Tον Αύγουστο του 2022, το βιβλίο που θα διαβάσουμε στο Bookworm είναι ο “Χρονοσεισμός”, το τελευταίο μυθιστόρημα του σπουδαίου Κερτ Βόνεγκατ, που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τις εκδόσεις Πατάκη. Είναι το 100ο βιβλίο που διαβάζουμε στο Bookworm. Εκατό! Ποιος το περίμενε. Σίγουρα όχι εμείς, όταν το ξεκινούσαμε έτσι, για πλάκα, σαν πείραμα, το καλοκαίρι του 2014. Εκατό βιβλία! Είναι πάρα πολλά. Και τα οκτώ χρόνια είναι πάρα πολλά. Διάφορα έχουν μεσολαβήσει έκτοτε. Οι ζωές μας είναι σήμερα εντελώς διαφορετικές. Οπότε λίγους μήνες πριν πήραμε μια απόφαση, την οποία πριν από λίγο ανακοινώσαμε.
Το 100ο βιβλίο που θα διαβάσουμε μαζί, θα είναι και το τελευταίο.
Λίγα λόγια για όσους και όσες δεν είχατε πάρει χαμπάρι περί τίνος πρόκειται.
Το Bookworm το ξεκινήσαμε με τη Στέλλα Κάσδαγλη ως οnline λέσχη ανάγνωσης την άνοιξη του 2014. Το σχέδιο ήταν ότι κάθε μήνα θα διαλέγαμε ένα βιβλίο, θα το διαβάζαμε μαζί με τα μέλη και μετά θα το σχολιάζαμε στο site.
Τα πράγματα δεν πήγαν ακριβώς έτσι: από τον τρίτο μήνα κι όλας αρχίσαμε να οργανώνουμε και συναντήσεις σε βιβλιοπωλεία (και άλλα, πιο ευφάνταστα μέρη) της Αθήνας και η συζήτηση μετατοπίστηκε από το online στον offline κόσμο. Οργανώσαμε εκδηλώσεις στην πρεσβεία των ΗΠΑ και την πρεσβεία της Αυστραλίας. Μια φορά, στο τέλος μιας συνάντησης στα Public του Συντάγματος, όταν ήρθε η ώρα να ανακοινώσουμε το βιβλίο που θα διαβάζαμε τον επόμενο μήνα, που ήταν ένα αστυνομικό του Ίαν Ράνκιν, καλέσαμε έναν έκτακτο προσκεκλημένο για να κάνει αυτός την ανακοίνωση: ήταν ο Ίαν Ράνκιν.
Μια άλλη φορά καλέσαμε στην συνάντηση όπου θα μιλούσαμε για ένα μυθιστόρημα μιας Αυστραλής συγγραφέως που διαδραματίζεται στην Ισλανδία, να έρθει να μας μιλήσει ο Αυστραλός πρέσβης στην Ελλάδα και η Ισλανδή (!) βοηθός του.
Την επόμενη φορά που διαβάσαμε βιβλίο της ίδιας Αυστραλής συγγραφεως, κουβεντιάσαμε με μια άλλη ενδιαφέρουσα προσκεκλημένη: την ίδια.
Ή, τέλος, ποιος μπορεί να ξεχάσει την συνάντηση που οργανώσαμε για να συζητήσουμε εκείνο το βιβλίο του Φίλιπ Κερ που διαδραματίζεται στην Αθήνα; Συναντηθήκαμε μπροστά στο σπίτι στην Πλάκα όπου γίνεται ο φόνος στην αρχή του βιβλίου, κι ένας Έλληνας συγγραφέας, που είχε συνοδεύσει τον ίδιο το Φίλιπ Κερ στα σοκάκια της Πλάκας, όταν εκείνος έκανε έρευνα για να γράψει το βιβλίο του, έκανε και σε εμάς την ίδια ξενάγηση.
Αυτές ήταν πολύ ωραίες στιγμές. Σταμάτησαν με την πανδημία, αντικαταστάθηκαν από το Zoom όπου διαπιστώσαμε ότι υπάρχει ένθερμο αναγνωστικό κοινό και στην επαρχία και στο εξωτερικό. Αλλά κυρίως, όλο αυτό το διάστημα διαβάζαμε βιβλία. Εκατό βιβλία. Αυτά τα εκατό βιβλία.
Δεν ξέρω πόσες και πόσοι παρακολουθούσατε το Bookworm και πόσες και πόσοι διαβάζατε μαζί μας, αλλά θέλω να πω στους υπόλοιπους ότι ήταν μια πολύ ωραία διαδικασία, γόνιμη και ευχάριστη. Στο τέλος κάθε συνάντησης όλοι φεύγαμε πιο χαρούμενοι και γεμάτοι από ό,τι όταν ήρθαμε.
Και τώρα, το σταματάμε. Δυστυχώς δεν προλαβαίνουμε πια να διαβάζουμε όλα τα βιβλία που χρειάζεται για να διαλέγουμε σωστά. Έχουμε, πια, άλλα πρότζεκτ, περισσότερες ευθύνες, λιγότερο χρόνο. Κι έρχονται κι άλλα από την ερχόμενη σεζόν, οπότε αναγκαστικά θα πρέπει να κάνουμε χώρο. Το “100” ήταν ένα ωραίο σημείο για να βάλουμε ένα τέλος.
Βεβαίως “τέλος” είναι μια αρκετά βαριά λέξη.
Οι πιο παλιοί από εσάς (και τώρα σας πάω πολύ πίσω) ίσως να θυμάστε ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που το Bookworm “κλείνει”. Οι πιο νέοι δεν θα το ξέρετε αλλά τα παλιά τα χρόνια το bookworm.gr υπήρχε με άλλη μορφή: ήταν ένα blog με αρθρογραφία για βιβλία. Ένα φεγγάρι, την προ-προηγούμενη δεκαετία, όταν συντηρούσα (μαζί με άλλους) blogs για διάφορα θέματα, διατηρούσα και ένα για τα βιβλία. Κάποια στιγμή, όπως και τα υπόλοιπα, το Bookworm έμεινε ανενεργό αλλά, αντίθετα με τα υπόλοιπα, αναβιώθηκε όταν σκεφτήκαμε την ιδέα της λέσχης με τη Στέλλα.
Ποιος ξέρει, λοιπόν. Μπορεί να υπάρχουν κι άλλες αναβιώσεις στο μέλλον του. Βιβλία πάντα θα υπάρχουν, άλλωστε, όπως και κόσμος που τα διαβάζει και τα αγαπάει με πάθος.
Ως τότε:
Δείτε το βιντεάκι που φτιάξαμε για τα 100 βιβλία.
Δείτε τα όλα μαζί και βαθμολογήστε όσα έχετε διαβάσει, για να δούμε ποιο άρεσε πιο πολύ απ’ όλα.
Διαβάστε 10 πολύ καλά που περίσσεψαν, που δεν πρόλαβαν να μπουν στην επίσημη επιλογή.
Και παρακολουθήστε το “Στο Ράφι”, που συνεχίζει.