Σήμερα ο περισσότερος κόσμος ασχολείται με το λαοπρόβλητο και φανταχτερό πρώην Υπουργό Οικονομικών, κυρίως για τη δημοσιοποίηση συνομιλίας του στην οποία αποκάλυπτε τις λεπτομέρειες σχεδίου για την εισαγωγή παράλληλου νομίσματος (μπορείτε να την ακούσετε εδώ). Ωστόσο, κάτι άλλο συνέβη σήμερα που τον αφορά, εξίσου θεαματικό: Το περιοδικό New Yorker δημοσίευσε μια γιγάντια σπονδυλωτή συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη, τον οποίο ακολουθούσε από το Μάρτιο σε διάφορους σταθμούς της δραματικής και σύντομης καριέρας του στο υπουργείο ο δημοσιογράφος Ίαν Πάρκερ. Είναι ένα θεαματικό κείμενο. Του λείπουν πράγματα (το “plan B”, ας πούμε αναφέρεται μόνο φευγαλέα) αλλά δείχνει μια εικόνα του ανδρός πλήρη και ψύχραιμη. Και πολύ ανησυχητική (για τους ψηφοφόρους, για τους δικούς του ανθρώπους, για όλους) από διάφορες απόψεις. Συγκέντρωσα εδώ μερικά από τα πολλά, πολλά σημαντικά πράγματα που μαθαίνουμε -ή επιβεβαιώνουμε- από το γιγάντιο άρθρο. (Τα περισσότερα, βεβαίως, προέρχονται από δηλώσεις και εκμυστηρεύσης του ίδιου του Γιάνη Βαρουφάκη οπότε, όπως έχουμε μάθει πια, το κατά πόσο είναι αληθινά είναι συζητήσιμο).
1. Την παραμονή του δημοψηφίσματος, ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν σίγουρος ότι θα έβγαινε το “ΝΑΙ” και πίστευε ότι περνούσε τις τελευταίες ώρες του ως υπουργός.
2. Τη Δευτέρα που έκλεισαν οι τράπεζες, ο Βαρουφάκης γύρισε στο σπίτι από τη δουλειά και είπε στη γυναίκα του: “Γλυκιά μου, έκλεισα τις τράπεζες”.
3. Είχε συμφωνήσει με τον Αλέξη Τσίπρα πως, αν πετύχαιναν καλύτερη συμφωνία, για μία ημέρα θα φορούσαν γραβάτες.
4. Είπε: “Δε με νοιάζουν τα χρηματιστήρια. Ας πέφτουν όσο θέλουν”.
5. Είπε για το Γιώργο Παπανδρέου: “Έχει τον οικονομικό νου ενός πεντάχρονου”.
6. Ο Ντάιζελμπλουμ του είπε τη μία μέρα ότι συμφωνεί με το δάνειο-γέφυρα, και την επόμενη ότι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση. Αργότερα του είπε ψέματα για την τελική διορία στην οποία θα έπρεπε να φτάσουν σε συμφωνία. Ο Τζορτζ Όσμπορν κι ο Μισέλ Σαπέν συμφωνούσαν μαζί του στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις, και μετά έβγαιναν και έκαναν δημόσιες δηλώσεις στις οποίες έλεγαν τα αντίθετα. Όλα αυτά έκαναν τρομερή εντύπωση στον υπουργό οικονομικών μας, που στο κείμενο εμφανίζεται να πιστεύει ότι οι πολιτικοί πάντα λένε την αλήθεια κι αυτό που εννοούν.
7. Επίσης του έκανε τρομερή εντύπωση το ότι οι συνεδριάσεις του Eurogroup ήταν πάρα πολύ βαρετές. Έφριττε με το ότι αναγκάζονταν να κουβεντιάζουν στα χαμηλότερα επίπεδα για τετριμμένα θέματα όπως την αναδιάρθρωση της αγοράς γάλακτος. Ήταν, επίσης, έξαλλος με το επίπεδο των συμμετεχόντων στο Eurogroup. Ομολογεί ότι χρειάστηκε να τους κάνει διάλεξη για να τους εξηγήσει γιατί μια ερώτηση που του έκαναν δεν μπορεί να απαντηθεί. “Δεν είναι οικονομολόγοι, οι περισσότεροι είναι δικηγόροι”, διευκρίνησε.
8. Σχεδόν όλες οι συζητήσεις που αναπαράγει στη συνέντευξη διαψεύδονται από όσες πηγές απάντησαν στο συντάκτη. “Ο κύριος Ντάιζελμπλουμ προσπαθεί να απολαύσει τις σύντομες διακοπές του. Συμβουλεύουμε τον κύριο Βαρουφάκη να κάνει το ίδιο”, δήλωσε το γραφείο του Ολλανδού Υπ. Οικ. “Ο κύριος Βαρουφάκης είναι ένας ευφυής και flamboyant άνθρωπος, αλλά στερείται πολιτικού αισθητηρίου”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Σαπέν. Αφήνω επίτηδες αμετάφραστο το “flamboyant”, γιατί δεν υπάρχει ελληνική λέξη* επαρκής να το αποδώσει με ακρίβεια.
9. Ένα εκπληκτικό απόσπασμα δήλωσης ανώνυμου συμμετέχοντα στο Eurogroup, που δείχνει το βαθμό επίγνωσης του Γιάνη Βαρουφάκη για το πού βρίσκεται: “Δεν έμοιαζε να αντιλαμβάνεται ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι στο δωμάτιο είχαν περιορισμούς από τα εθνικά τους κοινοβούλια. Δεσμεύονται από συγκεκριμένες συμφωνίες. Αυτοί οι περιορισμοί αντιβαίνουν την καθαρή οικονομική επιστήμη. Η ευρωζώνη είναι περίπλοκη και δεν έδειχνε καμία κατανόηση γι’ αυτό το γεγονός“.
10. Οι πηγές του συντάκτη, παρεμπιπτόντως, δεν έχουν ξεχάσει την πρόταση Βαρουφάκη για τις νοικοκυρές-κατασκόπους κατά της φοροδιαφυγής. Είναι το παράδειγμα που χρησιμοποίησε μία από αυτές για να δείξει πόσο αφελείς ήταν οι (λίγες) προτάσεις που ήρθαν από την ελληνική πλευρά.
11. “Κατάφερε να δημιουργήσει 18 εχθρούς. Αυτό έκανε όλο κι όλο!”. “Ο Βαρουφάκης φταίει. Ήξερε πολύ καλά τι συνέβαινε και ενήργησε μόνο για να προωθήσει τον εαυτό του, θυσιάζοντας τη χώρα και τον πρωθυπουργό του στο μεταξύ”. “Ο Τσίπρας είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει βρεθεί ποτέ εκτός Ελλάδος, δεν χρειάστηκε ποτέ να συνδιαλλαγεί με ξένους, οπότε δεν μπορούσε να μπει στη λογική της άλλης πλευράς”. Δηλώσεις Γκίκα Χαρδούβελη.
12. Επίσης ο Γκίκας Χαρδούβελης αποκάλυψε πως συνάδελφοί του από την Αυστραλία δήλωσαν ανακούφιση όταν έφυγε από το πανεπιστήμιό τους ο Βαρουφάκης, αποκαλώντας τον “το μεγαλύτερο νάρκισσο που έχουν γνωρίσει ποτέ“. Σύμφωνα με το Χαρδούβελη, δε, ο Βαρουφάκης δεν χρησιμοποιούσε το υπουργικό γραφείο ή τα τηλέφωνα. Καθόταν στην άκρη ενός τραπεζιού συνεδριάσεων και δούλευε με ένα Macbook κι ένα κινητό.
13. Τον Απρίλιο ο Βαρουφάκης, με τη βοήθεια του Τζέφρι Σακς και των άλλων συμβούλων του, ετοίμασε ένα “Ελληνικό Σχέδιο”, μια συνολική πρόταση προς τους δανειστές, ανεξάρτητη της ως τότε διαπραγμάτευσης. Ο πρωθυπουργός επέλεξε να μη την χρησιμοποιήσει, για ευνόητους λόγους. (Μετά τη Ρίγα τον ίδιο μήνα, απομάκρυνε το Βαρουφάκη από τη διαπραγμάτευση).
14. Είπε: “Σκέφτηκα να παραιτηθώ. Αλλά τύχαινε να είμαι υπερβολικά δημοφιλής”.
15. Είπε: “Έπρεπε να υπερασπιστώ τις αρχές της δημοκρατίας σε μια ομάδα που δεν ενδιαφέρεται και πολύ για τη δημοκρατία“. Αναφερόμενος στους υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης.
16. Αυτό θέλω να το αφήσω αμετάφραστο: I asked Varoufakis about the sight of elderly Greeks struggling to collect social-security payments, and of lines at A.T.M.s. “We didn’t close down the banks,” he said. “The Eurogroup did. I can’t take moral responsibility for something that they did.” He went on, “There are times when you say, ‘To hell with it, I’m not going to sign something I disagree with. And stuff the consequences!’ I’m not a consequentialist.”
17. Το βράδυ του δημοψηφίσματος, ο Τσίπρας του πρότεινε να αναλάβει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Ο Βαρουφάκης αρνήθηκε.
*ίσως και να υπάρχει, πια: Βαρουφάκης