Την Παρασκευή, 11 Ιουνίου του 2021 ζήτησα από τους πεντέμισι χιλιάδες συνδρομητές του νιουζλέτερ μου να μου γράψουν το πώς έχουν επηρεάσει τις ζωές τους, τη σωματική και την ψυχική τους κατάσταση οι σχεδόν 500 ημέρες της πανδημίας. Τις τρεις πρώτες ημέρες μου έγραψαν 113 ιστορίες -μετά έκλεισα τη σχετική φόρμα, καθότι δεν θα προλάβαινα να τα διαβάσω όλα αυτά. Και μετά τα διάβασα.
Οι ιστορίες, όπως θα δείτε παρακάτω, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον. Μπορεί με κάποιες να ταυτιστείτε προσωπικά, ή μπορεί σε στοιχεία κάποιων να αναγνωρίσετε φίλους, γνωστούς ή συγγενείς, τα δικά σας ή τα δικά τους προβλήματα. Μολονότι το δείγμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό του ελληνόφωνου κόσμου (το νιουζλέτερ μου το διαβάζει μια ιδιαίτερη υποκατηγορία, με ειδικά χαρακτηριστικά), κάποια συμπεράσματα προκύπτουν. Για παράδειγμα, οι συνέπειες των τελευταίων 500 ημερών για τους περισσότερους είναι πολύ αρνητικές -σε κάποιες περιπτώσεις και τραγικές. Σοβαρά θέματα ψυχικής αλλά και σωματικής υγείας έρχονται στην επιφάνεια, οικογενειακές εντάσεις, μεγάλες αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά. Αλλά υπάρχουν και άλλες ιστορίες. Κάποιες και κάποιοι βρήκαν στην πανδημία μια μοναδική αφορμή για να να επαναπροσδιορίσουν προτεραιότητες και για να αλλάξουν ριζικά τις ζωές τους. Και υπάρχουν και λίγοι που δεν υπέστησαν καμία αρνητική συνέπεια.
Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε 50 από αυτές τις ιστορίες. Μπορεί ανάμεσά τους να βρείτε μία που μοιάζει με τη δική σας. Εύχομαι αυτό να βοηθήσει λίγο.
1.
“Γίνομαι φέτος 60 χρονών. Ο φίλος μου είναι Αμερικανός και μένει στην Νέα Υόρκη. Στις 9 Μαρτίου του 2020 θα συναντιόμασταν στη Βιέννη. Εκείνος ήταν ήδη στο Παρίσι δύο μέρες πριν αρχίσουμε να ανησυχούμε σοβαρά για την εξάπλωση της πανδημίας. Εγώ έχω ΧΑΠ και η γιατρός μου είπε καλύτερα να μην μπω σε αεροπλάνο. Το ταξίδι της Βιέννης ακυρώθηκε, λοιπόν, και ο Τζον άλλαξε το εισιτήριό του για Αθήνα. Όταν είδε το πρωί εκείνης της ημέρας ότι οι αγορές στη ΝΥ είχαν αρχίσει να καταρρέουν, τοτε συνειδητοποίησε ότι τα πράγματα είναι σοβαρά. Έτσι ανέκρουσε πρύμναν και επέστρεψε στη ΝΥ μόλις πριν κλείσουν τα σύνορα. Είχαμε ήδη 3 μήνες χωριστά και αυτή η εξέλιξη ήταν ήδη πολύ δύσκολη. Απο τότε έχουν περάσει 1 χρόνος και 3 μήνες, με καθημερινά τηλεφωνήματα και βιντεοκλήσεις, αγωνία για να μην αρρωστήσουμε, αυτός εκεί κι εγώ εδώ -η Νέα Υόρκη έβραζε από Covid όταν εμείς είμασταν ακόμη σχετικά ασφαλείς- και εντέλει με ελπίδα, ιδιαίτερα μετά τη νίκη του Μπάιντεν, όταν οι ΗΠΑ πήραν την κρίσιμη στροφή και άρχισαν να αντιμετωπίζουν το θέμα με σοβαρότητα. Βεβαιως εμβολιαστήκαμε και οι δύο σε πρώτη ευκαιρία. Αυτή τη βδομάδα έκανα τη δεύτερη δόση Astra Zeneca και ήταν σαν να μου έκαναν ένεση με πολυβιταμίνες, τζινσέγκ και διεγερτικά. Ποτέ δεν ένιωσα τόση θετική ενέργεια απο την αρχή της πανδημίας. Σήμερα σας γράφω με χαρά κι συγκίνηση, γιατί μετά από ενάμιση χρόνο και δυο εβδομάδες περιμένω να ξαναδώ τον Τζον την επόμενη Δευτέρα, που επιτέλους έρχεται στην Αθήνα. Έχουμε κανονίσει να πάμε αμέσως στη Σέριφο για μία εβδομάδα και δεν μπορώ να το πιστέψω!”
2.
“Βλέπω τη σχέση της ζωής μου να καταστρέφεται. Ζω με το σύντροφό μου τέσσερα χρόνια, θα φτιάχναμε μια ζωή μαζί. Πλέον τα συναισθήματα από την μεριά μου εχουν αλλοιωθεί πολύ. Δεν ξερω αν έφταιγε η πανδημία, το λόκνταουν, που είμασταν κλεισμένοι σε τέσσερις τοίχους. Το χάσμα μεταξύ μας είναι ξαφνικά μεγάλο. Κοιμάμαι μέσα στο άγχος, ξυπνάω μέσα στο άγχος. Στο γραφείο μερικές φορές συγκρατάω δάκρυα. Οικονομικά και επαγγελματικά τουλαχιστον ειμαι στα καλύτερα μου, αλλά εχω μπροστά μου προσωπικές αποφάσεις που θα επηρεάσουν το υπόλοιπο της ζωής μου. Είμαστε και οι δύο μικροί, κανενός η ζωή δεν θα καταστραφεί. Δεν παύει όμως να είναι τρομερά δύσκολο και ανησυχώ για το κόστος στη ψυχική μου υγεία. Και το αν θα βιώσουμε τα ripple effects αυτού του κόστους χρόνια μετά”.
3.
“Ξυπνάω γύρω στις 5 το πρωί. Με χαρά ανακαλύπτω ότι έχω ακόμα περιθώριο να κοιμηθώ. Όμως πολλές φορές δεν καταφέρνω να ξανακοιμηθώ, επειδή αρχίζω να σκέφτομαι την ατελείωτη λίστα των υποχρεώσεων μου. Τα παιδιά μου χαρούμενα που πήγαν πίσω στο σχολείο, αλλά κουρασμένα. Ο 9χρονος γιος μου κτύπησε δύο φορές την περασμένη εβδομάδα. Επειδή δεν πρόσεχε, επειδή ξέχασε πώς είναι να τρέχεις, επειδή προσπαθούν να ξαναγίνουν παιδιά και να αποτινάξουν τον εγκλεισμό. Εγώ στο σπίτι προσπαθώ να στηρίξω περισσότερο τα παιδιά και τον σύζυγο. Αλλά έχω να στηρίξω και τον εαυτό μου”.
“Με την κοπέλα που μας βοηθά τσακωθήκαμε μετά την καραντίνα για ανόητο λόγο και αφορμή αλλά άναψαν τα αίματα σε χρόνο ρεκόρ. Τώρα που τελείωσε η καραντίνα, ΟΚ, το ξαναπροσπαθούμε”.
“Όταν είμαστε σπίτι με το συζυγό μου και βλέπουμε σειρές και τρώμε στην τηλεόραση, σκέφτομαι πώς δεν μπορεί μόνο αυτό να μας δινει χαρά. Όταν είναι έξω και κάνει ποδήλατο ή αθλείται χαίρομαι γι’ αυτόν, αλλά σκέφτομαι μήπως κολλήσει κάπου κορωνοιό, ή μήπως είμαι πολύ επιεικής που του δίνω τόσο ελεύθερο χρόνο, ενώ εγώ πήζω με τα παιδιά όλο το απόγευμα”.
“Όταν κανονίσω να βρεθούμε με άλλους ενδόμυχα θέλω να με ακυρώσουν για να μείνω στο σπίτι. Αλλά δεν το παραδέχομαι επειδή «φυσικά» είναι πιο λογικό να θες να δεις τους φίλους σου”.
“Όσο για το γραφείο είχαμε πτώση 90% του όγκου δουλειάς για το 2020 αλλά κρατήσαμε τους υπαλλήλους μας. Αυτό και μόνο είναι στρεσογόνο. Τώρα ξανά ξεκίνησε η δουλειά με υγειονομικά πρωτόκολλα, διαδικασίες και ευελπιστούμε ότι θα συνεχίσει η δουλειά μας. Έχω να πάω στον τόπο καταγωγής μου 10 μήνες σχεδόν. Αυτό μου προκαλεί μεγάλο πρόβλημα επειδή έχω ανάγκη να πάω στο σπίτι μου. Έχω να δω τα αδέρφια μου 10 μήνες και αυτό με στεναχωρεί τρομερά. Ευτυχώς είδαμε τον πατέρα μου μετά από 7 μήνες”.
“Ακόμα και ο εμβολιασμός μου μου προκαλεί ανησυχία. Τι το ήθελα το Άστρα Ζένεκα”.
4.
“Βγαίνω και βλέπω φίλους αλλά όταν έρχεται η ώρα να γυρίσω σπίτι, δε θέλω με τίποτα. Δε θέλω άλλο να είμαι μέσα. Προτιμώ να οδηγώ χωρίς προορισμό ώρες ατέλειωτες, παρά να γυρίσω σπίτι”.
5.
“Έμαθα ότι ήμουν έγκυος 29 Ιανουαρίου του 2020. Η πρώτη καραντίνα με βρήκε να πηγαίνω σε γιατρούς για υπερήχους, αυχενικές, κτλ μόνη μου. Σταματήσαμε να βλέπουμε τους πάντες, ακόμη και γονείς/αδέρφια. Εγώ κι ο σύζυγος δουλεύαμε με τηλεργασία. Σε μια αντικειμενικά δύσκολη εγκυμοσύνη, δεν είχα την παραμικρή βοήθεια. Μου επιτράπηκε το περπάτημα κατά το καλοκαίρι, όποτε και η βόλτα μας στην Δ. Αρεοπαγίτου ήταν η μόνη διέξοδος. Όντας ευπαθής ομάδα, τα πάντα για το μωρό, (κούνιες και λοιπά συμπράγκαλα) τα αγόρασα ιντερνετικά. Δεν πήγα σε κανένα κατάστημα”.
“Γέννησα μέσα Οκτώβρη. Λίγο πριν την δεύτερη καραντίνα. Κλειστήκαμε πάλι μέσα εντελώς. Καθότι ελεύθερη επαγγελματίας, δεν είχα άδεια και συνέχιζα τη δουλειά με το νεογέννητο αγκαλιά. Η μόνη διέξοδος, μια πρωινή βόλτα με το καρότσι και η παιδίατρος. Δεν είχα την παραμικρή βοήθεια. Δεν ξέρω πως την παλέψαμε. Και πως την παλεύουμε ακόμα. Είχαμε να δούμε γονείς αδέρφια, κοντά δέκα μηνες. Βλέπανε το μωρό από Skype. Τους είδαμε τα Χριστούγεννα για πρώτη φορά από κοντά. Στο σύνολο άντε να το έχουν πιάσει στα χέρια τους 4-5 φορές”.
“Εξακολουθούμε να μην έχουμε βοήθεια. Τον άντρα μου από αρχές Ιούνη τον γύρισαν δουλειά εντελώς. Πλέον είμαι μόνη στο σπίτι ολημερίς, προσπαθώντας να δουλέψω και να φροντίσω το μικρό. Ο άντρας μου είναι πιο σκληροπυρηνικός ως προς την προστασία μας. Εξακολουθούμε να μην βλέπουμε κόσμο, δεν πάμε σε παιδική χαρά, διότι είναι κρίμα να την πατήσουμε στο τέλος. Σήμερα έκανε τη δεύτερη δόση. Εγώ θα την κάνω τέλος Ιούνη. Θα περάσουν και αντισώματα στο μικρό, κάπως θα χαλαρώσουμε από μέσα Ιούλη, θα δούμε επιτέλους την έξοδο του τούνελ. Ή μηπως όχι”;
“Στο Θησειο που μένουμε τα Airbnb γεμίζουν τουρίστες σιγά σιγά. Από το μπαλκόνι τους βλέπω να πηγαινοέρχονται ξέγνοιαστοι, χωρίς μάσκα, απολαμβάνοντας το Greek summer. Εγώ, είμαι κλεισμένη 18 μήνες κοντά. Σήμερα διάβαζα για τη μετάλλαξη Δέλτα, και το τούνελ σαν να απομακρύνθηκε πάλι λίγο”.
6.
“Για συνεχόμενους μήνες δούλευα από το σπίτι. Μετά τη δουλειά διάβαζα για επικείμενες εξετάσεις. Έλεγα, ευκαιρία είναι, να στρωθώ. Το παράκανα. Για πολύ καιρό η μεγαλύτερη αλλαγή στη μέρα μου ήταν από την καρέκλα στον καναπέ, βλέποντας ελάχιστα άτομα. Όταν ήρθε η μέρα να ξαναγυρίσουμε στη δουλειά, δεν μπορούσα να το διαχειριστώ, μου κόπηκαν τα πόδια. Την πρώτη μέρα βρήκα πρόφαση και δούλεψα ξανά από το σπίτι. Την επόμενη πήγα. Αυτό το συνήθισα, αλλά δεν μπορώ ακόμα να βγω έξω σε μαγαζί. Το άγχος έφερε άγχος. Σε έναν τσακωμό πριν από ένα μήνα έπαθα μια δυνατή κρίση πανικού. Το δουλεύω, αλλά δεν εχω συνέλθει ακόμα. Είμαι απίστευτα νευρική, εξωφρενικά ευσυγκίνητη και εν ολίγοις ευάλωτη. Είχα βέβαια την προδιάθεση, σε δύσκολες περιόδους σε μικρότερη ηλικία πάθαινα αγοραφοβία, αλλά το είχα ξεπεράσει. Είχα φτάσει σε ένα τόσο καλό σημείο, που πίστευα ότι δεν μπορεί κανείς και τίποτα να επηρεάσει αρνητικά την χαρά μου και την αισιοδοξία μου. Στεναχωριέμαι πολύ που το έχασα αυτό. Αλλά σκοπεύω να το ξαναβρώ”.
7.
“Η πανδημία μ’ έκανε να βλέπω τους ανθρώπους γύρω μου σαν εν δυνάμει εχθρούς. Έγινα καχύποπτη. Είμαι γιατρός, σε μεγάλο νοσοκομείο, και έζησα την κατάσταση από κοντά. Όταν ακούω τον ταξιτζή να κάνει ανάλυση και να λέει γιατί είναι εναντίον των εμβολίων, γίνομαι έξαλλη. Εχω την εντύπωση ότι μεγάλο μέρος του κόσμου είναι ηλίθιοι”.
8.
“Δουλεύω από το σπίτι πάνω από 20 χρόνια, σε σούπερ-προνομιακό home office. Επίσης είμαι εσωστρεφής. Έτσι νόμιζα, τουλάχιστο. Έπαιρνα τα παιδιά μου από το σχολείο το μεσημέρι (αφού είχα δουλέψει ανενόχλητος όλο το πρωί), τα έβλεπα όποτε έβγαινα από το γραφείο κλπ. Πίστευα ότι είμαι γεννημένος για την πανδημία. Πόσο λάθος έκανα. Στο λόκνταουν έμεινα με τα παιδιά στο σπίτι ενώ η γυναίκα μου πήγαινε στη δουλειά. Ήμουν συνέχεια πιεσμένος, εκνευρισμένος, αγχωμένος, έτοιμος να εκραγώ. Τσατιζόμουν για τα πιο απλά πράγματα, όταν ζητούσαν να τυπώσουν μια σελίδα ή να πάνε τουαλέτα. Κατέληξα να τους ζητάω συγγνώμη για τη συμπεριφορά μου σχεδόν κάθε βράδυ. Οι τύψεις μου για αυτή την προσωπική αποτυχία θα με κυνηγάνε για πάντα”.
9.
“Ο σύντροφος μου με έδειρε δύο φορές. Τη δεύτερη έφυγα για δυόμισι μήνες. Τώρα έχω επιστρέψει και είμαστε ακόμα μαζί, αλλά συνέχεια σκέφτομαι ότι πρέπει να χωρίσουμε, αν και τα συναισθήματα μου δε με αφήνουν να το κάνω. Πάντως ένα καλό που βγήκε είναι ότι τώρα ξέρω ακριβώς σε ποιο πεδίο έρευνας θέλω να αφοσιωθώ στις σπουδές μου”.
10.
“Κοιμάμαι μια χαρά και μπορώ να συγκεντρώνομαι και να ζω χωρίς φόβο και πάθος, επειδή απλούστατα μένω στο χωριό μου από τον Μάιο του 2020. Η πανδημία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ζωή μας, εμένα και του άντρα μου, με έναν απροσδόκητο τρόπο. Εξηγούμαι: έζησα στην Τουρκία για τρία χρόνια, όπου παντρεύτηκα τον άντρα μου. Τέλη του 2019, Δεκέμβρη συγκεκριμένα, ήρθαμε Ελλάδα να μείνουμε μόνιμα, με σκοπό να ανοίξουμε ουζερί-καφέ και να βιοποριστούμε έτσι, έχοντας τρελή όρεξη και πολύ πίστη για μεγάλη επιτυχία. Ο Μουράτ άφησε την δουλειά του, πήρε δάνειο και ήρθαμε κατενθουσιασμένοι. Ανοίξαμε το μαγαζί μέσα Φεβρουαρίου. Μετά από 37 μέρες λειτουργίας, το κλείσαμε”.
“Μετά την πρώτη καραντίνα ήρθαμε στο χωριό καταγωγής του πατέρα μου και μένουμε εδώ από τότε. Πώς μας επηρέασε όλο αυτό; Για εμάς μόνο μία είναι η αρνητική απάντηση. Οικονομικά. Μαζί με όλο το άγχος και τα ψυχοσωματικά που αυτό επιφέρει. Για τους πρώτους έξι μήνες, όμως, μετά την επαφή με τη φύση και την ομορφιά του τοπίου, συν την έλλειψη ενοχλητικών ανθρωποθορύβων, λειτούργησε θετικά και προς όφελός μας.
Και, ναι, μπορεί ακόμα να μετράω τα ψιλά για να πάρω τα χρειαζούμενα και να κοιτάω τις προσφορές στα σουπερ μάρκετ, αλλά έχουμε άλλη κατεύθυνση πια στα όνειρά μας. Συνειδητοποιήσαμε ότι αυτή η ζωή μας ταιριάζει”.
11.
“Αυτοί οι μήνες μου έχουν προσφέρει εξαιρετική διαύγεια, ηρεμία, καθόλου βιασύνη, πιο καθαρό και τακτοποιημένο σπίτι και σκέψεις, μία δουλειά την ημέρα και με το χρόνο της, όχι αναγκαστικά φιλιά και σαχλές αγκαλιές στις κοινωνικές συναναστροφές, ποιοτικό ύπνο, άλλους ρυθμούς και, όσο υπήρχε και το λόκνταουν, ηρεμότερη επαφή στη φύση και στη θάλασσα”.
12.
“Όταν συναντάω συναδέλφους στο γραφείο εξακολουθώ να χαιρετάω με τον αγκώνα. Στην πραγματικότητα με ενοχλεί η παρουσία τους. Στα καταστήματα και στα σούπερ μάρκετ φοβάμαι να πλησιάσω άλλους, ή όταν με πλησιάζουν στην ουρά η στο διάδρομο. Ο ύπνος μου δεν είναι καλός. Αγχώνομαι για τη δουλειά, το μέλλον το δικό μου και της οικογένειάς μου, ενώ πρακτικά δεν είχα απώλεια εισοδήματος ως τώρα. Παρά το ότι συνεχίζω τη ψυχοθεραπεία που έχω ξεκινήσει 8 χρόνια πριν (άρα θεωρητικά είμαι “προπονημένος”, σε επαφή με τα συναισθήματά μου) εντούτοις πιάνω τον εαυτό μου να κλαίει συχνά και χωρίς ουσιαστικό λόγο κι αφορμή. Ειδικά στη βόλτα με το σκύλο το πρωί, όπου έχω χρόνο να σκεφτώ”.
13.
“Πέρασα COVID-19 πριν από έξι μήνες και η όσφρησή μου είναι ακόμα εντελώς παιγμένη. Δεν είναι πως δεν μυρίζω -αλλά είναι σαν να έχω χάσει κανα δυο οσφρητικά layers. Τα μαγειρευτά φαγητά μου μυρίζουν όλα κρεμμυδίλα, τα αφρόλουτρα μου μυρίζουν όλα σαπουνίλα, οι σωματικές μυρωδίες μου είναι πλέον εντελώς απωθητικές. Κατά τ’ αλλά, του δίνω και καταλαβαίνει στις εφήμερες και μάλλον βλαβερές απολαύσεις. Κάπως σαν μινι αυτοκαταστροφή, μετά την συλλογική καταστροφή. Κάπως σαν «δεν θα με ξεκάνεις εσύ, πανδημία. Μπορώ και μόνη μου»”.
14.
“500 μέρες, και όλοι περιμένουν και ζητούν συνεχώς από μένα. Να συστηθώ. Είμαι μητέρα μιας 13χρονης που είναι στα κάγκελα, κόρη ενός υπέργηρου ζευγαριού που έχω να αγκαλιάσω από πέρσι το Φεβρουάριο, “μαμά” δύο σκυλιών -το ένα το υιοθετήσαμε κακοποιημένο πέρσι το καλοκαίρι. Σύζυγος, εργαζόμενη από το σπίτι με ημιαπασχόληση και κραυγαλέα υποαμειβόμενη και με σύζυγο ελεύθερο επαγγελματία που τρέχει και δεν προλαβαίνει. Είμαι γύρω στα 50, πρέπει να φροντίζω για όλα και όλους και πρόσφατα άρχισα το CBD (καναβιδιόλη λέγεται και κάνει θαύματα) για να μπορώ να κοιμάμαι τα βράδια. Αυτές οι 500 ημέρες με έκαναν να κλάψω πολύ -κυρίως για τη μικρή που λάλησε μέσα στο σπίτι και κάηκε στα social. Εκλαψα για τους φίλους που στερήθηκα, για τις επαγγελματικές προοπτικές που πέταξαν μακριά λόγω ηλικίας, για τους γονείς μου που είναι τόσο ανήμποροι. Με έσωσε η γυμναστική στο σπίτι, κάθε μέρα, με στρατιωτική πειθαρχία, με σφιγμένα τα δόντια, στο ελλειπτικό μηχάνημα, στα λάστιχα και στα πατώματα για κοιλιακούς. Με έσωσε και μια ομάδα που λέγεται saveyourhood και μαζεύει σκουπίδια: οργανώσαμε δράσεις στη γειτονιά και με κάθε σκουπίδι που έριχνα στη σακούλα ξόρκιζα το κακό που με έπνιγε. Με έσωσαν και οι Παρασκευές που πήγαινα στο απέναντι σπίτι και με 1-2 φίλους ανοίγαμε μια μπουκάλα κρασί και λέγαμε ιστορίες καπνίζοντας σαν φουγάρα. Το τσιγάρο το έχω κόψει από το 2008. Ε, το ξανάρχισα τις Παρασκευές. 500 μέρες και είμαι πιο αφηρημένη από ποτέ, πάρα πολύ θυμωμένη με τους γελοίους ενήλικες που έστελναν dick pics στη 13χρονη κόρη μου, έξαλλη με τους ψέκες που δεν εμβολιάζονται και πολύ, μα πάρα πολύ πιεσμένη για την επόμενη μέρα στη ζωή μου. Ονειρεύομαι ότι τα παρατάω όλα και ότι πάω να μείνω σε ένα χωριό του Πηλίου, ότι στήνω εκεί μια οικοτεχνία, ότι μαζεύω μανιτάρια και στήνω μια αιώρα στο μπαλκόνι και αγναντεύω τη θάλασσα στο βάθος. Αντί για το βουνό όμως είμαι εδώ και θέλω όσο ποτέ να έχω το δικό μου δωμάτιο, όπου θα κοιμάμαι μόνη μου, θα κάθομαι μόνη μου και θα διαβάζω μόνη μου. Θέλω μια ζωή που κανείς δεν θα μου ζητάει τίποτα”.
15.
“Πριν: Απίστευτα κοινωνικός, γυρνούσα 8 το πρωί σπίτι το Σαββατοκύριακο.
Τώρα: Μπαίνω σε μπαρ/εστιατόριο και κοιτάω αν το προσωπικό ελέγχει τα τεστ.
Πριν: Πολύ καλή καριέρα με αύξηση μισθού κάθε δυο χρόνια και προαγωγή. Τώρα: απαγορεύεται τέτοια συζήτηση because COVID.
Πριν: 3-4 φορές τη βδομάδα γυμναστήριο 7 χρόνια σερί.
Τώρα: 3 φορές 30χλμ περπάτημα την εβδομάδα σαν τον παππού και home workouts. Καμία σχέση, αλλά το μυαλό έχει κολλήσει ότι αν πάω ανεμβολίαστος, ανάμεσα σε βογκητά, ιδρώτα και ξεφυσήματα άλλων, την κάτσαμε.
Πριν: Φιλία κ αγκαλιές με πολλούς.
Τώρα: Awkwardness και fistbumps.
Πριν: Κοινωνικός κύκλος γύρω στα 50-60 άτομα.
Τώρα: 6
Πριν: Χρησιμοποιούσα περισσότερο τα μέσα μαζικής μεταφοράς
Τώρα: Αμάξι
Πριν: Αποταμίευση, προγραμματισμός για το μέλλον, αισιοδοξία και ήθελα να κάνω οικογένεια
Τώρα: Όλοι οι φίλοι έχουν κάνει παιδιά αλλά εγώ δε θέλω πια. Οι στόχοι άλλαξαν. Πλέον κύριος στόχος είναι το FIRE (financial independence and retire early). Πολλοί μιλενιαλς προς τα κεί πάμε. Το να δουλεύουμε μέχρι τα 73 δεν παίζει. Πρέπει να γράψεις για αυτό”.
16.
“Στην πρώτη καραντίνα έχασα 10 κιλά και τα κράτησα ως σήμερα. Σταμάτησα να βάφομαι. Τι νόημα έχει με τη μάσκα; Βγαίνω μια στις τόσες με φίλες, γελάω μηχανικά, όχι με την καρδιά μου πια. Πώς να γελάσω; Όλοι χάσαμε φίλους στην πανδημία. Συγκεντρώνομαι, ναι. Στη δουλειά είμαι αρκετά αποτελεσματική. Στο σπίτι γράφω και ζωγραφίζω. Οι σειρές της καραντίνας γίναν ανάρπαστες. Όλοι οι φίλοι μου θέλαν έναν από τους φρικαλέους μου πίνακες. Κλειστοφοβικοί και εφιαλτικοί. Τους μίλησαν. Εγώ δεν θα τους κρέμαγα ποτέ στον τοίχο μου. Μου φέρνουν φόβο και δυσθυμία. Τους ζωγράφισα για να αδειάσω όλα τα δυσάρεστα στον καμβά. Δεν κοιμάμαι καλά. Κοιμάμαι με το ένα μάτι ανοιχτό. Δεν είναι μόνο η καραντίνα. Εμείς είχαμε και τον σεισμό. Διαφορές στην υγεία μου. Πολύ κακή φυσική κατάσταση. Ελπίζω τώρα το καλοκαίρι να πετάξουμε τις μάσκες, να μπορέσω να βγω για περπάτημα και για κολύμπι. Ελπίζω να επανέλθω”.
17.
“Η δουλειά μου για πέντε μήνες, μέχρι και τον Ιούλιο του ’20, κατέβηκε στο απόλυτο μηδέν. Κατόπιν σιγά σιγά επανεφηύραμε τον εαυτό μας και τη δουλειά μας. Κάνουμε τα πάντα online πια, με πλήρη αποτελεσματικότητα. Πλέον ζω το μισό καιρό στο πατρικό μου στα Χανιά Κρήτης, από όπου δουλεύω διαδικτυακά, και σιγά σιγά θα μεταφερθώ εκεί, ώστε σποραδικά να ανεβαίνω στην Αθήνα. Στο διάστημα που έπαψα να δουλεύω ανασυντάχθηκα.
1) Είδα καθαρά την εξάρτηση μου απο το shopping, πέρασα απο το σχετικό “detox” και βρίσκω ότι τωρα έχω λιγότερη ανάγκη να ξοδεύω.
2) Έγινα πιο μονήρης και με προβληματίζει το ότι αυτό μου αρέσει. Με κούραζε και πριν ο πολύς κόσμος, αλλά τώρα που έχω ευκαιρία να συναντώ ελάχιστους, αυτό με ανακουφίζει. Όμως ξέρω ότι αυτό δεν είναι ό,τι καλύτερο, και θα δω πώς θα το αντιμετωπίσω.
3) Μπήκα σε μια άλλη διαχείριση του χρόνου μου. Ναι μεν δεν δούλευα, αλλά ολοκλήρωσα ένα βιβλίο, ξεκίνησα και ένα youtube κανάλι που πάει πολύ καλά και έχω περισσότερο ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό μου.
4) Μπήκα σε μια λογική υπερ-ενημέρωσης για να βγάλω άκρη με την πανδημία ως φαινόμενο, και αυτό τελικά με εξουθένωσε. Τώρα προσπαθώ να κάνω κράτει στη λαιμαργία ενημέρωσης, και να περπατώ περισσότερο στη φύση. Το συνολικό μετα-πανδημικό πρόσημο, είναι θετικό για μένα”.
18.
“Είδα την καριέρα μου στον τουρισμό να συνθλίβεται. Ξεκίνησα με €700 μισθό πριν από δώδεκα χρόνια, στα 23 μου, έφτασα να διακινώ budgets 1 εκατομμυρίου με μισθό 3 χιλιάρικα το μήνα. Άλλαξα πορεία εντός του τουρισμού για λιγότερο άγχος και πήγα σε μια θέση που πληρωνόμουν €1400 το μήνα και είχα ηρεμία. Πάνω που είχα βρει τη θέση και την ισορροπία μεταξύ καριέρας και οικονομικών κ αισθηματικών, έσκασε η πανδημία.
Στάδιο #1: Δούλεψα από το σπίτι για €500 το μήνα σε κουπόνια σούπερ μάρκετ.
Στάδιο #2: Πέρασα τρεις μήνες στο χωριό σαν χίπισσα και μόλις άρχισε να μου τελειώνει η αποταμίευση (και ο έρωτας -καθότι ο σύντροφος έπαθε δε-θέλω-παιδί) και αφού έγινα αλκοολική και έβαλα 5 κιλά,
Στάδιο #3: έπιασα δουλειά σα γραμματέας. Όπου με χούφτωνε το αφεντικό.
Στάδιο #4: Νισάφι, δεν άντεξε η αξιοπρέπεια μου (και η αίσθηση αυταξίας) και παραιτήθηκα. Τα μάζεψα και ήρθα στην Αυστραλία. Ξεκινώ απ την αρχή εξαιτίας της πανδημίας. Ώρες ώρες νιώθω σαν ξεριζωμένη: νέα καριέρα, νέοι τρόποι, νέα μέρη. Δεν τα βάζω με την Ελλάδα, ούτε με την πανδημία. Αυτά μου ήρθαν και σε αυτά αντιδρώ”.
19.
“Ζω στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εδώ και εννιά χρόνια και δουλεύω ως καθηγήτρια σε πανεπιστήμιο. Έχω να πάω Ελλάδα εδώ και ενάμιση χρόνο λόγω του covid. Ενάμιση χρόνο που δεν έχω δει από κοντά τους γονείς μου και τις φίλες μου – ή έστω από μακριά. Ενάμιση χρόνο που δεν έχω καθίσει στη βεράντα μας που είναι το μέρος που με γαληνεύει. Που δεν έχω νιώσει κρύο και δεν έχω δει βροχή (εντάξει υπερβολή, έβρεξε μία μέρα πέρσι τον Μάρτιο). Που δεν έχω πάει μια βόλτα στη γειτονιά μου. Ενάμιση χρόνο να αγωνιώ ότι, αν πεθάνει ο πατέρας μου, που έχει πολλά προβλήματα υγείας, δε θα μπορώ να πάω στην κηδεία. Και αυτό, εκτός του ότι για μεγάλο διάστημα δεν υπήρχαν πτήσεις, επειδή δεν μας άφηναν και από τη δουλειά να ταξιδέψουμε για κανένα λόγο. Ή, βασικά, επειδή μας απειλούσαν ότι, αν ταξιδέψουμε, θα έχουμε κυρώσεις –από μείωση μισθού μέχρι και απόλυση. Πού να το ρισκάρω, όταν όλη η οικογένεια είναι πάνω στη δική μου βίζα; Η πίεση ήταν τεράστια επίσης γιατί, ως εκπαιδευτικός, έπρεπε ξαφνικά –κυριολεκτικά από τη μια μέρα στη άλλη– να διδάσκω διαδικτυακά, να μάθω καινούριες πλατφόρμες και να προσαρμόσω όλη τη διδασκαλία. Ήμουν βέβαια ευγνώμων που τουλάχιστον μπορούσα να συνεχίσω να δουλεύω. Τον τελευταίο χρόνο είδα να φεύγουν δεκάδες φίλοι και γνωστοί επειδή έχασαν τη δουλειά τους. Κι άλλη απώλεια”.
“Εδώ που είμαι οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν τέλη Δεκεμβρίου. Τα παιδιά μου πήγαν σχολείο όλη τη χρονιά κανονικά, εγώ μπορούσα να πηγαίνω στο γραφείο (τηρώντας κανόνες φυσικά). Τα mall είναι ανοιχτά και βγαίνουμε κάθε εβδομάδα για βόλτα και φαγητό έξω. Η κανονικότητα έχει αρχίσει να επανέρχεται εδώ και μήνες. Εμβολιάστηκα τον Φεβρουάριο, τον Απρίλιο και ο σύζυγος μου και πλέον και τα παιδιά μου 12 και 14 χρονών. Έχω σαφώς ανακουφιστεί. Επανέρχομαι. Δεν διστάζω να βγω και να δουλέψω. Κοιμάμαι καλά και μπορώ να συγκεντρωθώ. Μπορώ να πω ότι φρόντισα τον εαυτό μου με διατροφή και άσκηση και έχασα βάρος αυτό το διάστημα. Πέρα από το ότι κατάλαβα νωρίς ότι αν αφεθώ θα ξεφύγω, νομίζω ήταν και μια προσπάθεια να ελέγξω τι συμβαίνει σε εμένα σε έναν ανεξέλεγκτο κόσμο. Διάβασα πολλά βιβλία λογοτεχνίας και είδα σειρές. Πέρασα καλά αναλογικά με το τι συνέβαινε. Σχετικά ανώδυνα συγκριτικά με άλλους. Επιβίωσα”.
“Όμως δεν είμαι η ίδια. Δεν αντέχω άλλο μακριά από τους δικούς μου ανθρώπους. Δεν έχω νοσταλγήσει τους ανθρώπους μου περισσότερο από όσο τον τελευταίο χρόνο. Σκέφτομαι ότι, περνάει η ζωή, και δεν τη ζω με τους ανθρώπους που αγαπώ. Δε μοιράζομαι την καθημερινότητά μου μαζί τους. Και παραιτήθηκα. Και περιμένω πώς και πώς να επιστρέψουμε μόνιμα στην Ελλάδα σε ένα μήνα. Και πλέον αισθάνομαι τέτοια χαρά και προσμονή, που δε χωράει σε λόγια”.
20.
“Αγαπημένη μου φίλη έγινε μαμά τον Σεπτέμβριο και δεν έχω καταφέρει να δω ούτε εκείνη, ούτε το μωρό της παρά μόνο σε φωτογραφίες και βιντεοκλήσεις. Ο μικρούλης ήδη μπουσουλάει, βγάζει φθόγγους, αλλάζει καθημερινά κι εγώ δεν τον έχω δει ποτέ από κοντά. Ούτε έχω αγκαλιάσει τη φίλη μου, συγκινημένη από αυτή τη νέα της ιδιότητα, παρά μόνο δακρύζω χαμογελώντας κοιτώντας τις φωτογραφίες σε μια οθόνη”.
“Κλαίω πολύ, πάρα πολύ, με κάθε πιθανή και απίθανη αφορμή και έχω λιγότερη αντοχή στην τοξικότητα των πραγματικών ανθρώπων, αλλά και των χρηστών των social media. Τόσος θυμός, τόση αγένεια, επιθετικότητα, τόσες αναχρονιστικές και σκοταδιστικές απόψεις να περνούν καθημερινά από το timeline. Είναι εξουθενωτικές”.
“Μέσα στις δύο καραντίνες, βέβαια, κατάλαβα, όπως νομίζω και πολλοί άλλοι άνθρωποι, πώς θα έπρεπε να ζούμε. Σίγουρα όχι σε αυτούς τους ρυθμούς, χάνοντας ώρες ζωής σε ΜΜΜ καθημερινά, σε γραφεία για δουλειές ή συναντήσεις που μπορούν να γίνουν εξ αποστάσεως, με περισσότερο χρόνο για τον εαυτό μας, τα πράγματα που μας ευχαριστούν, τους ανθρώπους που αγαπάμε, με λίγη ησυχία και ηρεμία. Ήλπιζα ότι αυτό θα φέρει κάτι θετικό για την επόμενη μέρα. Μάλλον δεν το έφερε”.
“Πριν λίγες μέρες στεκόμουν στην κουζίνα και ξαφνικά αισθάνθηκα τέτοια θλίψη σαν να έχει πλακώσει το στήθος μου ένα τριαξονικό και δεν μπορώ ν’ αναπνεύσω. Δεν το άντεχα, μ’ έπιασε τάση φυγής και το μόνο που σκέφτηκα, με μια άλλου είδους θλίψη και σεβασμό, ήταν ότι αν για μένα είναι ανυπόφορο το συναίσθημα για λίγες στιγμές λόγω μιας διαρκούς και αόρατης πίεσης, οι άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη και νιώθουν έτσι ή και δυσκολότερα όλη την ημέρα για ολόκληρους μήνες, αν όχι χρόνια, είναι ήρωες και ηρωίδες που τα καταφέρνουν. Πόσο δε μάλλον, αυτή τη χρονιά”.
21.
“Αποτοξίνωση από το εργασιακό περιβάλλον. Αυξημένη αποδοτικότητα λόγω τηλεργασίας. Νέες και ενδιαφέρουσες επαγγελματικές προκλήσεις. Zoom meetings -κατά τα οποία μπορείς παράλληλα να δουλεύεις ή να χαζολογάς- αντί για τα χρονοβόρα και βαρετά meetings με φυσική παρουσία. Ελεύθερος χρόνος. Κανονικό ωράριο ύπνου. Τακτοποίηση σπιτιού. Μαγείρεμα. Διάβασμα, πολύ διάβασμα. Εκμάθηση νέας ξένης γλώσσας. Βόλτες σε μια μαγική, άδεια Αθήνα (στο πρώτο λοκντάουν). Νέες φιλίες και ενίσχυση κάποιων παλιών. Απαλλαγή από σαχλοκοινωνικότητες. Με μια λέξη, ανακούφιση. Αν δεν τα κρούσματα, οι νεκροί, ο πόνος των θυμάτων του κορωνοϊού και μια αίσθηση κινδύνου, θα ήταν Παράδεισος”.
22.
“Σκεφτομαι την ερώτηση απο εχτές. Την προώθησα σε φίλους. Πηγαίνοντας βόλτα με το λυκόσκυλό μου άρχισα να φτιάχνω νοερή λίστα σε ολες τις ερωτήσεις σας. Λοιπόν. Τώρα ζορίστηκα πιο πολύ από όταν πέθανε ο άντρας μου το 2013 απο καρκίνο, μέσα σε 9 μήνες. Το πάλεψα οπως και τότε και κάθε μέρα. Όμως σκέφτομαι ολα αυτά που κατάφερα, και είναι πολλά. Open water swimmer απο τον Μάιο του 2020 μέχρι σήμερα, χωρίς να σταματήσω όλο το χειμώνα. Πάει το panic attack, το άφησα κύματα πίσω και πολλά χλμ. Τρώω καλύτερα,δεν πάχυνα, πρόσεχα πολυ, όλα τα μέτρα μέχρι το εμβόλιο. Πούλησα ακίνητο, ξεχρέωσα την Εφορία και σχεδόν ησύχασα. Έβαλα σε τάξη ολα αυτά που πρέπει να ολοκληρώσω και να ησυχάσω απο τα κληρονομικά. Δεν μπορώ να διαβάσω βιβλία, διαβάζω και παρακολουθώ στον Ιντερνετ. Μου λείπουν οι αγκαλιές, νοιώθω την απόσταση ασφαλείας έντονα. Βγήκα κατι αποτυχημένα ραντεβού. Θα παω εκδρομή και ανυπομονώ”.
23.
“Δεν κοιμάμαι καλα, δεν κοιμόμουν ούτε πριν, αλλά τωρα ξυπνάω 5 φορές τον μήνα πριν τις 5 το πρωί. Δεν διανοούμαι να βρεθώ σε meeting room ξανα, ούτε σε σούπερ μάρκετ, ούτε στα Zara Σάββατο πρωί. Σχεδιάζουμε να εκμεταλλευτούμε τη σχετική ύφεση των κρουσμάτων για να επισκεφτούμε γιατρούς για check up πριν το τέταρτο κύμα. Δε θα ταξιδέψουμε για τις Κυκλάδες με καράβι, δε θα πάμε εξωτερικό με αεροπλάνο. Γενικά, μέχρι να εμβολιαστεί και ο 4χρονος γιος μας, δεν αλλάζει κάτι για μας. Ακόμα και τότε, ξερουμε πολυ καλα ότι και εμβολιασμενοι μπορουμε να κολλήσουμε ή να κολλήσουν οι γονεις μας και δε θα είναι εύκολα τα πράγματα. Η μητέρα μου είναι δασκάλα σε δημοτικό, πλήρως εμβολιασμένη. Θα την ξαναδώ δύο εβδομάδες αφότου κλείσουν τα σχολεία. Τα πεθερικά μου 78, πλήρως εμβολιασμενοι, τους βλεπουμε με μάσκα ακόμα και στο μπαλκόνι”.
24.
“Η μητέρα μου καρκίνο από την αρχή της πανδημίας και μεταμόσχευση το Δεκέμβριο μέσα στο lockdown. Ένα μήνα έμεινα μαζί της στον Άγιο Σαββα, ενώ είχε γίνει διασπορά σε όλο το νοσοκομείο. Απαγόρευση να ξεμυτίσω απ’ το δωμάτιο. Μετά, 42.000 χλμ σε ένα χρόνο, να πηγαίνω στην πόλη, να την πηγαίνω χημειοθεραπεία και να γυρνάω πίσω. Κάθε εβδομάδα. Μια κρίση πανικού -μόνο!”
“Κι όταν κοιμήθηκε ο καρκίνος της μάνας μου, διαγνώστηκε μια φίλη μου. Κι έπαθα σοκ. Και κόλλησα άσχημα, να ασχολούμαι μόνο με αυτό. Ενώ έχει οικογένεια και ανθρώπους που να τη φροντίζουν, κόλλησα. Και καρκίνοι. Και καραντίνα. Και δουλειά σε πολύ μεγαλη εταιρία με πολλή πίεση, μεγάλα projects να τρέχουν. Βγήκαν όλα. Εγώ βγαίνω συντρίμμι όμως. Και πιέζομαι. Χωρίς να καταλαβαίνω από τι απ’ όλα”.
“Μέχρι πριν 10 μέρες έλεγα όλα καλά. Μόλις βγήκαμε, όμως, σαν να μου πάτησαν ένα κουμπί που να θέλω να τα κάνω πουτάνα όλα. Νομίζω από όλα ο καρκίνος της φίλης μου είναι το πιο δύσκολο. Και δεν ξέρω γιατί τα γράφω, τώρα εδώ, ενώ δεν απαντάω στα ερωτηματολόγια ποτέ”.
25.
“Με έχουν κάνει να φοβάμαι να αφήσω μια δουλειά που δεν με πάει πουθενά και με κάνει να κλαίω 3 φορές την εβδομάδα, να φοβάμαι να ρισκάρω. Να κοιτάω το ρολόι να δω αν κοντεύει 9 και πρέπει να γυρίσω σπίτι. Αυτές οι 500 μέρες μου πήραν το ρίσκο που είχα στην ζωή μου και με έχουν κάνει να φοβάμαι. Ότι ο χρόνος που έχω χάσει δε θα μου επιστραφεί ποτέ πίσω”.
26.
“Δεν έχω πια ανάγκη να είμαι με κόσμο, ή να βγαίνω. Περνάω καλύτερα σπίτι μόνη μου. O κόσμος με κουράζει. Μέσα σε όλη αυτή την ιστορία απογυμνωθήκαμε, δεν ήμασταν πια η κοινωνική μας διάσταση, που χαμογελά γιατί έτσι πρέπει, χορεύει και βλέπει ταινία άρα δε χρειάζεται να συνομιλεί, αλλά παρόλα αυτά πέρασε χρόνο με τον φίλο/τη φίλη και είναι κι αυτό το κουτάκι “τσεκ”. Όλοι ένιωθαν λιγότερο μόνοι και κανονικοί. Αυτό το διάστημα είχαμε μόνο τον εαυτό μας και δυστυχώς συνειδητοποίησα ότι ο εαυτός πολλών δε μου άρεσε. Ούτε και ο δικός μου απαραίτητα. Δεν είχαμε πια μια κοινωνική συνθήκη να μας προσαρμόζει, ήμασταν απλά εμείς. Οπότε, πλέον, έχω την ανάγκη να δω πολύ συγκεκριμένους ανθρώπους. Kαι είμαι εντάξει με αυτό”.
27.
“Είμαι γυναίκα, 25 ετών, ελεύθερη και εργάζομαι στον ιδιωτικό τομέα. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια βρήκα χρόνο να σκεφτώ. Περνώντας τόσο χρόνο μόνη στο σπίτι, συχνά χωρίς να έχω κάτι να κάνω, άρχισα να επαναξιολογώ διάφορες εμπειρίες από το παρελθόν, από έρωτες και φιλίες μέχρι πού θέλω να πάω επαγγελματικά στο εξής. Το αποτέλεσμα; Μεθαύριο ξαναδίνω Πανελλήνιες, καθώς κατέληξα ότι το πρώτο μου πτυχίο δε με ικανοποιεί. Θεωρώ ότι χωρίς αυτό το “κενό” της πανδημίας δε θα είχα προχωρήσει σε αυτήν την απόφαση”.
28.
“Έχω πολύ συσσωρευμένο θυμό. Θυμό που άλλαξε η ζωή και η καθημερινότητά μου, γιατί είμαι μητέρα τετράχρονου αγοριού, ελεύθερη επαγγελματίας, με σύζυγο που δούλευε και δουλεύει από το πρωί ως το βράδυ και εγώ βρέθηκα από εκεί που είχα ένα υποτυπώδες πρόγραμμα, να πασχίζω να ξεκλέψω λίγο χρόνο για να κάνω δουλειά. Θυμό που πάρκαρα το παιδί μπροστά σε μια οθόνη, ενώ δεν ήταν αυτό που ήθελα. Θυμό για τις ανεπαρκείς δικαιολογίες που άκουγα για το κλείσιμο των «σχολείων»- παιδικών σταθμών, εν προκειμένω, όπως «για να περιοριστεί η κινητικότητα των γονέων». Θυμό για όλους αυτούς που δεν τηρούσαν και δεν τηρούν τα μέτρα και δε σέβονται ότι υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι σε αυτή την κοινωνία που υφίστανται τις συνέπειες των ανοησιών τους. Θυμό γιατί προσπαθώ και δείχνω αυτή την ατομική ευθύνη που τόσο έχει στοχοποιηθεί και παρόλα αυτά αποτέλεσμα δε βλέπω. Άσε που αισθάνομαι κορόιδο, για να το πω ευγενικά. Θυμό λοιπόν. Να σημειώσω βέβαια ότι προφανώς δεν έζησα κάτι χειρότερο (όπως βαριά ασθένεια, δική μου ή οικείων μου), οπότε έχω την πολυτέλεια να θυμώνω για τα «επουσιώδη». Κι από αυτά, όμως, έχουν μαζευτεί κάμποσα”.
29.
“Πριν από λίγες μέρες, πήγα στην πρώτη εξέταση δια ζώσης μου από το Σεπτέμβριο και είδα άτομα που δεν είναι στον πιο στενό κύκλο των φίλων (με τους όποιους προφανώς έχω κρατήσει επαφή -χωρίς τις καθημερινές βιντεοκλήσεις, και τα συχνά πικνικ θα είχα παραδοθεί από πέρυσι στην αδράνεια). Διαπίστωσα ότι έχω ξεχάσει να μιλάω σαν άνθρωπος με ανθρώπους που δεν ακολουθώ την καθημερινότητα τους. Ήταν σαν ένας πνευματικός μυς να μην είχε χρησιμοποιηθεί για χρόνια και ξαφνικά έπρεπε να σηκώσει εκατό κιλά. Ελπίζω, όπως όλοι μας, ότι όλα αυτά είναι αναστρέψιμα, και ότι στο μέλλον θα επανέρθει και η όρεξη μου για το αντικείμενο σπουδών μου και γενικά για ζωή. Δεν το βλέπω εύκολο όμως”.
30.
“Στην πρώτη πανδημία άρχισα να πίνω κάθε βράδυ. Σταδιακά έχασα το βραδινό μου ύπνο, κοιμόμουν 7 το πρωί και ξυπνούσα 4 το απόγευμα -αυτό μου είπαν μετά ότι λέγεται αντιστροφή 24ώρου και όχι αυπνία. Άρχισα να συσσωρεύω κιλά. Πήγα στον ψυχίατρο μήπως χρειαστούν χάπια, αλλά σταδιακά είχε φτάσει Ιούνιος και με την επάνοδο στο γραφείο (είμαι δικηγόρος) έστρωσε σταδιακά η καθημερινότητα και με αγώνα αποκαταστάθηκε και ο ύπνος. Το καλοκαίρι πέρασε καλά, αλλά στη δεύτερη φάση, από Οκτώβριο, συνέχισα το φαγητό και κυρίως τα γλυκά (αλλά όχι το ποτό) με αποτέλεσμα να συσσωρευτούν σε λίγους μήνες 10 κιλά με λίπος, περισσότερο στην κοιλιά. Σε κάποια φάση που ένιωθα μοναξιά, επανασυνδέθηκα με έναν πρώην, έσπασε το προφυλακτικό και πήρα το χάπι της επόμενης ημέρας. Αυτό μου δημιούργησε ένα μήνα διαταραχές περιόδου -έκανα φουλ γυναικολογικές και ορμονικές εξετάσεις και ήμουν απόλυτα καλά. Τον Μάρτιο σε μία πίεση στη δουλειά, έβγαλα εξανθήματα παντού. Νέος γύρος εξετάσεων -όλα καλά, προφανώς ψυχοσωματικά. Πλέον κάνω πιο εντατική διατροφή, ξεκίνησα Personal με γυνμναστή αρχικά έξω και τώρα μέσα 3 φορές την εβδομάδα 7 με 8 το πρωί. Πήγα και σε ινστιτούτο αισθητικής (το έκανα κι αυτό) και κάνω λιποδιαλύσεις και, τώρα που άνοιξαν τα γυμναστήρια πάω και το απόγευμα δύο φορές την εβδομάδα γιόγκα. Είμαι σαφέστατα καλά, με ευεξία, έχω χάσει ήδη 13 κιλά και το σώμα μου έχει αλλάξει και σιγά σιγά επανέρχεται”.
31.
“Είμαι καθηγήτρια σε Λύκειο. Έχω χάσει την υπομονή μου με τα παιδιά. Προκλητικότατα δεν έβαζαν τη μάσκα. Αισθάνομαι απέχθεια για την αναισθησία τους και το ειρωνικό, αλαζονικό βλέμματάκι τους. Προτιμούσα την τηλεκπαίδευση για να μην τα βλέπω μπροστά μου. Αλλά και αυτά μάλλον δυσαρεστήθηκαν όταν επέστρεψαν στο σχολείο”.
32.
“Προσπαθώ να μην φοβάμαι και αποφεύγω να παρακολουθώ το καθημερινό προσκλητήριο covid νεκρών. Το μόνο που με τσαντίζει είναι οτι εγώ σαν άνθρωπος ποτέ μου δεν φέρθηκα απερίσκεπτα στη φύση, στη ζωή μου. Πάντα όλα τα έκανα με μέτρο. Νιώθω οτι με εκδικείται η φύση χωρίς να φταίω, μόνο και μόνο επειδή βρέθηκα τη λάθος εποχή σε αυτόν τον πλανήτη. Από την άλλη η κάθε γενιά έχει περάσει τα δύσκολά της. Άλλοι πέρασαν φτώχεια, άλλοι πόλεμο, άλλοι ξενιτιά. Εμείς περνάμε πανδημία. Τι να κάνουμε δηλαδή; Αυτό ήταν το λαχείο μας. Αλλά αν είχα επιλογή να ζήσω σε άλλο πλανήτη, θα πήγαινα”.
33.
“Πέρασα την πανδημία ακολουθώντας τους κανόνες και τους περιορισμούς της καραντίνας με ευλάβεια. Και επαναλάμβανα διαρκώς στον εαυτό μου ότι μόνο έτσι θα καταφέρω να πάρω τη ζωή μου πίσω. Θύμωνα όταν έβλεπα στον δρόμο ανθρώπους με τη μάσκα στο σαγόνι, όπως ταραζόμουν όταν με πλησίαζε κάποιος χωρίς να σέβεται τις αποστάσεις. Θύμωνα επίσης με όσους με πίεζαν να αψηφήσω τα μέτρα για να συναντηθούμε για έναν καφέ ή ένα φαγητό. Όπως έγινα έξαλλη με εκείνα τα άτομα που μου έκρυψαν ότι είχαν έρθει σε επαφή με θετικό κρούσμα. Και έμεινα 14 ημέρες καραντίνα καλοκαιριάτικα επειδή κάποιοι άλλοι δεν μπορούσαν να θέσουν όρια στα παιδιά τους. Τα έκανα όλα σωστά. Και στην κούραση και τη δυσφορία που με κατέβαλαν κατά διαστήματα απαντούσα με τη φράση “Υπομονή, θα περάσει”. Και προσπαθούσα να εμψυχώσω φίλους και γνωστούς. Και όλα πήγαν καλά, έκανα και το εμβόλιο και νιώθω μικρότερη απειλή όταν κυκλοφορώ στον δρόμο (εννοείται πάντα με μάσκα). Και περιμένω πώς και πώς να πάω επιτέλους φέτος διακοπές. Το περιμένω δύο χρόνια τώρα. Μετράω τις ημέρες, προετοιμάζω το ταξίδι μου, κοιτάζω ξενοδοχεία και εισιτήρια. Ελπίζω να τα καταφέρω. Κρατιέμαι από αυτήν την ελπίδα και σφίγγω τα δόντια μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή. Αρκεί να έρθει. Αν δεν έρθει, θα βάλω να δω ξανά το “Μία ξεχωριστή μέρα” με τον Μάικλ Ντάγκλας. Και μετά θα δω τι θα κάνω”.
34.
“Είμαι καλά. Χαίρομαι για τους μήνες τηλεργασιας που πέρασα ζώντας στην Αίγινα αντί να ξοδεύω σχεδόν δύο ώρες κάθε μέρα διασχίζοντας την Αθήνα. Μου χρειάστηκαν πολύ λιγότερες από 500 μέρες για να πάρω την απόφαση να αφήσω τη δουλειά μου (κάτι που θα γίνει σύντομα) και να αλλάξω την καθημερινότητά μου. Είχα μερικές ευχάριστες εκπλήξεις (τον τρόπο που η Ελλάδα αντιμετώπισε την πανδημία σε γενικές γραμμές, το ότι κανένας από τους γνωστούς μου δεν αποδείχθηκε ψεκασμενος αρνητής) και περιμένω τη μέρα που θα μπορέσω να αγκαλιάσω τους αγαπημένους μου”.
35.
“Είμαι χωρισμένη μαμά με 2 παιδιά, εκ των οποίων το ένα στο φάσμα του αυτισμού. Έπεσε σε εμένα όλο το βάρος, εκτός της δικής μου τηλε-εργασίας (διότι εργάζομαι), της εν γένει διαχείρισης του σπιτιού και της υποστήριξης των παιδιών και των υπερηλίκων γονέων μου (εκ των οποίων ο ένας με αρχές άνοιας). Τρελάθηκα με όλο αυτό το ταυτόχρονο, να δουλεύω από το σπίτι και την ίδια στιγμή να κάνω την δασκάλα, ειδική παιδαγωγό, υπεύθυνη ΙΤ του δικού μου υπολογιστή και των παιδιών, φροντιστή ηλικιωμένων. Τεράστια διάσπαση προσοχής και πινγκ πονγκ ανάμεσα σε διαρκείς υποχρεώσεις. Αυτή τη στιγμή έχω απόλυτη ανάγκη από διακοπές. Αλλά δεν προβλέπεται”.
36.
“Εγώ είμαι καλά. Είμαι 10 κιλά κάτω απ’ όταν ξεκίνησε η πανδημία (κάτι που δεν είχα καταφέρει τα προηγούμενα πέντε χρόνια που το ήθελα) κι έχω έρθει πιο κοντά με τους δικούς μου ανθρώπους, έστω κι από μακρυά. Αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, μου θύμισε λίγο τις Πανελλήνιες, που για αρκετό κόσμο είναι μια άσχημη περίοδος. Εμένα, όπως και τότε, έτσι και τώρα, μου “άρεσε” (αν επιτρέπεται να πω “άρεσε” για μια πανδημία), το γεγονός ότι ήμασταν όλοι μαζί σε αυτό. Μια κοινωνία που δεν έχει μάθει να συνεργάζεται και καταλαβαίνει τον/την άλλον/ην, πλέον ζούσαμε το ίδιο”.
37.
“Δεν θέλω να βγω από το σπίτι. Μέσα είμαι ασφαλής και ήρεμη. Όχι ότι αγχώνομαι μήπως το κολλήσω και πάθω -είμαι πλήρως εμβολιασμένη, οπότε ελάχιστες πιθανότητες. Αλλά αν το κολλήσω, δεν καταλάβω τίποτε και το μεταδώσω; Προχθές βγήκα με μονή μάσκα γιατί δεν θα πλησίαζα ανθρώπους κι ένιωθα παραβάτης. Αν ξεχαστώ και βγω χωρίς μάσκα, παθαίνω κρίση πανικού. Επίσης μέσα δεν ακούγονται βλακείες περί εμβολίων, ούτε βλέπω κόσμο να συμπεριφέρεται επικίνδυνα, οπότε δεν τσαντίζομαι και δεν αγχώνομαι. Μέσα νιρβάνα. Έχω γίνει ερημίτης. Κάποτε το θεωρούσα ηθική προσβολή να κρύβει κάποιος το πρόσωπο του δημόσια. Θεωρητικά ακόμα το πιστεύω. Αλλά κατανοώ πλέον”.
38.
“Αν έπρεπε να το πω μόνο με λίγες λέξεις, θα έλεγα ότι μου έχουν πάρει την χαρά της ζωής. Ήδη ήμουν στο όριο πριν την πανδημία (λόγω του ότι ήμουν σε ένα απίστευτα κακό εργασιακό περιβάλλον μέχρι και το πρώτο μισό του πρώτου lockdown), οπότε οποιαδήποτε αποθέματα αντοχής ήταν ήδη κοντά στο μηδέν. Αν και δεν νόσησα ή δεν είχα προβλήματα με την σωματική μου υγεία, η εμπειρία αυτή με έσπασε ψυχικά”.
“Τον χειμώνα που μας πέρασε άρχισαν τα προβλήματα με τον ύπνο μου, κάτι που δεν είχα ξαναζήσει ποτέ, να είμαι στο κρεβάτι και να μην με παίρνει ο ύπνος. Όλες οι δραστηριότητες που είχα πριν σταμάτησαν, όλα έπρεπε να γίνονται από το σπίτι. Προσπάθησα να κάνω ότι μου πρότειναν από το κοινωνικό μου περιβάλλον, για παράδειγμα άθληση από το σπίτι με βίντεο. Το αποτέλεσμα ήταν για μία περίοδο να είμαι μπροστά από μία οθόνη σχεδόν όλη την ώρα που ήμουν ξύπνιος. Ταυτόχρονα είχα και κάποια απογεύματα όπου καθόμουν στον καναπέ χωρίς να κάνω τίποτα, κοιτώντας τον τοίχο απέναντι μου για περίπου δύο ώρες κάθε φορά. Αυτό ήταν και το σημείο που αποφάσισα να ξεκινήσω με ψυχολόγο, μία απόφαση που με βοήθησε να βρω μία κάποια διέξοδο”.
“Σήμερα νιώθω ότι δεν είμαι 100% καλά. Δεν είμαι ο ίδιος άνθρωπος που ήμουν 2-3 χρόνια πριν. Έχω περισσότερο άγχος στην καθημερινότητα μου, το νιώθω κάθε μέρα, δεν μπορώ να χαλαρώσω στον βαθμό που μπορούσα πριν. Ευτυχώς τα προβλήματα με τον ύπνο υποχώρησαν (όχι πλήρως όμως) και για μήνες δεν έχω περάσει ξανά αυτή την φάση του να κάθομαι στον καναπέ χωρίς να κάνω τίποτα. Έχω όμως μία μόνιμη ανησυχία, ότι θα έρθει ο επόμενος χειμώνας και τα προβλήματα με τον ύπνο θα επιστρέψουν. Αυτή την άνοιξη είχα πολλά flashback από την προηγούμενη άνοιξη και κάποιες νύχτες δεν μπορούσα να κοιμηθώ, μόνο και μόνο λόγω των αναμνήσεων του πρώτου λόκνταουν. Δεν έχω επίσης αντοχή για τίποτα το αναπάντεχο, μπορεί να μου έρθει κάποιο μικρό πρόβλημα και κατευθείαν να τρελαθώ από το άγχος”.
“Έχω την τύχη να έχω μία θέση εργασίας την οποία θα χαρακτήριζα φανταστική, αν δεν υπήρχε η πανδημία. Ξεκίνησα να δουλεύω σε αυτή την θέση μέσα στο πρώτο λόκνταουν, οπότε κάποιους ανθρώπους, που θα ήταν στον ίδιο χώρο με μένα υπό κανονικές συνθήκες, δεν τους έχω δει ποτέ δια ζώσης μετά από έναν χρόνο. Οι βιντεοκλήσεις μού είναι πλέον αφόρητες, αλλά είναι και το μοναδικό πράγμα που με σώζει, επειδή θέλω να έχω επικοινωνία με άλλους ανθρώπους. Ευτυχώς έχω την επιλογή να πηγαίνω στο γραφείο (αν και κάποιες μέρες είμαι μόνος εκεί), τουλάχιστον δεν δουλεύω από το σπίτι, κάτι που δεν λειτούργησε καλά για μένα. Η όλη αβεβαιότητα για το πόσο συχνά θα βλέπω ανθρώπους στο μέλλον στην δουλειά με έχει κάνει να σκέφτομαι για το αν θα θέλω να παραμείνω στο ίδιο επάγγελμα στο μακροπρόθεσμο μέλλον, ένα επάγγελμα που ξεκίνησα πριν από τρία χρόνια. Και όλα προχωράνε στην δουλειά χωρίς σταματημό και αν και υπάρχει μία αίσθηση αισιοδοξίας στην δουλειά (επειδή όλα ανοίγουν κλπ), δεν μπορώ να συμμετάσχω σε αυτή την αισιοδοξία, νιώθω ότι πρέπει να πατήσουμε επιτέλους φρένο και να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει, όχι να πατάμε γκάζι προς την “κανονικότητα”, σαν να μην έχει συμβεί τίποτα”.
“Ανυπομονώ να εμβολιαστώ με την δεύτερη δόση για να φύγει κάπως αυτό το σφίξιμο. Να πατήσω το πόδι μου ξανά στο γυμναστήριο και να διώξω τα κιλά της πανδημίας, που κάθε φορά που τα βλέπω στον καθρέπτη μου θυμίζουν ότι δεν είμαι καλά γενικά. Ξέρω ότι το εμβόλιο δεν θα μου το διώξει αυτό το σφίξιμο από την μία μέρα στην άλλη, είναι κάτι όμως, μία βελτίωση. Δεν νιώθω όμως ότι ζούμε “κανονικά”, να το πω έτσι. ´Ο,τι κάνουμε κάθε μέρα εξαρτάται από την πανδημία. Είναι το θέμα που θα συζητηθεί σχεδόν κάθε μέρα. Ένας μόνιμος κίνδυνος πάνω από το κεφάλι μας”.
39.
“Απόλαυσα για πολλούς μήνες το working from home. Πιέστηκα αλλά και εστίασα στο να απολαμβάνω πιο πολύ podcasts ή ΥouΤube και περπάτημα, παρά τις συναντήσεις με φίλους για την προστασία όλων μας. Νιώθω μεγάλη αλλαγή: Έγινα από extrovert introvert! Σταδιακά όμως η οργάνωση και η κατάσταση στο σπίτι πήρε μια μορφή “παρακμής” την οποία ποτέ άλλοτε δεν είχα επιτρέψει ως αποδεκτή. Η υγεία άρχισε να χειροτερεύει και η έλλειψη επαφών δημιουργούσε εκνευρισμό και έλλειψη υπομονής. Μέχρι να εμβολιαστούν οι υπέργηροι δικοί μου πέρασα αγωνίες, πάντα μακρυά τους. Η δίψα για αλλαγές με οδήγησε σε ξαφνική παραίτηση από τη δουλειά. Δεν έζησα κοντά μου κανένα θάνατο γι αυτό και, συνολικά, αν ξεκουραστώ και βρω νέα δουλειά, θα αποτιμούσα ως «περίοδο αναμονής» και όχι καταστροφική. Προς το παρόν. Δεν συναντώ κανένα ανεμβολίαστο μέχρι να κάνω τη δεύτερη δόση, συν 15 μερες. Ταράζομαι όταν φτερνίζονται δίπλα μου. Δεν τολμώ να αγγίξω κανέναν”.
40.
“Τον Μάρτη του 2020 παντρεύτηκα στο Λονδίνο, όπου και έμενα. Κάποιοι καλεσμένοι από Ελλάδα δεν ήρθαν, αλλά οι Άγγλοι καλεσμένοι και διοργανωτές ήταν απτόητοι από το επερχόμενο παλιρροϊκό κύμα. Όλα πήγαν καλά, αλλά από την προηγούμενη είχα κλείσει εσπευσμένα εισιτήρια για Ελλάδα, καλού κακού. Από τότε η γυναίκα μου και τα παιδιά μας δεν έχουν επιστρέψει Λονδίνο κι εγώ πήγα μόνο δύο φορές για διαδικαστικά (ξενοίκιασμα, μετακομισεις κτλ), όταν η πανδημία βρισκόταν σε ύφεση”.
“Πως περάσαμε εδώ; Σαν πλούσιοι πρόσφυγες ένα πράγμα. Την πρώτη καραντίνα την περάσαμε με τους γονείς μου, πράγμα που βοήθησε όλους. Δουλεύαμε κι εγω κι η γυναίκα μου, και τα παιδια ούτως ή άλλως δεν είχαν σχολείο (απαράδεκτοι Άγγλοι). Οι παππούδες βοηθούσαν με τα παιδιά κι έτσι αισθάνονταν και χρήσιμοι, ενώ ήταν προστατευμένοι”.
“Με το πρώτο άνοιγμα, ξενοικιάσαμε το διαμέρισμα στο Λονδίνο και σε δύο μήνες ξεχρεώσαμε το χρέος του γάμου. Συνειδητοποιήσαμε πως ήμασταν υψηλόμισθοι “φτωχοί” από τότε που κάναμε παιδιά στο Λονδίνο και ξαφνικά στην Ελλάδα γίναμε σαν αυτούς τους τύπους που πάνε σε τριτοκοσμικές χώρες και ζουν σαν βασιλιάδες (υπερβάλω λίγο). Στο δεύτερο κύμα, δυστυχώς ο αδερφός του πατέρα μου, επιζών ήδη από την γρίπη των χοίρων και ανεύθυνος με τα της υγείας του, κόλλησε κορωνοϊό και μετά από μια τραγελαφική περιπέτεια ενός μήνα στο ΕΣΥ, πέθανε. Η γιαγιά μου (90+ ετών αλλά υγιής) μας άφησε μια εβδομάδα πριν τον θείο, λέγοντας πως δεν αντέχει να το ζήσει. Δύο κηδείες σε μια βδομάδα, η μία με μόνο 9 άτομα και κοράκια με στολές βιολογικού πολέμου δεν ήταν εύκολες ημέρες, ειδικά για τον πατέρα μου”.
“Δεν ήταν όμως και τόσο άσχημα τα πράγματα μετά απο αυτό. Κλεισμένοι στο σπίτι, περάσαμε περισσότερο χρόνο μαζί από ποτέ. Έβαλε η μάνα μου φωτογραφίες των πεθαμένων δίπλα στην τηλεόραση, κι όλοι μαζί βλέπαμε τηλεοπτικά μουσικά αφιερώματα τα σαββατόβραδα. Μόλις τα πράγματα βελτιώθηκαν, μεταφερθήκαμε στα πεθερικά μου. Ενας χρόνος με τους γονείς μου ήταν υπεραρκετός, μην κανουμε υπερβολες. Συνεχίσαμε την παραδοσιακή διαγενεακή συμβίωση, όσο οι λογαριασμοί όλων μάζευαν λεφτά. Όχι κι άσχημα. Εν τω μεταξύ, τα παιδιά τα στείλαμε σε ελληνικό σχολείο (νηπιαγωγείο και δημοτικό). Μεγάλη ευχάριστη έκπληξη, δεν το περίμενα. Τα παιδιά συνεχίζουν να το λατρεύουν, ειδικά τώρα που επέστρεψαν στις τάξεις”.
“’Εχουμε πλέον εμβολιαστεί, οι παππούδες πλήρως, οι νεότεροι πλην παιδιών μόνο μια δόση. Υπάρχει η αίσθηση πως γλιτώσαμε, τουλάχιστον, από τα χειρότερα. Μασκες πάντως φοράμε με σχετική συνέπεια. Οι δουλειές μας γκρίνιαξαν που είμαστε Ελλάδα, αλλά το ανέχονται γιατί υπάρχει έλλειψη ατόμων με τις ικανότητές μας (φαντάζομαι). Προσπαθούμε να πάρουμε παράταση ενος χρόνου, και να μείνουμε εδώ. Ίσως το κάνουμε και μόνιμο. Θα δείξει. Να δούμε την Ελλάδα χωρις πανδημία, κι αποφασίζουμε”.
41.
“Τον Μάρτιο του ’20, τις πρώτες μέρες που κλείσαμε, χαρούμενος ότι πλέον θα έχω πολύ ελεύθερο χρόνο στο σπίτι, αποφάσισα να ξεκινήσω τη διπλωματική μου στο μεταπτυχιακό. Με ενθουσιασμό! Είναι ένα θέμα που μου άρεσε πολύ και ο χρόνος άπλετος για να βουτήξεις σε αυτό. 500 μέρες μετά: όλο αυτό τον καιρό δεν έκανα παρά ελάχιστα πράγματα για την διπλωματική, ένα μεγάλο πασάλειμμα. Ό,τι έκανα το έκανα το καλοκαίρι που είμασταν “ανοιχτά”. Σε δύο εβδομάδες έχω deadline. Τώρα που ανοίγουμε, τώρα έχω μπορέσει να συγκεντρωθώ για να τελειώσω. Και τρέχω”.
42.
“Την περίοδο της σκληρής απαγόρευσης κυκλοφορίας ήμουν πάρα πολύ καλά. Η δουλειά μου δεν επηρεάστηκε, το αντίθετο μάλιστα, αλλά αυτό έχει να κάνει και με το αντικείμενο το οποίο δεν επηρεάζεται εύκολα από πανδημίες. Όντας σπιτόγατος, δεν μου έλειψε ιδιαίτερα το “έξω” και η εστίαση. Ήταν μια πάρα πολύ παραγωγική περίοδος για μένα, δεν υπήρξαν στιγμές που “βαρέθηκα, δεν ξέρω τι να κάνω, απελπίζομαι”. Σύντροφο δεν είχα, ούτε βρήκα. Ο ύπνος μου ήταν πολύ καλός. Η συγκέντρωση μου εξαιρετική. Έχασα 10 κιλά, το ήθελα όμως. Νιώθω προνομιούχος που κανένας από το κοντινό μου περιβάλλον δεν ήταν θύμα του covid και για όλα τα παραπάνω”.
“Τώρα που “ανοίξαμε”, αισθάνομαι περίεργα. Μου αρέσει που ο κόσμος κάθεται αραιά στις καφετέριες, είναι κάτι που το χαίρομαι, δεν μου άρεσε ποτέ αυτό το ελληνικό σύστημα “μπείτε όσοι χωράτε”. Έχω καταλάβει όμως ότι δεν έχω την ανάγκη να συναντήσω άλλους ανθρώπους. Ξημερώνει Σάββατο και δεν σκέφτομαι ότι πρέπει να βγω. Το ίδιο και οι περισσότεροι άνθρωποι του κύκλου μου. Έχω κάνει το εμβόλιο και αισθάνομαι πολύ πιο ασφαλής να κυκλοφορήσω εγώ, αλλά να συναντήσω και ανθρώπους που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, ή απλά είναι του αντιεμβολιαστικού/anti-mask κινήματος. Αισθάνομαι μια γενική αισιοδοξία, κυρίως λόγω του ότι το πράγμα προχωράει, μπολιαζόμαστε, δεν είμαστε στάσιμοι πλέον”.
“Από την μία λυπάμαι που συνέβη μια πανδημία (αλίμονο, πόσα θύματα, πόση φτώχια, δυστυχία), από την άλλη νιώθω ότι μέσα σε πεντακόσιες μέρες ωρίμασα πέντε χρόνια. Συνειδητοποίησα πράγματα για μένα, για τους δικούς μου ανθρώπους, για την ανθρωπότητα γενικότερα. Κέρδισα πολλά πράγματα. Μακάρι να μην συνέβαινε όλο αυτό και να τα κέρδιζα με άλλο τρόπο”.
43.
“Το χειρότερο είναι ο φόβος. Ο φόβος ότι το τέλος είναι τόσο κοντά, ότι δεν ελέγχουμε τίποτα. Για μένα η αίσθηση αυτή έχει γίνει ένα με το σώμα μου, σαν να με έχει ποτίσει και διαπεράσει. Ο φόβος του θανάτου, της απώλειας, της ανημπόριας, που έρχεται να σε βρει ακόμη και με μια αγκαλιά και μια χειραψία από δικό σου ανθρωπο. Ο άλλος, ακόμη κι ο γονιός, είναι εν δυνάμει φορέας. Η αδελφή το ίδιο, οι φίλοι, ο σύντροφος. Ο άλλος είναι ο εχθρός. Ακόμη και τώρα που έχουμε όλοι εμβολιαστεί ακούω πως ξεπηδά ένα νέο στέλεχος, πιο δυνατό, πιο θανατηφόρο”.
“Ο ύπνος γίνεται με διαλείμματα, λες και αν μείνεις ξύπνιος δεν θα σε βρει το κακό. Το σώμα, όσο και να το προσέχω με γιόγκα και διατροφή, είναι στα αζήτητα. Κανείς δεν το θαυμάζει, κανένας δεν το ακουμπάει και έτσι αποκτά μια δυσκαμψία, συρρικνώνεται. Οι φίλοι μου, εκτός από 2-3 πολύ κολλητούς, δεν τολμούν να βγούν έξω. Οι γονείς μου με κοιτάνε από μακριά, και στο βλέμμα τους νιώθεις ότι, ενώ θέλουν πολύ να με πάρουν αγκαλιά, φοβούνται, και τελικά επικρατεί αυτό. Τα τηλεφωνήματα γίνονται πολύωρα, όπως όταν είμαστε 18 και λείπαμε για σπουδές. Η έμφαση στα καθημερινά γίνεται εξοντωτική, ειδικά αν μέχρι τότε δεν ήταν προτεραιότητα, η την έκανε κάποιος άλλος. Τώρα έχει πέσει φώς σε όλα όσα δεν θες με τίποτα να δεις”.
44.
“Ζούμε στην Αγγλία. Ο σύζυγός μου είναι Καναδός. Ο πρώτος χρόνος της πανδημίας μας φέρθηκε καλά. Δουλεύαμε και οι δύο από το σπίτι και είχαμε την μικρή μας κόρη για να αποφεύγουμε την μελαγχολία. Ο δεύτερος χρόνος είναι πιο δύσκολος. Οι γονείς μου μένουν στην Ελλάδα και έχουμε να τους δούμε πάνω από χρόνο. Τους γονείς του συζύγου μου έχουμε να τους δούμε δύο χρόνια -ήτανε να πάμε πέρυσι το καλοκαίρι. Έχουν δει την δίχρονη κόρη μας μόνο μία φορά. Εντωμεταξύ, η οκτάχρονη ανιψιά μου στον Καναδά μόλις διαγνώστηκε με καρκίνο. Περιμένουμε να μάθουμε τις λεπτομέρειες από την βιοψία, αλλά ξέρουμε ήδη ότι έχει εξαπλωθεί. Ο σύζυγός δεν μπορεί ταξιδέψει γιατί περιμένουμε απόφαση για την μόνιμη άδεια παραμονής (παίρνει 6 μήνες). Έχουμε ζητήσει ειδική εξαίρεση για προσωπικούς λόγους. Θα δούμε τι θα γίνει. Αλλά ακόμη και αν του την δώσουν, για να ταξιδέψει κανείς στην Αγγλία αυτήν την στιγμή χρειάζεται καραντίνα 10 ημερών και 2 τεστ που κάνουν περίπου 120 λίρες το καθένα -δηλαδή σχεδόν 500 λίρες μόνο για τα τεστ. Για να πάμε στον Καναδά απαιτείται καραντίνα σε ξενοδοχείο για δύο εβδομάδες -πράγμα που είναι πολύ δύσκολο με ένα νήπιο. Δεν ξέρω τι να κάνω. Καταλαβαίνω την ανάγκη για ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Από την άλλη, μερικά πράγματα δεν αναβάλλονται, πόσο μάλλον για 2 χρόνια. Και μερικές φορές το τίμημα -το ψυχολογικό πιο πολύ από το οικονομικό- είναι πολύ μεγάλο. Ελπίζω η κόρη μου να μπορέσει αν γνωρίσει την ξαδέλφη της”.
45.
“Μένω στο εξωτερικό, είμαι ακαδημαϊκός, και από πέρσι τον Μάρτιο κάνουμε κυρίως τηλεργασία. Πέρασα μία καραντίνα στην Ελλάδα και μία στο Αμστερνταμ. Μετά από τη χειμερινή του εξωτερικού, ήρθα πριν λίγο καιρό στην Ελλάδα στην οικογένειά μου, για να κάνω τηλεργασία από δω και να ανεβάσω τη διάθεσή μου με το ελληνικό καλοκαίρι. Κάτι που δε συνέβη. Το καλοκαίρι ήρθε, η διάθεσή μου όμως όχι. Μόλις ενημερώθηκα ότι ίσως να μου μένουν μερικοί μήνες δουλειάς, και μετά θα πρέπει να ξαναβγώ στη λυσσαλέα αγορά εργασίας των ακαδημαικών. Παρά τον καθησυχασμό των Πανεπιστημίων τον τελευταίο χρόνο για τις αξιολογήσεις μας, εντέλει τα κριτήρια αξιολόγησης δεν άλλαξαν, παρά τους καιρούς πανδημίας. Έτσι, βγαίνω από ένα χειμώνα που δούλευα ασταμάτητα με αίσθημα αποτυχίας. Μιας αποτυχίας ότι δεν παρήγαγα αρκετή δουλειά. Επίσης, είμαι 36 ετών, γυναίκα, και μόνη. Δε θα μπω σε λεπτομέρειες για το τι συνεπάγεται αυτό σε καιρούς μη πανδημίας, όμως σε καιρούς πανδημίας αυτό σημαίνει ένα πράγμα: μοναξιά. Η μοναξιά μου δεν είναι στην έλλειψη κοινωνικότητας, είμαι ευλογημένη με πολλούς, πάρα πολλούς φίλους που με νοιάζονται και τους νοιάζομαι. Η μοναξιά μου είναι η έλλειψη συντροφικότητας, η έλλειψη επαφής που, μετά από πάνω από ένα χρόνο πλέον, με κάνει να νιώθω πως δε θα επέλθει ποτέ η κανονικότητα σε αυτό το κομμάτι της ζωής μου γιατί δε ξέρω καν πως να το επαναφέρω. Πώς βγαίνεις ραντεβού σε post-pandemic εποχές; Πώς φλερτάρεις, για τι συζητάς, πώς προσέχεις να μη κολλήσεις την ηλικιωμένη εμβολιασμένη πλέον μητέρα σου, αν τελικά βγεις αυτό το ραντεβού;”
46.
“Χωρίς να θέλουμε να μειώσουμε τις τραγωδίες που έχουν συμβεί στους συνανθρώπους μας, η σύζυγος μου κι εγώ μπορούμε να πούμε ότι περάσαμε πολύ ωραία και παραγωγικά σε όλα τα λόκνταουν. Όντας καθηγητές στην Αγγλία και οι δύο πέρσι (φέτος Β. Ιρλανδία), και καθώς εγώ ήμουν και σε θέση να επηρεάσω τη χρήση και υιοθέτηση τεχνολογίας στο σχολείο μας, καταφέραμε να δουλεύουμε πολύ πιο παραγωγικά από το σπίτι. Τελειώναμε τη δουλειά και μας έμενε άπλετος χρόνος για βόλτες (στο τοπικό πάρκο μόνο, στο πρώτο, αυστηρό λόκνταουν), ταινίες, επιτραπέζια και πολύ χρόνο μαζί. Ξεκινήσαμε διαφορά online courses που πριν ποτέ δεν είχαμε καιρό να σκεφτούμε. Οι περισσότεροι φίλοι μου είναι Ελλάδα, οπότε είμαστε συνηθισμένοι να τα λέμε online έτσι κι αλλιώς. Στα αρνητικά θα βάλω βέβαια το ότι δεν έχουμε μπορέσει να ταξιδέψουμε 2 χρόνια τώρα (μας αρέσουν τα ταξίδια και πάμε κάπου τουλάχιστον 2-3 φορές το χρονο), αυτό ίσως ήταν το χειρότερο για μας. Για μένα ειδικά, η έλλειψη της Ελλάδας με επηρέασε ιδιαίτερα, αλλά φέτος ευτυχώς ελπίζω να μπορέσω να επισκεφθώ”.
“Λάθος. Το χείριστο είναι άλλο. Ο πατέρας μου πάντα έλεγε ότι ήθελε να χτίσει ένα σπίτι στο βουνό μακριά από όλους. Τώρα άρχισα να τον καταλαβαίνω. Γιατί το χείριστο από όλα αυτά ήταν να βλέπουμε την κατάντια του κόσμου. Το ποσό εγωιστές είναι όλοι, πόσοι μόνο νοιάζονται για τον εαυτό τους (αρνητές μασκών κλπ), πόσοι είναι όχι μόνο αμόρφωτοι αλλά και ανεπιδεκτοι μαθήσεως (απαγορεύουν στις οικογένειες τους να εμβολιαστούν π.χ.), πόσοι οργάνωναν και πήγαιναν σε underground dance events σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας (αυτό με κατάθλιψε ιδιαίτερα καθώς είμαι και καθηγητής χορού από χόμπι -ούτε θέλω να σκέφτομαι πόσοι από τους ανθρώπους που ξέρω από τον χώρο του Τάνγκο μπορεί να ήταν τόσο εγωιστές ώστε να το κάνουν αυτο). Και βέβαια δουλεύοντας σε σχολεία είναι ιδιαίτερα λυπηρό να βλέπουμε πόσα παιδιά έχουν την ίδια εγωιστική στάση, που προφανώς παίρνουν από τους γονείς τους. Αυτό είναι για εμάς το πιο λυπηρό takeaway της πανδημίας”.
47.
“Τι μας έχουν κάνει αυτές οι μέρες της πανδημίας; Ως εμβολιασμένη με πιστοποιητικό πια, εξακολουθώ να ανησυχώ φορώντας διπλή μάσκα (Ν95 και υφασμάτινη). Ως διευθύντρια επίσης δημοτικού σχολείου αισθάνομαι το βάρος της ευθύνης των μαθητών, των γονέων, των συναδέλφων, των self-test και γύρω μας σκάνε διαρκώς κρούσματα με συμπτώματα μικρά ή μεγάλα. Ως μάνα μιας 11χρονης (μονογονεϊκή οικογένεια) δοκιμάζομαι καθημερινά για όλα όσα συνθέτουν την καθημερινότητα της μικρής και της δικής μου. Ταυτόχρονα, προσπαθώ να φαίνομαι στα μάτια της βράχος, πρώτον επειδή μπορώ ακόμα και δεύτερον επειδή κάπως πρέπει να αντισταθούμε σε όλη αυτή την τρέλα της πληροφορίας και της κούρασης που υπάρχει σε όλους τους τομείς. Ναι, πήρα κιλά στην τελευταία καραντίνα που πολύ δύσκολα αποτινάζω με βοήθεια διαιτολόγου -και πάλι δεν το καταφέρνω με επιτυχία ακόμα. Ναι, με ταράζει η επαφή με άλλους, αλλά το τολμάω επιλεκτικά και για τις ανάγκες του σχολείου και της εργασίας, όχι σε κλειστούς χώρους. Ναι, είμαι μόνη, νιώθω μόνη και πραγματικά η προοπτική σχέσης συντροφικής ξεμακραίνει ανησυχητικά, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο πέρα από όσα κάνω. Αρνούμαι να μπω σε εφαρμογές, φροντίζω με άθληση την ψυχική και σωματική μου υγεία και ακόμα δε χάνω την ελπίδα μου. Ως υποψήφια διδάκτορας στα 49 μου, ελπίζω σε καλυτέρευση παιδείας και εκπαίδευσης και έχω να ασχοληθώ και με άλλα για να κρατηθώ ενεργητική και στις επάλξεις της προσωπικής και επαγγελματικής μου ζωής. Θα δείξει τι θα καταφέρω, αλλά πάντως η πανδημία αλλιώς ξεκίνησε, αλλιώς πάει και ας ελπίσουμε ότι αλλιώς θα καταλήξει”.
48.
“Ο τελευταίος take away καφές που αγόρασα ήταν κάπου αρχές Μάρτη του 2020. Ως τότε αγόραζα κάθε πρωί, πηγαίνοντας στο γραφείο. Γενικά έχει μπει σε black list για αγορά οτιδήποτε βρώσιμο (προς άμεση κατανάλωση) έρχεται σε απόσταση μικρότερη του ενάμισι μέτρου από κάποιον άλλον, ήτοι, καφέδες/σνακ από καφετέριες, φαγητό σε εστιατόρια, κουλούρια/τυρόπιτες από φούρνους, τυριά/αλλαντικά από σούπερ μάρκετ που σου κόβει ο/η υπάλληλος επιτόπου κλπ. Εννοείται ότι δεν έχω καθίσει σε καφετέρια/εστιατόριο/μπαρ και ούτε πρόκειται. Περιμένω να κάνω και τη 2η δόση του εμβολίου, οπότε και αφού περάσουν 15 μέρες από τη δεύτερη δόση, το συζητάμε (κάπου αρχές Ιούλη δηλαδή). Νομίζω θα πάω στην καφετέρια, σε πρώτη φάση, για take away με δικό μου ποτήρι. Δεν ξέρω κιόλας, θα δω.
Αναρωτιέμαι, υπάρχει άραγε κάποιος-α άλλος-η κάπου εκεί έξω στον ίδιο βαθμό παράνοιας;”
49.
“Οι τελευταίες 500 μέρες εμένα μου έδωσαν χρόνο να ανασάνω, να απλοποίησω και να συγκεντρώσω. Δούλεψα πάρα πολύ, εχω κλείσει επαγγελματικές εκκρεμότητες που με άγχωναν, έχω συγυρίσει, τακτοποιήσει, αρχειοθέτησει και όλο αυτό δημιουργεί χώρο και ηρεμία. Ξέρω πια πού είναι τα αρχεία και τα αντικείμενα μου, επαγγελματικά και προσωπικά. Τρώω λιγότερο, κοιμάμαι νωρίτερα, ξυπνάω νωρίτερα, πίνω λιγότερο, βρήκα χρόνο να κάνω check-up και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα φυσιοθεραπείας που χρειαζόμουν. Είναι αλήθεια ότι βλέπω και αγκαλιάζω ελάχιστους ανθρώπους, αλλά κάθε φορά που αγκαλιάζω το κάνω με τεράστια ευγνωμοσύνη για το bubble μου, για τον σύντροφο μου, τα παιδιά μου. Οι μπουνιές με φίλους όμως είναι πολύ πολύ συνειδητές, γεμάτες αγάπη και την επιθυμία της επαφής. Έχω εντάξει περίπατους στη φύση στην καθημερινότητα μου, δεν χτυπιέμαι πια στα γυμναστήρια, δεν κάνω χαζά ξενύχτια και οι συναναστροφές είναι πιο ουσιώδεις. Η αλήθεια είναι ότι δεν νοσηλεύτηκαν κοντινοί μου άνθρωποι, και οι θάνατοι που με συγκλόνισαν την περασμένη χρονιά δεν ήταν από covid. Έχω παιδιά που αυτοπειθάρχησαν στα Zoom, το σπίτι μου είναι όμορφο, τα βρίσκω με τον σύντροφό μου και η δουλειά μου, που μου αρέσει πολύ, δυσκολεύτηκε μα δεν καταστράφηκε. Μάλιστα, η κρίση με ανάγκασε να σκεφτώ δημιουργικά και μακροπροθεσμα. Συγχρόνως όμως κατέβαλα μεγάλη προσπάθεια για να είναι τέτοια η εμπειρία μου, να στηρίξω ψυχικά την οικογένεια μου, και να μην χαθώ στην τρομολαγνεία και στην καταστροφολογία”.
50.
“Έχω συνηθίσει τον εγκλεισμό και δεν έχω όρεξη να κοινωνικοποιηθώ. Επίσης, δουλεύω όλη μέρα, αφού η εργασία από το σπίτι απλώνει το ωράριο και δεν υπάρχει κάτι να σηματοδοτήσει το τέλος της εργάσιμης ημέρας. Πίνω και καπνίζω πολύ περισσότερο. Έχω χαθεί από τους περισσότερους ανθρώπους του κοινωνικού μου κύκλου. Ο ύπνος άλλες φορές είναι καλός και άλλες όχι, αλλά πάντα έτσι ήταν. Δεν πάει καλά γενικά το πράγμα”.
“Να σημειώσω επίσης πως το γεγονός πως όλοι όσοι γνωρίζω περνούσαν δύσκολα κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, λειτούργησε αρνητικά, καθώς υπήρχε μια μόνιμη κατήφεια, ανασφάλεια και απαισιοδοξία που επιβάρυνε το κλίμα, αφού με όποιον μιλούσα περνούσε δύσκολα. Δεν υπήρχαν στηρίγματα ψυχολογικά. Από την άλλη, δεν έχω κοινωνική πίεση, περνάω πιο πολλή ώρα με το σκύλο μου και τρώω κανονικά γεύματα και όχι στο πόδι”.
“Είμαι σίγουρος πως θα βγω αλλαγμένος έστω και λίγο από την πανδημία, αλλά θεωρώ πως έχει να κάνει με θέματα συμπεριφοράς. Πιστεύω πως όλοι μας έχουμε καλά και κακά στοιχεία και οι εμπειρίες μας τα τρέφουν ή τα κοιμίζουν. Θα δείξει, κύριε Γεωργακόπουλε μας”.