Σήμερα στην Καθημερινή γράφω για το μοντέλο της Σιγκαπούρης, μιας χώρας που έχει ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 5% εδώ και σαράντα χρόνια, και ταυτόχρονα είναι ειρηνική και “πράσινη”. Ένας αναγνώστης (δεν ήθελε να γράψω το όνομά του, ας τον αποκαλέσουμε “Φρειδερίκο Βον Νόιμαν Μπούκουρα”) μου έγραψε ένα μήνυμα στο οποίο περιέγραφε την προσωπική του επαφή με τον δημιουργό του θαύματος της Σιγκαπούρης, τον ενάρετο δυνάστη Λι Κουαν Γιου, που λίγες ημέρες πριν πέθανε, στα 91 του χρόνια.
Γράφει ο Φρειδερίκος:
Προσθέτω δύο ανέκδοτα από προσωπική μου επαφή με τον Λι Κουαν Γιου και τον γιο του, το σημερινό πρωθυπουργό, στο σημερινό άρθρο σου για τη Σιγκαπούρη. Είχα την τύχη να βρεθώ σε παρουσίαση του Λι Κουαν Γιου και σε συνάντηση με το σημερινό πρωθυπουργό.
1. Η παρουσίαση. Όταν ρωτήθηκε για ποιό πράγμα είναι πιο περήφανος, ανέφερε σχεδόν αμέσως το upside-down bungee που υπάρχει στο Clarke Quay. Παρ’ όλο που ήταν αρκετά μικρό το κοινό (από τη λίγη εμπειρία που είχα τότε, στη Σιγκαπούρη προσέχεις αρκετά πώς συμπεριφέρεσαι μπροστά σε επισήμους της κυβέρνησης, όποιος και να είσαι), γέλασαν αρκετοί. Τους απάντησε λέγοντας ότι πριν από 48 χρόνια, όταν κάθονταν να γράψουν πώς θα στήσουν μια χώρα, έκαναν μια πυραμίδα. Ξεκίνησαν με τα βασικά που εμείς έχουμε ως δεδομένα. Κάτω κάτω ήταν η γλώσσα που θα’χε η χώρα τους. Αγγλικά – μάνταριν. Μετά το πολιτικό σύστημα (το περιγράφεις τέλεια κι εσύ) οικονομικό σύστημα (επίσης τέλεια περιγραφή), μετά, μετά, μετά. και πάνω πάνω στην πυραμίδα, το κερασάκι στην τούρτα ήταν η διασκέδαση (entertainment). Το upside down bungee δεν έχει κανέναν άλλο ρόλο εκτός της διασκέδασης. Με αυτό ολοκληρώθηκε το έργο του.
2. Η συνάντηση. Ο γιος του έχει στήσει ένα working group διευθυντών ξένων εταιριών στη χώρα, για να πάει τη χώρα στο επόμενο επίπεδο. Έχει εντοπίσει ξεκάθαρα ότι το επόμενο βήμα είναι ένας λαός με πιο ανεπτυγμένη την κριτική σκέψη. Προσωπικά συγκρίνοντας τους δύο λαούς, όσο μπορώ να γενικεύσω, βρίσκω ότι αν ρωτήσεις έναν Σιγκαπουριανό πόσο είναι η ρίζα του 459038202, θα τη βρει. Κι όταν τον ρωτήσεις τι θα κάνει μ’αυτήν την πληροφορία, θα σε κοιτάξει με άδειο βλέμμα. Αν ρωτήσεις έναν Έλληνα θα σου πει δεν έχω ιδέα, αλλά αν μου πεις θα σου κάνω αυτό κι αυτό κι αυτό. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι πως, όταν του είπαμε ότι με έναν λαό που έχει πιο ανεπτυγμένη κριτική σκέψη θα πρέπει να περιμένει και περισσότερη κριτική του δικού του κυβερνητικού έργου, φάνηκε να το δέχεται. Περιμένω με πολύ ενδιαφέρον να δω πού θα οδηγήσει αυτό το επόμενο βήμα εφόσον γίνει.
