Τις μέρες του Πάσχα κυκλοφόρησε ευρύτατα στα Ίντερνετς ετούτο εδώ το άρθρο από το “ΒΗΜΑ”, που έχει ημερομηνία δημοσίευσης από τον Ιανουάριο, αλλά ξέρεις τώρα πώς είναι τα σόσιαλ μύδια. Λειτουργούν στο δικό τους χρόνο. Το άρθρο, που κι εγώ τις προάλλες το πρωτοδιάβασα, αφορά στη δουλειά του Αθανάσιου Ζηλιασκόπουλου, διευθύνοντος συμβούλου της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που έχει αναλάβει να σώσει την κρατική εταιρία-μονοπώλιο των σιδηροδρόμων. Είναι ένα ενδιαφέρον θέμα και παραθέτει πολλά συγκλονιστικά στοιχεία τα οποία συζητήθηκαν και αναπαράχθηκαν ευρέως, αλλά διαβάζοντάς το αυτό που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση είναι το εξής:
Είναι ένα πολύ κακό κείμενο.
Όχι μόνο γλωσσικά -και δημοσιογραφικά. Διάβασέ το, και άσε με να σου εξηγήσω:
Στο νέο επεισόδιο του “Instapaper This” σου έχω όχι ένα, ούτε τρία, αλλά δέκα τεράστια, χορταστικά κείμενα κάθε είδους και προελεύσεως που έχουν ένα κοινό: Έχουν όλα εξαιρετικό ενδιαφέρον και είναι ό,τι πρέπει για διάβασμα στις όποιες ώρες ηρεμίας και χαλάρωσης βρεις τις επόμενες, Πασχαλινές ημέρες.
Κοίτα να δεις: Το Ίντερνετ είναι ωραίο που είναι τσάμπα, μπορείς να διαβάζεις και να κατεβάζεις ό,τι θες πληρώνοντας μόνο την εταιρία που σου παρέχει τη σύνδεση, είναι σπουδαίο πράγμα αυτό. Αλλά η δημοσιογραφία δεν είναι τσάμπα. Κάποιος πρέπει να τους πληρώνει αυτούς τους ταλαίπωρους, κάποιος να πληρώνει τα κομπούτερ και το ρεύμα και τα ταξίδια και τα τηλέφωνα και τον κόπο. Κάποιος πρέπει να πληρώσει για να φτιαχτεί αυτό.
Οι New York Times είναι η καλύτερη εφημερίδα του αγγλόφωνου κόσμου (ίσως και ολόκληρου του κόσμου) και, όπως όλες οι εφημερίδες, πεθαίνει. Έχει ένα καταπληκτικό site, βεβαίως, το οποίο έχει 45 εκατομμύρια επισκέπτες το μήνα, και καταπληκτικό περιεχόμενο, αλλά δε βγαίνει. Δε φέρνει αρκετά λεφτά για να σώσει μόνο του ολόκληρο τον (καταχρεωμένο) δημοσιογραφικό οργανισμό. Οπότε οι άνθρωποι το σκέφτονταν, το ψάχνανε, και κατέληξαν στο εξής: Θα δίνουν τσάμπα πρόσβαση στα άρθρα του site σε μηχανές αναζήτησης και σόσιαλ μήντια, και δωρεάν και στους ανθρώπους -μέχρι ένα όριο. Σήμερα αποκαλύφθηκαν οι λεπτομέρειες του “τείχους” που ορθώνουν οι New York Times, το οποίο αν περάσεις θα κάνεις αυτό που στο Ίντερνετ μοιάζει αδιανόητο: Θα πληρώσεις.
Ο πρώτος κανόνας των Ίντερνετς: Δεν απαντάμε στα τρολ.
Είναι το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να βάλεις στο μυαλό σου πριν αρχίσεις να ασχολείσαι με τα σάιτς και τα φέισμπουκ και τα τουίτα. Ποτέ δεν απαντάς στα τρολ. Ο Πέτρος Τατσόπουλος είναι ένας καλός συγγραφέας, παλιός συνεργάτης στο «Esquire», πολύ συμπαθής και αξιοσέβαστος, και είναι και ο παρουσιαστής του καλού ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΙ «1821». Και αυτές τις τελευταίες μέρες περνάει ζόρια, δέχεται επιθέσεις, βλέπει το όνομά του να σέρνεται στο βούρκο από ανθρώπους που ζουν στο βούρκο. Γιατί έκανε ένα μεγάλο λάθος. Παραβίασε τον πρώτο κανόνα των Ίντερνετς. Απάντησε στα τρολ.
Το The Daily είναι η νέα εφημερίδα του παππούλη Ρούπερτ Μέρντοχ και, όπως προφανώς έχεις μάθει, κυκλοφορεί μόνο στο iPad. Κυκλοφόρησε χτες, την κατέβασα (από το αμερικάνικο App Store –στο Ελληνικό δεν υπάρχει), τη διάβασα, και έχω να πω τα εξής:
Αυτό το πράγμα δεν είναι εφημερίδα. Είναι ένα κανονικό περιοδικό, με πολλές φωτογραφίες, σχετικά μικρά κείμενα, multimedia υλικό και στήσιμο που θυμίζει αρκετά από τα περιοδικά που έχουν εμφανιστεί στο iPad (και είναι και ίσως και λίγο καλύτερο από κάποια). Το εντυπωσιακό πράγμα, κι αυτό που παρατηρείς πρώτο, είναι ότι μιλάμε για πολύ υλικό. Το The Daily είναι σε μέγεθος σχεδόν ολόιδιο με τα Esquire και τα Vanity Fair εκεί έξω. Κι εκείνα ανανεώνονται κάθε μήνα. Το The Daily θα ανανεώνεται κάθε μέρα. Βέβαια, αυτό δεν αλλάζει το ότι το μεγαλύτερο μέρος του υλικού θα ανανεώνεται μία φορά τη μέρα, έτσι μοιραία θα διαβάζεις τα κυρίως χτεσινά νέα, όπως γίνεται με τις εφημερίδες.
Το περιεχόμενο, βεβαίως, δεν είναι κάτι σπουδαίο. Είναι ελαφρύ, με θέματα που περιλαμβάνουν Αιγύπτους και χιόνια και άλλες σημαντικές ειδήσεις, αλλά έχουν και διάφορα άλλα ελαφρολαϊκά, όπως μια έρευνα που ανακάλυψε ποιο ζώδιο προκαλεί τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα (ο Παρθένος), μπόλικα νέα για σελέμπριτιζ, λίγη μόδα, πολλά αθλητικά, ακόμα και σταυρόλεξο και σουντόκου έχει. Οι εξυπνακίστικοι τίτλοι το κάνουν να μοιάζει λαϊκό, δε, όχι τελείως πατσαβούρι, αλλά όχι και πολύ σοβαρό. Το πιο συναρπαστικό πράγμα που έμαθα διαβάζοντάς το ήταν ότι το παιδάκι από το Modern Family, ο χαζούλης γιος του Φιλ, στην πραγματικότητα είναι μέλος της MENSA.
Δεν απευθύνεται στο κοινό των New York Times ή του New Yorker –ή σε εμένα-, αυτό είναι σίγουρο.
Αυτή τη στιγμή που μιλάμε το Instapaper μου είναι γεμάτο με περίπου 40 αδιάβαστα μεγάλα δημοσιογραφικά κείμενα από αυτά που μου αρέσουν. Το κοινό τους χαρακτηριστικό: Στη συντριπτική τους πλειοψηφία προέρχονται από περιοδικά. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Όταν τα περιοδικά (σε τρία; πέντε χρόνια;) μοιραία πάψουν να είναι βιώσιμα, πώς θα γράφονται τέτοια κείμενα; Είναι δημοσιογραφία ακριβή αυτή, πρέπει ένας δημοσιογράφος να πληρώνεται για πολλές εβδομάδες -ίσως και μήνες- για να κάνει έρευνα και να τα γράψει, υπάρχουν ταξίδια, ξενοδοχεία, δεν είναι εύκολο πράγμα. Ποιος θα τα πληρώνει αν είναι να δημοσιεύονται στο (πολύ φτηνότερο) web; Και, κυρίως, είναι περιεχόμενο που θέλει στ’ αλήθεια να διαβάσει αρκετός κόσμος ώστε να μπορεί να γίνει βιώσιμο; Υπάρχουν αρκετοί πρόθυμοι να το πληρώσουν; Συναρπαστικά ερωτήματα αυτά, και για ανθρώπους σαν εμένα, αγωνιώδη.
Τις προάλλες κυκλοφόρησαν τα Kindle Singles, μικρά και φτηνά ηλεκτρονικά βιβλιαράκια από το Amazon που εξυπηρετούν ακριβώς αυτή την ανάγκη. Προχτές κυκλοφόρησε μια άλλη λύση, ένα application για iPad και iPhone (και Kindle, και Nook) που λέγεται The Atavist. Σου επιτρέπει να αγοράζεις μεμονωμένα άρθρα με interactive υλικό μέσα, τα οποία κυκλοφορούν αποκλειστικά σ’ αυτή τη μορφή. Το κατέβασα, αγόρασα ένα άρθρο, και κάθισα και το διάβασα. Η εμπειρία είχε ενδιαφέρον.
