Γιατί διαδήλωναν χτες οι Έλληνες εργαζόμενοι και συνδικαλιστές; «Για τα μέτρα», λέει. Έτσι γίνεται: Ανακοινώνονται μέτρα και οι θιγόμενοι διαμαρτύρονται, απλό, δημοκρατικό. Επίσης, στην προκειμένη περίπτωση: Ανούσιο. Είναι σαν να είσαι στην Ανταρκτική και να διαμαρτύρεσαι για το κρύο. Ανώφελο.
Το παιχνίδι έχει τελειώσει, εναλλακτικές δεν υπάρχουν. Η χώρα πτώχευσε, δεν έχει άλλα λεφτά, και παρακαλάει να τη δανείσουν. Αυτοί που δανείζουν θέτουν τους όρους. Η Ελλάδα είτε τους δέχεται είτε όχι. Αν τους δεχτεί, παίρνει τα λεφτά. Αν όχι, δεν πληρώνει μισθούς και συντάξεις Μαΐου (και στο κοντινό μέλλον), και στις 19 Μαΐου που λήγουν ομόλογα αξίας 9 δις επισήμως κηρύσσει πτώχευση. Τέλος. Αυτά είναι τα ενδεχόμενα, δεν έχει άλλα. Είναι σπάνιο να μην υπάρχουν «ναι μεν» και «αλλά» όμως να, εδώ είναι τόσο απλά τα πράγματα. Οπότε η χτεσινή διαδήλωση κατά των μέτρων ουσιαστικά είχε τον εξής χαρακτήρα: Υπέρ της πτώχευσης.Ρώτησα γνωστούς και φίλους που είτε πήγαν στη χτεσινή διαδήλωση είτε είναι θετικά διακείμενοι προς τον «εξεγερμένο λαό» και άκουσα διάφορα τέρατα, ανάμεσα στα οποία:
Να δημεύσουνε την εκκλησιαστική περιουσία
Να πάνε φυλακή οι κλέφτες
Να κοπούν οι αποδοχές των βουλευτών
Να παταχθεί η φοροδιαφυγή
Να υπάρξει μια στροφή στην πράσινη οικονομία
Να εκποιηθεί μέρος της ακίνητης περιουσίας του κράτους
Να κόψουν τα μπόνους από τους τραπεζίτες
Να τα πάρουν από τους πλούσιους
Όλα καλά δηλαδή, ολόσωστα, συμφωνώ, να γίνουν όλα, ακόμα κι αυτό με την πράσινη οικονομία. Αλλά τίποτα από αυτά δεν μπορεί να πληρώσει τους μισθούς και τις συντάξεις του Μαΐου και τα δάνεια στις 19 του μήνα. Η διαδήλωση χτες δεν ήταν για την εκκλησιαστική περιουσία, ούτε για τη φοροδιαφυγή. Ήταν κατά των μέτρων. Κι ο κάθε διαδηλωτής προφανώς είχε μέσα στο μυαλό του κι από μια (θολή, μελλοντολογική) ιδέα για τη λύση στο πρόβλημα, για την εναλλακτική στα μέτρα. Μια εναλλακτική άχρηστη. Όλα αυτά που λέγονται και παπαγαλίζονται από τα περισσότερα κόμματα δεν έχουν καμία σχέση με τα μέτρα. Τα μέτρα δεν τα πήρε η κυβέρνηση επειδή έτσι της κάπνισε. Επιβλήθηκαν. Ευθύνες υπάρχουν και πρέπει να αποδοθούν, αλλά η διαδήλωση δεν είχε να κάνει με τις ευθύνες, ξαναλέω, ήταν για τα μέτρα, τα οποία είτε τα παίρνουμε είτε πτωχεύουμε. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι διαδηλωτές χτες υποστήριζαν την πτώχευση της χώρας, την επιστροφή στη δραχμούλα, την επιστροφή στο βιοτικό επίπεδο της δεκαετίας του ’80, όλα αυτά τα ωραία. Αρνούμαι. Απλά ήταν άσχετοι, ή δεν το είχαν σκεφτεί καλά, ή αντιδρούσαν ενστικτωδώς, με το μόνο τρόπο που ξέρουν να αντιδρούν σε οτιδήποτε, χωρίς να μπορούν να κάνουν τη διάκριση και να καταλάβουν ότι αυτό εδώ το πράγμα δεν μοιάζει με οτιδήποτε έχουν ζήσει στο παρελθόν.
Γιατί πλέον δεν μας παίρνει να αντιδρούμε όπως στο παρελθόν. Σ’ αυτή τη φάση το να διαδηλώνεις δεν είναι απλά ανούσιο: Είναι επιζήμιο. Το ξέρω ότι διαβάζεται περίεργα, κι εμένα μου κάθεται πολύ άσχημο έτσι που το γράφω, άλλωστε το να διαδηλώνεις είναι βασικό δημοκρατικό δικαίωμα και το να γράφεις πως είναι κάτι κακό μοιάζει οξύμωρο. Αλλά πλέον δεν είμαστε μόνοι μας αναμεταξύ μας, πλέον η εικόνα μας μετράει πολύ περισσότερο απ’ όσο μας συμφέρει.
Η γνωστή επωδός όλων των «τι γράφουνε οι ξένοι» θεμάτων είναι «χεστήκαμε για τους ξένους», καθώς εμείς είμαστε πολύ Έλληνες και οι καλύτεροι όλων και ο τράχηλός μας ζυγό δεν υπομένει. Το πρόβλημα είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση καθόλου δεν χεστήκαμε, μας καίει και μας τσουρουφλίζει τι λένε οι ξένοι, καθώς από αυτούς ζητιανεύουμε λεφτά και από αυτούς περιμένουμε να μας στηρίξουν. Επισήμως, ως λαός, μέσω των εκλεγμένων εκπροσώπων μας, τους παρακαλάμε γονυπετείς για να μας σώσουν. Οι εικόνες χάους στο κέντρο και οι μαζικές διαδηλώσεις κατά των μέτρων που μας ζητούν να λάβουμε τους δίνει ένα πολύ σαφές μήνυμα.
Έχουμε συνηθίσει να διαδηλώνουμε βρίζοντας τους δικούς μας πολιτικούς, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί τόσα χρόνια στα γαμοσταυρίδια, δεν ιδρώνει τ’ αφτί τους. Οι ξένοι όμως δεν μας ξέρουν. Τα βλέπουν όλα αυτά, τη στιγμή μάλιστα που πάνε κόντρα στους ψηφοφόρους τους για να μας δανείσουν, και είναι λογικό να σκεφτούν με τη σειρά τους «τα τρία μας θα πάρετε μαλάκες χωριάτες».
Και, ξαναλέω, κι εμένα μου φαίνεται πολύ αλλόκοτο να γράφω ότι πρέπει να μη διαδηλώσουμε για να μη θυμώσουν οι ξένοι, αλλά δεδομένου ότι η ίδια η διαδήλωση δεν έχει κανένα νόημα, κοίτα να δεις, είναι η αλήθεια. Είναι πρωτοφανές, δεν έχει ξαναγίνει, αλλά και ετούτη η κρίση είναι πρωτοφανής, είναι κάτι που η χώρα μας δεν έχει ξαναζήσει. Ίσως, λέω ίσως, πρέπει να κάτσει ο καθένας μόνος του να σκεφτεί και να καταλάβει τι συμβαίνει και, ίσως για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία, να αποφασίσει να αναλάβει τις ευθύνες του ως πολίτης, όχι ως άτομο που διεκδικεί τα κεκτημένα του εαυτού του, ο κόσμος να χαλάσει.