Αυτό είναι κάτι που ενοχλεί εδώ και πολύ καιρό, κυρίως γιατί ακούγεται από πολλά στόματα αναπάντεχα: “Κλέβουν τα όνειρα των νέων”, σου λέει, εννοώντας την τρόικα και το ΔΝΤ και τους πολιτικούς και όλους τους τρίτους, τους ξένους, τους κακούς που προκάλεσαν την Ελληνική οικονομική καταστροφή.
Πάντα είχα την απορία, ποια να είναι αυτά τα όνειρα που τώρα, με την κατάρρευση, ακυρώνονται, “κλέβονται”.
Οι νέοι Έλληνες που ήθελαν να φτιάξουν μια εταιρία για να δημιουργήσουν και να καινοτομήσουν και παράξουν δηλαδή μπορούσαν να το κάνουν πριν την τρόικα και τα μνημόνια; Οι ταλαντούχοι και οι δυναμικοί και οι φιλόδοξοι είχαν πρόσβαση σε ποιοτική παιδεία και μια υγιή, ανταγωνιστική οικονομία; Οι επιχειρήσεις ήταν φυτώρια δημιουργικών ταλέντων; Το κράτος επέτρεπε την ανεμπόδιστη ανάπτυξη ιδεών και μοντέλων σε μια αγορά διαφανή και μοντέρνα;
Όχι βέβαια.
Το ελληνικό κράτος κυρίως μία δραστηριότητα είχε: Την εξυπηρέτηση της πελατειακής σχέσης του με τους ψηφοφόρους. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι τομείς δραστηριότητας της οικονομίας είναι “κλειδωμένοι” από συντεχνιακά συμφέροντα, κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και μαφιόζους. Στην Ελλάδα όλα τα όνειρα που περιγράφω από πάνω δεν “κλέβονται” τώρα – ήταν πάντοτε κλεμμένα.
Τα όνειρα που τώρα που τέλειωσαν τα δανεικά “κλέβονται”, είναι τα όνειρα όσων συμμετείχαν στο πελατειακό σύστημα και τη στρεβλή αγορά. Το όνειρο της μόνιμης θέσης στο δημόσιο. Το όνειρο της σύνταξης στα 50. Το όνειρο του χαμηλότοκου δανείου, των επιδομάτων, των κρατικών επιχορηγήσεων, της ήσσονος προσπάθειας. Το όνειρο του βολέματος. Αυτά, πράγματι, τελειώνουν. Το ότι μπορούσαν τόσοι πολλοί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα να τα κάνουν πραγματικότητα είναι που μας οδήγησε εδώ.
Εσύ που είσαι εδώ και διαβάζεις αυτά πιθανότατα δεν ανήκεις σ’ αυτή την κατηγορία. Τα δικά σου τα όνειρα σ’ αυτή τη χώρα πάντα χρειάζονταν πολλαπλάσια προσπάθεια (σε σχέση με ξένους συναδέλφους σου σε πιο προηγμένες χώρες, ας πούμε), να φτύσεις αίμα, να ιδρώσεις ποτάμια, και πάλι στις περισσότερες περιπτώσεις έμεναν όνειρα. Δεν αλλάζει κάτι τώρα. Δεν σου κλέβει κανένας την ελπίδα. Δεν είχες και πολλές. Σκέψου όμως, αν το Σαββατοκύριακο βρεθείς στις πλατείες και τους δρόμους: Πόσοι από τους δίπλα σου είναι σαν εσένα; Πόσοι διαμαρτύρονται για τη διόγκωση του κράτους και την εγκληματική αναβολή των αυτονόητων μεταρρυθμίσεων, και πόσοι διαμαρτύρονται επειδή το κράτος, έμμεσα ή άμεσα, δεν θα τους δίνει πια λεφτά;