Το 2016 διάβασα αρκετά βιβλία, τα 12 τα ξέρετε, τέλος πάντων, αυτές οι λίστες κανονικά δεν έχουνε κανένα νόημα, γιατί τι σημαίνει “καλύτερο”, όλα αυτά υποκειμενικά είναι, περί ορέξεος μιλφέιγ που λένε, αλλά επειδή εμένα μου αρέσει να διαβάζω τις λίστες των αλλονών τέτοιες ημέρες, και πάντα βρίσκω ιδέες και καινούρια βιβλία που μου ξέφυγαν, λέω να σας βάλω εδώ αυτά που μου έκαναν περισσότερη εντύπωση το 2016, μπας και σας φανούν χρήσιμα. Είναι τα εξής:
5. Έλενα Φεράντε – Η Υπέροχη Φίλη Μου
Το πρώτο βιβλίο της τετραλογίας της διάσημης -και μέχρι πρότινος μυστηριώδους και άγνωστης- Έλενας Φεράντε μου άρεσε λίγο λιγότερο από το άλλο βιβλίο της που είχαμε διαβάσει στο Bookworm, αλλά λίγο περισσότερο από το δεύτερο τόμο της γιγάντιας αυτοβιογραφίας του Κνάουσγκορντ, που είναι στο #6, οπότε ορίστε. Είναι ένα γυναικείο βιβλίο, και μ’ αυτό εννοώ ότι οι κύριοι χαρακτήρες είναι γυναίκες και υπό την ίδια έννοια είναι ένα bildungsroman και επίσης ένα Ιταλικό βιβλίο. Η Νάπολη που περιγράφεται μοιάζει πολύ με τον κόσμο των παλιών ελληνικών ταινιών, μόνο με περισσότερη βία και πιο ποταπούς ανθρώπους. Η αφήγηση είναι υπνωτική και η γλώσσα δωρική, και το cliffhanger τέλος άτιμο και μπαμπέσικο. Τώρα αρχίζω το δεύτερο βιβλίο της τετραλογίας.
Το διαβάσαμε στο Bookworm τον Ιούνιο.
Αν θέλετε να το διαβάσετε στα εγγλέζικα, εδώ.
Αν είχα σκεφτεί να φτιάξω αυτή τη λίστα όταν διάβαζα τον “Λιμόνοφ“, τότε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης πιθανότατα θα πίστευα ότι θα είναι το αδιαφιλονίκητο #1 της. Είναι μια χορταστική “μυθιστορηματική βιογραφία” ενός απίθανου Σοβιετικού τυχοδιώκτη, ο οποίος υπήρξε ράφτης, μπίτνικ, άστεγος στη Νέα Υόρκη, μπάτλερ μεγιστάνα στη Νέα Υόρκη, συγγραφέας στο Παρίσι, στρατιώτης με τους Σέρβους τσέτνικ στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας και αρχηγός ενός ακροδεξιού/πατριωτικού κόμματος στη Ρωσία του Πούτιν. Μεταξύ άλλων. Είναι μια απίθανη ζωή, γραμμένη με τρομερή ζέση από τον Γάλλο Καρέρ, ο οποίος όμως τη γράφει τόσο στρωτά, όμορφα και συναρπαστικά που καταλήγει να αποτυγχάνει ως βιογράφος. Δεν χρειάζεται να ξέρεις την αλήθεια για να καταλαβαίνεις ότι πολλά από αυτά που γράφει είναι ψέματα ή υπερβολές. Η απόλαυση τραυματίζεται έτσι, αλλά όχι πάρα πολύ. Ετούτο το βιβλίο με έκανε να ενδιαφερθώ ξανά για την εποχή που διήρκεσε από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι την έλευση του Πούτιν, μια περίοδο που κάνει αυτά που ζούμε σήμερα να μοιάζουν σα χαζοχαρούμενοι καιροί ευμάρειας και σταθερότητας. Έχω ήδη παραγγείλει δύο βιβλία για την εποχή αυτή, θα σας γράψω κάποτε κάπου σχετικά.
Ο “Λιμόνοφ” δεν κυκλοφορεί στα ελληνικά. Στα εγγλέζικα το βρίσκετε εδώ.
3. Άντονι Μάρα – Ο Τσάρος Της Αγάπης Και Της Τέκνο
Με το #4, το Τσερνόμπιλ και ετούτο εδώ συμπληρώθηκε η τριλογία της Ρωσίας, τρία βιβλία που σχετίζονται με τη Σοβιετική Ένωση και την μετεξέλιξή της σ’ αυτό που είναι σήμερα, τα οποία διάβασα φέτος και μου άρεσαν όλα. Το δεύτερο βιβλίο του Μάρρα είναι καλύτερο από το πρώτο, και είναι μια σειρά από σπονδυλωτά διηγήματα που διηγούνται τις ιστορίες μερικών τραγικών χαρακτήρων από διάφορες γωνιές της Σοβιετικής Ένωσης, από την Τσετσενία μέχρι τη Σιβηρία. Η πρώτη ιστορία με το ζωγράφο που δουλεύει ως παραχαράκτης έργων τέχνης για το κράτος, σβήνοντας από πίνακες και εικόνες τα πρόσωπα και τα κορμιά εχθρών του καθεστώτος, είναι και η πιο ωραία. Αλλά και οι υπόλοιπες είναι θαυμάσιες, μπλέκονται μεταξύ τους με έξυπνο τρόπο και μεταφέρουν την πνιγηρή και ζοφερή εικόνα της ζωής σε ένα απολυταρχικό κόσμο χωρίς ελπίδα με αναπάντεχες -και εξαιρετικά ευπρόσδεκτες- εξάρσεις χιούμορ. Το χειρότερο χαρακτηριστικό του βιβλίου κατά τη γνώμη μου είναι ο τίτλος του. Είναι ένας πολύ κακός τίτλος και το αδικεί. Είναι από τα απολαυστικότερα βιβλία που έχω διαβάσει τελευταία.
Το διαβάσαμε στο Bookworm το Δεκέμβριο.
2. Τεντ Τσιανγκ – Ιστορίες Της Ζωής Σου Και Άλλες Ιστορίες
Είναι το βιβλίο που διαβάζουμε τον Ιανουάριο στο Bookworm, και μία από τις ιστορίες του ενέπνευσε την ωραία ταινία “Η Άφιξη”. Ο Τεντ Τσιανγκ που το έγραψε θεωρείται από τους καλύτερους συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας εν ζωή παρ’ όλο που έχει γράψει μόνο 15 διηγήματα όλα κι όλα. Το βιβλιαράκι ετούτο το διάβασα κυρίως στις πολύωρες πτήσεις προς και από την Κίνα, και σας πληροφορώ ότι οι ιστορίες του διαβάζονται θαυμάσια μέσα σε μεταλλικά μηχανήματα που πετάνε στη στρατόσφαιρα. Η επιστημονική φαντασία, βεβαίως, δεν αρέσει σε πολλούς, και δε μπορώ να πω ότι τους αδικώ πια. Είναι μεγάλη συζήτηση αυτή, αλλά καταλαβαίνω πώς κάποιος θα μπορούσε να βρει τις ιδέες που πραγματεύονται, πως να το πω, ελάχιστα χρήσιμες. Εδώ όμως έχουμε μια άλλη περίπτωση: Οι ιστορίες του Τσιανγκ είναι εντελώς φανταστικές και οι κόσμοι που περιγράφει έχουν εντελώς διαφορετικούς κανόνες από τον δικό μας, αλλά κάθε μία πραγματεύεται μια ιδέα η οποία είναι κατά κανόνα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, όποιος κι αν είσαι. Η φύση και η δύναμη και οι περιορισμοί της ανθρώπινης γλώσσας, για παράδειγμα. Τα όρια του ανθρώπινου εγκεφάλου. Τι παρακινεί τα ανθρώπινα όντα να αναζητούν ελπίδα στη θρησκευτική πίστη. Αν επέλεγα ένα βιβλίο από όσα διάβασα φέτος για να το ξαναδιαβάσω (που χρόνος -λέμε τώρα), θα ήταν αυτό.
1. Άντονι Ντορ – Όλο Το Φως Που Δεν Μπορούμε Να Δούμε
Υπάρχουν μερικά βιβλία που είναι “μεγάλα” βιβλία, λογοτεχνία που σπάει κόκκαλα, κείμενα που πάνε την ανθρώπινη γλώσσα παρακάτω, που σου δίνουν ένα νέο τρόπο να αντιλαμβάνεσαι την ανθρώπινη κατάσταση. Το “Φως” δεν είναι τέτοιο βιβλίο. Αλλά είναι ένα από τα πιο διασκεδαστικά και απολαυστικά μυθιστορήματα που έχω διαβάσει τα τελευταία χρόνια, επειδή έχει εκπληκτικό ρυθμό. Οι παράλληλες ιστορίες δύο νέων, μιας τυφλής Γαλλιδούλας και ενός ευγενικού και φιλοπερίεργου Γερμανού κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου είναι μια πολύ ωραία σύλληψη, με ωραίους χαρακτήρες και ενδιαφέρουσα πλοκή, αλλά εκεί που έρχεται ο συγγραφέας και παίρνει τα συστατικά αυτά (που δεν είναι σπάνια) και τα απογειώνει, είναι στην αρχιτεκτονική της ιστορίας, στο σχεδιασμό του ξετυλίγματος της πλοκής, στο ρυθμό, το χρονισμό των κορυφώσεων. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι το διάβασα μέσα σε δύο ημέρες (και είναι τούβλο 600 σελίδων). Είναι εξαιρετικό, ενθουσίασε και τους βιβλιοσκώληκες, δεν μπορώ να σκεφτώ ανθρωπότυπο (του συνταγματικού τόξου, τέλος πάντων), που θα το διάβαζε και δεν θα του άρεσε.