Και τώρα ένα άρθρο γεμάτο σεξ, πάθος και σοκαριστικές ανατροπές.
Όχι ακριβώς.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα άρθρο που αφορά σε ένα γιγάντιο σκάνδαλο με παγκόσμιες προεκτάσεις που βάζει φωτιά στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ή, τουλάχιστον, θα έπρεπε να βάζει. Γιατί στην πραγματικότητα δεν έχει ξεσπάσει καμιά υπεργιγάντια κατακραυγή, δε βγαίνουν άνθρωποι στους δρόμους, δεν γράφονται πάρα πολλά πύρινα άρθρα. Ο λόγος είναι το ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν καταλάβει τι έχει συμβεί ακριβώς με το Libor και τη Barclays και έτσι το έχουν αφήσει να περάσει, χαμένο μέσα στον ορυμαγδό των καθημερινών εξελίξεων, με πόσα να προλάβει ασχοληθεί και ο σύγχρονος άνθρωπος, άσε που έκανε και ζέστη.
Το ίδιο έπαθα κι εγώ.
Μα όταν τελικά πρόλαβα και κάθισα και διάβασα περί τίνος επρόκειται κατάλαβα ότι
1ον: Δεν είναι και τόσο περίπλοκο
2ον: Είναι πιο σοκαριστικό από ό,τι φαντάζεσαι
Το σκάνδαλο εν τάχει είναι το εξής:
Υπάρχει ένα πράγμα που λέγεται “Libor“. Το Libor είναι ένα επιτόκιο, ή μάλλον καλύτερα ένας μέσος όρος, ένας αριθμός που απεικονίζει πάνω-κάτω με τι επιτόκια δανείζονται οι τράπεζες μεταξύ τους. Ορίζεται από τις τράπεζες και υποτίθεται ότι είναι ενδεικτικός της γενικότερης οικονομικής κατάστασης. Ως τέτοιος, επηρεάζει το κόστος δανεισμού επιχειρήσεων, κυβερνήσεων και ιδιωτών από τις τράπεζες. Εκτός από το Libor υπάρχουν κι άλλοι αντίστοιχοι δείκτες – τα προηγούμενα χρόνια πολλά Ελληνικά νοικοκυριά πήραν στεγαστικά δάνεια συνδεδεμένα με το Euribor, ας πούμε, το οποίο ορίζεται από τις τράπεζες της ευρωζώνης. Πρόκειται για νούμερα πολύ σημαντικά.
Οι λέξεις κλειδί είναι “ορίζεται από τις τράπεζες”. Αυτά τα επιτόκια δεν ορίζονται από πραγματικά στοιχεία της πραγματικής οικονομίας, αλλά από τις εισηγήσεις των τραπεζών. Δεν είναι αντικειμενικά, ή τουλάχιστο δεν υπάρχει κανένας τρόπος να εξασφαλιστεί ότι είναι αντικειμενικά.
Στις αρχές του μήνα η τράπεζα Barclays έφαγε ένα χοντρό πρόστιμο 453 εκατομμυρίων δολαρίων από Αμερικανικές και Βρετανικές αρχές (δεν υπήρξε δίκη – τα 453 ήταν ο συμβιβασμός) επειδή αποδείχτηκε ότι τα προηγούμενα χρόνια, και κυρίως από το 2005 μέχρι το 2007, στελέχη της τράπεζας έδιναν επίτηδες λανθασμένα νούμερα στην Thomson Reuters που μάζευε τα στοιχεία, ανάλογα με το πώς τη συνέφερε (τη Barclays) να πάει το Libor. Αν το επενδυτικό κομμάτι της τράπεζας είχε συμφέρον τα επιτόκια να είναι ψηλά, έστελναν ψηλό νούμερο. Αν τους συνέφερε να είναι χαμηλά, έστελναν χαμηλό.
Το σκάνδαλο αποδείχτηκε όταν ήρθαν στην επιφάνεια e-mails υπαλλήλων της Barclays με σχετικό περιεχόμενο. Ο συμβιβασμός που επετεύχθη δεν σημαίνει ότι η τράπεζα ξεμπέρδεψε: Ένας σκασμός άνθρωποι και φορείς μπορούν να τη μηνύσουν τώρα. Και βέβαια ένα σωρό άλλες τράπεζες αναμένεται να αντιμετωπίσουν κυρώσεις για παρόμοια συμπεριφορά που, από ό,τι λένε όλοι, ήταν ευρύτατα διαδεδομένη.
Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται για πολύ μεγάλο θέμα που μπορεί να έχει επηρεάσει την τσέπη σου ακόμα και άμεσα. Επίσης, αποδεικνύει (κι αυτό, μαζί με τόσα άλλα) ότι η λειτουργία του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος είναι σάπια σε βαθμό αδιανόητο.
Τώρα θα σου δώσω μερικά πολύτιμα λινξ με περισσότερες και αναλυτικές μα όχι ακατανόητες πληροφορίες, και κάποιες γνώμες.
– Αυτό το μικρό explainer του ProPublica λέει αυτά που είπαμε παραπάνω πιο αναλυτικά, και περιέχει πάρα πολλά λινξ με ακόμα περισσότερα και αναλυτικότερα στοιχεία. Ξεκίνα από εδώ.
– Αν σου φαίνεται μπερδεμένο και με υπερβολικά πολλά λινξ, εδώ τα λένε ακόμα πιο απλά.
…some say that from the beginning of the financial crisis in 2007-2008, regulators may have been encouraging the practice, pushing banks to report low rates. As you know, low rates mean low risk: this would’ve been done to keep the markets in the dark about the financial health of the submitters and protect their reputation as safe borrowers.
– Αυτό εδώ το άρθρο του Bloomberg εξηγεί ότι ο τρόπος που είναι δομημένο το Libor είναι τέτοιος που επιτρέπει στις τράπεζες να το “πειράξουν” χωρίς να χρειαστεί να συνομωτήσουν μεταξύ τους. Μπορεί να το κάνει η καθεμιά μόνη της, κερδίζοντας αδιανόητα ποσά απλά στέλνοντας ένα email με έναν αριθμό.
“It is far easier to manipulate Libor than it may appear,” Andrew Verstein, a lecturer at Yale Law School, said in a paper to be published in the Winter 2013 issue of the Yale Journal on Regulation. “No conspiracy is required.”
– Αυτό εδώ το κείμενο του Atlantic υποστηρίζει πώς το σκάνδαλο του Libor είναι μία μόνο ένδειξη της πλήρους ηθικής κατάρρευσης των επενδυτικών τραπεζών, που εξευτελίζουν κάθε έννοια νομιμότητας ανεξέλεγκτες από κράτη ή διακρατικούς οργανισμούς.
So Barclays’ victims weren’t just other banks and traders. They included taxpayers in dozens of communities who are believed to have paid millions more in interest than they should have at the height of the financial crisis. Teachers and other public servants may have been laid off because of bankers’ pursuit of ever-higher profits.
– Εν τω μεταξύ, ο Dr. Doom ο ίδιος, ο Νουριελ Ρουμπινι, είναι στο στοιχείο του, καθώς βρίσκει ακόμα περισσότερα επιχειρήματα για τις τελεολογικές του προβλέψεις. Σε συνέντευξη που έδωσε στο Bloomberg TV δήλωσε διάφορα απαισιόδοξα (μαύρο 2013 περιμένει τον πλανήτη), και πέταξε κι αυτή την ατάκα σχετικά με τους τραπεζικούς που εγκληματούν:
There should be criminal sanctions. Noone has gone to jail since the global financial crisis. The banks do things that are illegal and at best they get a slapped with a fine. If some people end up in jail, maybe that will teach a lesson to somebody – or somebody will hang in the streets.
Και έτσι, στις έξι τελευταίες λέξεις, τα μακροοικονομικά έρχονται και κουμπώνουν γλυκά στον όχλο του Συντάγματος. Τέτοιες είναι οι εποχές που ζούμε.
