Γράφω ετούτο εδώ από την αίθουσα “Τερψιχόρη” του ξενοδοχείου Χίλτον, όπου συμβαίνει η ημερίδα “Greece – Options Going Forward” του London Business School και του συλλόγου των εδώ alumni. Εχτές ήμουν σε μιαν άλλη εκδήλωση, διοργανωμένη από το ΙΟΒΕ και το ΕΛΙΑΜΕΠ (και την Kantor και την Κίνηση Πολιτών). Και στις δύο εκδηλώσεις προσκεκλημένοι από τον πολιτικό, τον τραπεζικό και τον επιχειρηματικό κόσμο μίλησαν για το θέμα της Ελληνικής κρίσης, για το τί θα γίνει παρακάτω και για το τί πρέπει να αλλάξει για να έρθει η Ελληνική οικονομία στα ίσα.
Σ’ αυτές τις ομιλίες λέγονται πράγματα πολύ ουσιαστικά και ενδιαφέροντα. Εχτές, ας πούμε, είδα στην ομιλία του Αβραάμ Τσουκαλίδη το ΦΕΚ ενός νόμου του 1960 που ισχύει ακόμα και εφαρμόζεται: Ένας νόμος για προσέλκυση ξένων επιχειρήσεων στο χώρο της ναυτιλίας. (Μήνυμα: Να, έτσι γίνεται). Πριν από λίγο ο director of policy studies (δεν αποπειρούμαι να το μεταφράσω γιατί δεν ξέρω τι είναι) της EBRD Τζερομιν Τσέτελμαγιερ εξήγησε πόσο δύσκολη είναι η διαπραγμάτευση του “κουρέματος” του χρέους που κάνει η Ελλάδα και γιατί αν το κούρεμα επιτευχθεί (που μάλλον θα επιτευχθεί), θα έχει λίγο διαφορετική μορφή από αυτό που θέλουμε.
Είναι χρήσιμα όλα αυτά, και τώρα (καθώς ο Δρ. Μιχάλης Ιακωβίδης του LBS δίνει το λόγο στο δεύτερο πάνελ της ημέρας -παρακολουθώ παράλληλα, τί θες) θα σου εξηγήσω ποια ακριβώς είναι η χρησιμότητά τους.
Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που συμβαίνουν τα τελευταία δύο χρόνια, τα επώδυνα και τα περίεργα, είναι ότι πολλοί από εμάς αναγκάστηκαν να ασχοληθούν λίγο με το θέμα “τι συμβαίνει σ’ αυτή τη χώρα”. Είναι ένα θέμα που για πάρα πολύ καιρό δεν αφορούσε τους πολίτες, κανείς δεν ασχολείτο. Τώρα που το αμάξι τράκαρε, έχουμε αρχίσει να μαθαίνουμε πώς λειτουργούν τα αμάξια.
Βεβαίως, οι περισσότεροι από εμάς είμαστε μιας κάποιας ηλικίας και δε μαθαίνουμε εύκολα. Θέλουμε να ακούμε την πληροφορία μασημένη, επεξεργασμένη σε απλά και καλά ελληνικά, και να την ακούμε και πολλές φορές για να τη χωνέψουμε. Επίσης, πολλοί από εμάς είμαστε ηλίθιοι. Γι’ αυτό όποιος δυσανασχετεί με την ποσότητα των αναλύσεων και των ερευνών για την κρίση πρέπει να ξέρει ότι κάνει λάθος: Όσο περισσότερες αναλύσεις, τόσο περισσότερα θα μείνουν, τόσο περισσότερα θα καταλάβουμε, τόσο περισσότερα θα μάθουμε.
Βεβαίως, όλες αυτές οι αναλύσεις είναι λόγια. Να, μόλις ο Διομήδης Σπινέλλης, που ήταν επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριακών συστημάτων του Υπ.Οικ. και πρόσφατα παραιτήθηκε θορυβωδώς περιέγραψε τέσσερις σημαντικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη δημόσια διοίκηση. Το πρόβλημα είναι: Ποιος θα τις υλοποιήσει; Το πρόβλημα είναι η πράξη.
Αυτό που είναι προφανές είναι ότι το πολιτικό προσωπικό είναι ανίκανο να κάνει οτιδήποτε, ή τουλάχιστον οτιδήποτε δεν έχει άμεση σχέση με την αυτοσυντήρησή του. Οι Έλληνες υπουργοί και ο μηχανισμός που διοικούν δεν μπορούν να υλοποιήσουν τίποτα από όσα λένε οι πανελίστες εδώ, ή όσα είπαν οι ομιλητές εχτές. Μέχρι τώρα μπορούσαν να διορίζουν ψηφοφόρους και να μοιράζουν επιδοτήσεις σε κοντοχωριανούς, αλλά τώρα δεν μπορούν ξαφνικά να αλλάξουν τροπάρι και να διοικήσουν. Αυτό είναι το πολιτικό προσωπικό που δημιούργησαν οι Έλληνες ψηφοφόροι με την ψήφο τους τα τελευταία 40 χρόνια, δεν έχουμε άλλο.
Κι ωστόσο, οι ομιλίες αυτές είναι απαραίτητες, έστω και για να καταλαβαίνουμε τί είναι αυτό που ζούμε, και για να μαθαίνουμε τους τρόπους με τους οποίους οι πολιτικοί που έχουμε είναι άχρηστοι.
Ίσως την επόμενη φορά που θα επισκεφτούμε κάλπη (ποιος ξέρει πότε θα γίνει αυτό), να τα θυμηθούμε.
Θυμήσου: Ότι έχω γράψει μέχρι τώρα για την Ελληνική Κρίση