Το βιβλιοπωλείο Atlantis στην Οία είναι ένα μικροσκοπικό υπόσκαφο υπόγειο απάνω στον κεντρικό δρόμο του χωριού, ανάμεσα στα καταστήματα με έργα τέχνης, μπιμπελό, σουβενίρ, καφέ και φαγητό. Μοιάζει πολύ αλλόκοτο και παράταιρο. Πολύς κόσμος περνάει μπροστά του κάθε καλοκαίρι, διάφοροι το παίρνουν χαμπάρι, κάποιοι κατεβαίνουν και τα σκαλάκια και μπαίνουν, κι αυτό που αντικρύζουν είναι κάτι το αναπάντεχο.
Είχα ξαναπάει στο παρελθόν, αλλά φέτος είχα και ένα λόγο παραπάνω να το ψάξω λίγο, να μιλήσω με κάποιον από εκεί. Κάτι είχε μεσολαβήσει, βλέπεις. Αλλά πρώτα, μερικά ακόμα λόγια:
Το Atlantis έχει διάφορα πράγματα αξιοσημείωτα. Πρώτον: Πουλάει κυρίως ξενογλωσσα βιβλία, Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά και Ιταλικά (αλλά και λίγα Ελληνικά), τα οποία είναι σχεδόν αδύνατο να ψάξεις στα ασφυκτικά γεμάτα ράφια. Οπότε πρέπει να ρωτήσεις αυτούς που δουλεύουν εκεί. Δεύτερο αξιοσημείωτο: Οι άνθρωποι που δουλεύουν εκεί είναι μέλη ενός θιάσου μποέμ νέων που έρχονται, ζουν μέσα στο βιβλιοπωλείο για μερικούς μήνες, και φεύγουν πάλι. Τα ονόματά τους είναι γραμμένα σε μια σπείρα στο ταβάνι.
Διάβασε εδώ πώς περιγράφει την εμπειρία του εκεί ένας από αυτούς, ο Άλι Τζαμαλζαντέ
I had always held the assumption that business was essentially a Darwinian struggle to best competition, while fending off would be predators, in order to vie for the business of customers. The bookshop however operates on an entirely different paradigm. Most notably for me is the complete lack of adversaries it inspires. The island locals are proud and grateful for the store, especially since they can find books in Greek. The tourists are delighted at the unexpected opportunity to refresh their travel reading, or take home a colorful coffee table book. The surrounding business are happy the bookshop does its part to attract people to the area, while not directly competing with them. The people working the store like myself are grateful for the opportunity to stay in such a beautiful location with inspiring company. And of course the owners are happy the store is performing all the above functions, as well as being profitable for them. In short the bookstore improves the lives of everyone it touches.
Το βιβλιοπωλείο ήταν μια ιδέα δυο Αμερικανών φίλων που είχαν έρθει για διακοπές στο νησί το 2002 και, εμπνευσμένοι από το Shakespeare & Co., ένα βιβλιοπωλείο αγγλόφωνων βιβλίων στο Παρίσι, θέλησαν να ανοίξουν ένα δικό τους εκεί, σε ένα από τα ομορφότερα μέρη της Γης. Τα κατάφεραν λίγα χρόνια μετά μαζί με μερικούς ακόμα, και το βιβλιοπωλείο για πολύ καιρό τα πήγαινε καλά, κι έγινε και πολύ γνωστό. Έγραψαν γι’ αυτό Μέσα όπως οι New York Times και το dwell, ενώ ο Τζέρεμι Μέρσερ του Guardian το χαρακτήρισε καλύτερο βιβλιοπωλείο του κόσμου στη λίστα με τα 10 αγαπημένα του (πάνω από το Shakespeare & Co!).
Τρίτο αξιοσημείωτο πράγμα για το Atlantis: Όταν άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα (λόγω της οικονομικής κρίσης μειώθηκαν πολύ οι πωλήσεις), και όταν εμφανίστηκε ρεαλιστικά ο κίνδυνος να μην μπορέσει να ανοίξει για τη φετινή σεζόν, οι ιδιοκτήτες του αποτάθηκαν σε μέρος αναπάντεχο για χρηματοδότηση: Στα Ίντερνετς. Χρησιμοποιώντας το indiegogo.com (υπηρεσία αντίστοιχη του Kickstarter) μάζεψαν μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα το ποσό των 30.000 ευρώ για να σώσουν το βιβλιοπωλείο, να εξασφαλίσουν το μέλλον του και να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους για την επέκταση των δραστηριοτήτων του ως επιχείρηση. Στο τεύχος Οκτωβρίου του περιοδικού Nitro θα βρεις κάτι που ‘γραψα για αυτές τις online υπηρεσίες και το Atlantis.
[field name=”code”]
Τον Αύγουστο βρέθηκα στη Σαντορίνη και στη βόλτα μου από το βιβλιοπωλείο πέτυχα τον Κρις Μπλούμφιλντ, έναν εκ των ιδρυτών. Καθίσαμε (στον καναπέ που χρησιμοποιεί και ως κρεβάτι) και μου μίλησε για το πώς έχουν επενδύσει τα χρήματα και για το τί μπορούμε να περιμένουμε από το βιβλιοπωλείο στο μέλλον.
Για τον εκδοτικό τους οίκο:
Πιστεύουμε ότι το μέλλον των βιβλίων θα θέλει τα ίδια τα βιβλία ως έργα τέχνης. Το ίδιο το αντικείμενο θα δίνεται ως δώρο. Οπότε επενδύσαμε στο να βρούμε και να φέρουμε βιβλία από αυτά που είναι δύσκολο να βρεις online, ενώ παράλληλα αποφασίσαμε να φτιάξουμε και τα δικά μας. Αρχίσαμε έναν μικρό εκδοτικό οίκο στο Μπρούκλιν, και εκδίδουμε αυτά: Είναι μικρά βιβλιαράκια που έχουν μέσα ένα διήγημα. Η πρώτη σελίδα είναι κενή, για να γράψεις εσύ ένα γράμμα, και δίνουμε μαζί μια κάρτα και έναν φάκελο, για να μπορείς να το στείλεις σε όποιον θέλεις. Πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι ακόμα απολαμβάνουν να λαμβάνουν αλληλογραφία, και γι’ αυτό τα φτιάξαμε έτσι. Ονομάσαμε τον εκδοτικό μας οίκο Paravion Press. Par avion στα γαλλικά σημαίνει «από αέρος». Ο Πάνος Καρνέζης, που είχε μιλήσει και στην ταράτσα μας πριν από λίγα χρόνια, μας έδωσε την άδεια να τυπώσουμε ένα από τα διηγήματά του σ’ αυτή τη σειρά μας.
Για τις εκδηλώσεις και τα σεμινάρια:
Εκτός από τον εκδοτικό οίκο, με τα λεφτά πληρώσαμε κάποια από τα χρέη μας. Επίσης, στο μέλλον θα αρχίσουμε να διοργανώνουμε μικρά φεστιβάλ εδώ στο βιβλιοπωλείο, στην αρχή και στο τέλος κάθε σεζόν. Η Penguin έχει έναν μικρό εκδοτικό οίκο που λέγεται Hamish Hamilton, κι αυτοί εκδίδουν ένα λογοτεχνικό περιοδικό που λέγεται Five Dials. Αυτοί κάνουν εκδηλώσεις σε βιβλιοπωλεία σε όλο τον κόσμο, και θα έρθουν σε εμάς στις 5 Νοεμβρίου. Με τη βοήθεια της Penguin θα το κάνουμε κάτι μεγαλύτερο από απλά ένα πάρτι: Θα το μετατρέψουμε σε λογοτεχνικό Σαββατοκύριακο. Συγγραφείς θα έρθουν για να μας διαβάσουν και να μιλήσουν για το έργο τους -προσπαθούμε να φέρουμε την Άλι Σμιθ, το Τζο Ντάνθορν και, ίσως, και τη Μάργκαρετ Άτγουντ. Η Βέφα Αλεξιάδου θα μαγειρέψει στην ταράτσα, θα υπάρχει μουσική, θα κάνουμε και Super-8 προβολές. Θα είναι όμορφα.
Θα είναι μια εκδήλωση δοκιμαστική για εμάς. Στα σχέδιά μας είναι ένα μίνι συνέδριο για συγγραφείς την άνοιξη, στο οποίο θα έρθουν συγγραφείς από όλο τον κόσμο για να δουλέψουν με έναν γνωστό συγγραφέα της Penguin. Θα προσφέρουμε λοιπόν ένα πακέτο διαμονής, με γεύματα και συμμετοχή στο συνέδριο, κι εμείς θα είμαστε οι οικοδεσπότες –κάτι που ξέρουμε να κάνουμε πολύ καλά. Αν μπορούσαμε να έχουμε ένα μικρό έσοδο από αυτές τις εκδηλώσεις, θα μπορούσαμε να καλύψουμε τους μήνες του χειμώνα που δεν έχουμε καθόλου πωλήσεις.
Το τέταρτο αξιοσημείωτο: Όπως μπαίνεις στο βιβλιοπωλείο, στο αριστερό σου χέρι, βρίσκεις ένα τραπέζι με τις προτάσεις του βιβλιοπωλείου. Το απόγευμα που πήγα, είχε Κόρμακ Μακάρθι, είχε Ντέιβ Έγκερς, είχε Μάικλ Σάμπον, είχε Ντον Ντελίλο, είχε Τόμας Πίντσον.
Ήταν σαν να το είχε φτιάξει κάποιος για εμένα, αυτό το τραπέζι.