρνω τα βουνά, να κάνω παρέα με τα δέντρα;
Αυτοί οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τη φύση του μισανθρωπισμού μου, η οποία είναι περίπλοκη και τουλάχιστον διττή.
[imagebrowser id=75]
Στους δρόμους της Νέας Υόρκης βλέπεις την ανθρώπινη φύση στην ποταπή της διάσταση, όπως τη βλέπεις και στους δρόμους της Αθήνας, και αλλού. Βλέπεις τα σκουπίδια, την αγένεια, τις φάτσες τις μουρτζούφλικες, την ποικιλομορφία των συμπεριφορών, τα διαφορετικά χνώτα, τις ασύμβατες αντιλήψεις και προσωπικότητες, τις συγκρούσεις αυτών, και το απόσταγμα όλων αυτών των εκφάνσεων που, πράγματι, είναι συχνά αφόρητο. Μα σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη (και το Παρίσι, και άλλες) βλέπεις και κάτι άλλο: Το αποτέλεσμα των κόπων και της συνισταμένης της διάνοιας όλων αυτών των ανθρώπων. Και μοιάζει παράταιρο. Μοιάζει αδύνατο. Λες: Δεν είναι δυνατό αυτό το είδος να έχει φτιάξει αυτά τα πράγματα. Δεν μπορεί αυτοί οι άνθρωποι να έχουν χτίσει τα τσιμεντένια φαράγγια που στεγάζουν και τροφοδοτούν τα όνειρα εκατομμυρίων. Κοιτάς τις φάτσες τους και κοιτάς και το προϊόν της δουλειάς τους και λες, κάτι άλλο γίνεται. Κάτι άλλο υπάρχει πίσω απ’ την αγένεια και τη βρώμα. Πίσω απ’ τα αρνητικά, πίσω απ’ την ανθρωπίλα, κρύβεται μια συλλογική σοφία που, αργά αλλά σταθερά, χτίζει μια πραγματικότητα στα μέτρα και τα σταθμά του είδους, έναν κόσμο που ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόσο ειρηνικός, πλούσιος κι ευτυχισμένος από σήμερα, εδώ.
Αυτή η διάψευση είναι το μόνο που κρατά ένα μισάνθρωπο απ’ το να γείρει τελείως προς την πλευρά του μίσους και, τελικά, αυτή που γεννά μέσα του μια βαθιά, ειλικρινή, αταλάντευτη και αγνή -καθώς είναι τόσο δοκιμασμένη- αγάπη για την ανθρώπινη διάνοια πίσω απ’ τη σαπίλα.
Σε πόλεις όπως η δικιά μου είναι δύσκολο να τη νιώσεις αυτή την αγάπη. Διαρκώς πνίγεται. Σε πόλεις σα τη Νέα Υόρκη, ξεχειλίζει.
[imagebrowser id=74]
Υπάρχει ένας άλλος κόσμος όπου πάει η ανθρώπινη διάνοια και συμπυκνώνεται: Τα βιβλία. Είπαμε στην αρχή ότι τα βιβλία μπορεί να μην έχουν απαντήσεις για ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει κάποια ηλικία και έχουν λύσει κάποια βασικά θέματα, αλλά αποτελούν μια καλή πηγή για να σχηματοποιεί κανείς καλύτερα τις ερωτήσεις. Κάθε φορά που πηγαίνω στη Νέα Υόρκη περνάω από το βιβλιοπωλείο Strand. Τις πρώτες φορές επειδή έβρισκα απίθανες ευκαιρίες, βιβλία που ήθελα πάντα να διαβάσω και τα πουλούσαν για ψίχουλα. Πλέον, καθώς διαβάζω κυρίως e-books και οι τιμές δεν είναι πια τόσο χαμηλές, πηγαίνω για το τελετουργικό, και για την οργασμική θέα των γεμάτων ραφιών, μια θέα που θα μου χαρίζει αισθητική απόλαυση για πάντα. Φέτος πέτυχα κι αυτόν εδώ τον κύριο:
Ο Μπεν Μακφόλ δουλεύει το τμήμα λογοτεχνίας του βιβλιοπωλείου εδώ και 35 χρόνια. Είναι, όπως σου έχω ξαναγράψει, ένας μικρός σταρ. Κόσμος ερχόταν και του μιλούσε διαρκώς. Φταίει, προφανώς, και το αφιέρωμα που του έκαναν οι New York Times. Ήταν πολύ απασχολημένος, και δεν μπόρεσα να του μιλήσω.
Και τώρα, δυο λόγια για την ομορφιά.
Το Σάββατο, 16 Μαρτίου, γύρω στο μεσημέρι, και καθώς διέσχιζα το Σέντραλ Πάρκ (έχοντας κάνει μια τεράστια παράκαμψη επειδή η 5η Λεωφόρος ήταν κλειστή για τους Ιρλανδούς), το χιόνι άρχισε να πέφτει.
Όλα τα άλλα πράγματα είναι σημαντικά: Να βρίσκεις το δρόμο μόνος σε πόλεις ξένες, να βλέπεις το μεγαλείο πίσω απ’ τη σαπίλα, όλα ωραία είναι, αλλά εξίσου ωραίο και ίσως πιο σημαντικό είναι το εξής: Να περπατάς μέσα στην ομορφιά. Όταν πέφτει το χιόνι πυκνό, και δε λυσσομανά κι ο αέρας, τα πάντα ξαφνικά ησυχάζουν. Οι ήχοι πνίγονται απ’ τις χιονονιφάδες, ο ουρανός σβήνει σε μια γκρίζα θολούρα που κρύβει τις κορυφές των κτιρίων, κι η φύση, μέρος της οποίας μοιάζει να είναι και το περίγραμμα της πόλης στις παρυφές του πάρκου, μοιάζει να ηρεμεί, να λαγοκοιμάται, σα να κάνει από κάτι διάλειμμα.
[imagebrowser id=73]
Η ομορφιά είναι πάρα πολύ σημαντικό πράγμα. Το να βλέπεις εικόνες σπάνιες και καθαρές και όμορφες, που μοιάζουν να μαλάσσουν τον αμφιβληστροειδή, να τον ξεπλένουν από τη βρωμιά και την ασχήμια, είναι πολύτιμο δώρο. Ερεθίζει συνειρμούς και πυροδοτεί συνάψεις, αναμοχλεύει και αναδιατάσσει νευρώνες, ξεκουράζει και θεραπεύει και ανανεώνει. Τόσο σημαντική, όταν τη βρίσκεις.
Κάθισα σε ένα παγκάκι, δίπλα στη λίμνη με τις ανέμελες πάπιες, καθώς γύρω μου το χιόνι έπεφτε, όλο και πιο πυκνό, σε απόλυτη σιγή, και μια γαλήνη χύθηκε στα σωθικά μου παχύρρευστη, σα ζεστή σοκολάτα. Και τότε ακριβώς, κάτι αναπάντεχο εμφανίστηκε:
Απαντήσεις.
[field id=”1″]
[field id=”2″]