Στο τελευταίο τεύχος του Vanity Fair, ενός Αμερικάνικου περιοδικού για κουτσομπολιό, διάσημους και γαλαζοαίματους που, ενίοτε, για ξεκάρφωμα, εκδίδει και κορυφαίας ποιότητας δημοσιογραφία, υπάρχει ένα γιγάντιο άρθρο του διάσημου δημοσιογράφου Μάικλ Λιούις (που είχε έρθει και στη Μονή Βατοπεδίου) για τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Το ασυνήθιστο σ’ αυτό το άρθρο είναι πως γράφτηκε μετά από εξάμηνη έρευνα κατά την οποία ο Λιούις είχε πρόσβαση στον Πρόεδρο πρωτοφανή στην ιστορία των ΗΠΑ. Ήταν μαζί του στο γήπεδο του μπάσκετ, σε συναντήσεις, στο Air Force One, σε μέρη του Λευκού Οίκου που το κοινό δε βλέπει ποτέ. Υπάρχουν ιστορικοί και βιογράφοι που ακολουθούν τους Προέδρους για να γράψουν γι’ αυτούς (ή να τους βοηθήσουν να γράψουν μόνοι τους) μετά τη λήξη της θητείας τους, αλλά ποτέ ξανά δημοσιογράφος δεν είχε τέτοια πρόσβαση γράφοντας για εν ενεργεία Πρόεδρο.
Το άρθρο, λοιπόν, περιέχει πληροφορίες πολύ ενδιαφέρουσες. Έχει λίγο το χαρακτήρα της κλειδαρότρυπας, και η παράλληλη ιστορία του στρατιώτη που έπεσε στη Λιβύη καταλαμβάνει υπερβολικά πολύ χώρο μόνο και μόνο για να υπογραμμίσει ένα σκέλος της δουλειάς του Προέδρου, αλλά είναι πολύ καλογραμμένο και διαβάζεται νεράκι. Να μερικά αποσπάσματα, και πράγματα που έμαθα διαβάζοντας:
Ασφαλώς έχεις μάθει πια το Μάικλ το Λιούις, αυτό τον intrepid δημοσιογράφο/πρώην επενδυτή της Salomon Brothers, που γυρνοβολά τον κόσμο και γράφει μακρουλά άρθρα στο Vanity Fair και πετυχημένα βιβλία που γίνονται και ταινίες του Χόλιγουντ. Ολοκληρώνοντας την τουρνέ του στα πτωχευμένα μέρη του πρώην πρώτου κόσμου (κι αφού πέρασε από Ισλανδία, Ιρλανδία και Ελλάδα, και πήγε να δει και τον αντίποδα στη Γερμανία), ο Λιούις επέστρεψε στη Αμερική και στην πολιτεία που αντιμετωπίζει την πτώχευση εξίσου, αλλά αλλιώτικα: Την Καλιφόρνια. Και σε εκείνα τα μέρη, που λες, οι Πολιτείες δεν έχουνε λεφτά για να πληρώσουν τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, και έτσι απολύουν κόσμο, σε βαθμό που κάποιες πόλεις πρακτικά να μην έχουν αστυνομία ή πυροσβεστική. Είναι και αυτό ένα συναρπαστικό και διδακτικό ανάγνωσμα, και σε ένα σημείο του έχει το εξής απόσπασμα, που κουβεντιάζει την ενδιαφέρουσα ιδέα ότι οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για να διαχειρίζονται την αφθονία. Μπορείς να το φορέσεις αυτό το συμπέρασμα στην Ελληνική κρίση, ταιριάζει γάντι:
Ο Μάικλ Λιούις είναι αυτός ο δαιμόνιος Αμερικανός δημοσιογράφος που έχει πάρει σβάρνα όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται ύπο πτώχευση και γράφει την πονεμένη τους ιστορία στο περιοδικό Vanity Fair. Έχει γράψει για την Ισλανδία, την Ιρλανδία και, βεβαίως, σε ένα θαυμάσιο άρθρο με κεντρικό άξονα το σκάνδαλο του Βατοπεδίου και το τελικό συμπέρασμα ότι είμαστε ένας λαός υπό “πλήρη ηθική κατάρρευση”, την Ελλάδα. Για το προηγούμενο τεύχος ο Λιούις είπε να πάει στην άλλη πλευρά της ιστορίας, και ταξίδεψε στη Γερμανία, που με τα λεφτά της συντηρεί κατά μία έννοια όλες τις προηγούμενες χώρες. Είναι άρθρο πολύ μεγάλο και ωραίο, και σου συστήνω να το διαβάσεις όλο. Αποκάτω σου έχω έξι χαρακτηριστικά αποσπάσματα, τα πιο ζουμερά, ξεκινώντας από αυτό που περιγράφει την εμμονή των Γερμανών με τον κώλο, τα σκατά, και οτιδήποτε γίνεται κοντά στην απόληξη του παχέος εντέρου, η οποία ο συγγραφέας πιστεύει ότι εξηγεί τα πάντα για τη μενταλιτέ τους ως λαού.
Στο νέο επεισόδιο του “Instapaper This” σου έχω όχι ένα, ούτε τρία, αλλά δέκα τεράστια, χορταστικά κείμενα κάθε είδους και προελεύσεως που έχουν ένα κοινό: Έχουν όλα εξαιρετικό ενδιαφέρον και είναι ό,τι πρέπει για διάβασμα στις όποιες ώρες ηρεμίας και χαλάρωσης βρεις τις επόμενες, Πασχαλινές ημέρες.
Μια επιλογή από τις τελευταίες μου βόλτες στα Ίντερνετς. Διαβάζονται καλύτερα με το Instapaper σε iPad, αλλά μπορείς να τα διαβάσεις και στο κινητό σου, ή ακόμα και στο web. Νάτα:
Το πολυαναμενόμενο άρθρο του Μάικλ Λιούις για το Βατοπέδι στο Vanity Fair είναι πλέον διαθέσιμο στο site του περιοδικού, μπορείς να το διαβάσεις -12 χιλιάδες λέξεις, ζωή να ‘χει-, να χαρείς τη φωτογραφία του τσαχπίνη και ποζάτου πάτερ Αρσένιου, και να βγάλεις πλούσια και θαυμαστά συμπεράσματα. Αν παρακάμψεις κάποιες τουριστικές περιγραφές για τα επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας και τα μούσια των μοναχών, υπάρχει πολύ καλό υλικό εκεί μέσα. Τα συμπεράσματα ενός σκεπτόμενου ξένου που για πρώτη φορά έρχεται σε επαφή με την τριτοκοσμική πραγματικότητα αυτού της Ελλάδας (με νούμερα και ντοκουμέντα) είναι μια εύγλωττη, ωμή, εξαιρετικά οδυνηρή αλλά και απόλυτα εύστοχη περιγραφή αυτού που είμαστε ως λαός και ως χώρα. Χαρακτηριστικά αποσπάσπαματα αποκάτω (προσοχή: προκαλούν κατάθλιψη και ακατάσχετη ενδοσκόπηση)
Μπορεί όπως κι εγώ να είσαι άνθρωπος πολυάσχολος, να μην έχεις πολύ χρόνο για χάζεμα ή χάσιμο. Μπορείς επίσης όπως κι εγώ να σου αρέσουν αυτά τα μεγάλα άρθρα, τα δημοσιογραφικά, που είναι ξερωγώ δέκα χιλιάδες λέξεις για έναν πάστορα από τον Αμερικάνικό Νότο, ή δεκαοχτώ χιλιάδες λέξεις για το παράνομο εμπόριο διαμαντιών στο Κονγκό. Τέτοιες ιστορίες, αληθινές και καλογραμμένες, που μπορείς να τις διαβάσεις σε μια καθισιά, αλλά δεν μπορείς να τις διαβάσεις στο γραφείο, κοιτάζοντας την οθόνη του γκομπιούτερ. Σου έχω ξαναγράψει για το longform.org, που συγκεντρώνει κάμποσες από δαύτες, από τα μεγαλύτερα περιοδικά του κόσμου, για να μην ψάχνεις. Σου ‘χω γράψει και γι’ αυτά τα βιβλία, που κυκλοφορούν κάθε χρόνο και περιέχουν τα καλύτερα τέτοια κείμενα της χρονιάς, τα βραβευμένα, τα τοπ οφ δε τοπ. Αλλά δεν σου έχω γράψει για τον καλύτερο τρόπο να τα διαβάζεις αυτά τα κείμενα, και αυτό ήταν παράλειψη. Γιατί καλά είναι τα περιοδικά, αλλά άντε να έχουν ένα τέτοιο μέσα στο κάθε τεύχος. Το πολύ δύο. Καλά και τα βιβλία, αλλά μια φορά το χρόνο βγαίνουν, δε φτουράνε. Και καλό και το κομπιούτερ, αλλά άντε βγάλε τα μάτια σου δυο ώρες για να διαβάσεις κάτι τέτοιο.
Διάβασα το εξής post του ιδρυτή του Wired Κέβιν Κέλι, ο οποίος έκανε ακριβώς την ίδια ανακάλυψη: Το Instapaper είναι ένα εργαλείο που σου επιτρέπει να bookmark (ρήμα!) τα κείμενα που θέλεις. Αφού βάλεις ένα bookmark που λέγεται “read later” στον browser σου, ψαχουλεύεις στα Ίντερνετς, βρίσκεις αυτά που σε ενδιαφέρουν (στο longform.org ή αλλού), και τα μαρκάρεις με το read later για να κάνεις αυτό που λέει: Να τα διαβάσεις αργότερα. Μετά πας στο iPad, το iPod Touch ή το iPhone και κατεβάζεις το application του Instapaper. Κάνεις log-in και νάτα τα posts που έχεις μαρκάρει, έτοιμα να τα διαβάσεις -και οffline άμα λάχει. Το πιο ωραίο είναι το εξής: Τα posts στα δείχνει “γυμνά” από διαφημίσεις και σχεδιαστικές τζιριτζάτζουλες των sites, με ωραία fonts, σαν να διαβάζεις e-book. Η εμπειρία στο iPad είναι καταπληκτική. Παρ’ όλο που το μηχανηματάκι έχει διάφορα προβλήματα στην ανάγνωση (περιγράφονται αναλυτικά εδώ), γι’ αυτή τη δουλειά είναι ό,τι πρέπει.
Το μόνο πρόβλημα (σε πολλά εισαγωγικά) που μένει είναι το να βρίσκεις υλικό για να το διαβάζεις έτσι. Ο Κέβιν Κέλι αποφάσισε να φτιάξει μια λίστα με τα καλύτερα δημοσιογραφικά κείμενα που γράφτηκαν ποτέ, για να πάρεις ιδέες και να τα instapaper (ρήμα!) για να τα διαβάσεις στο δικό σου iPad/iPhone/άντε και PC. Εγώ του πρότεινα δύο: Αυτό κι αυτό.
Ετούτο εδώ το πανέμορφο concept το έφτιαξαν οι designers της Berg για την Bonnier (Popular Science, Parenting κα), και δείχνει άλλη μια ιδέα για τα “ψηφιακά περιοδικά” που θα κυκλοφορούν σε tablets που δεν υπάρχουν ακόμη. Σου έδειξα τις προάλλες κι αυτή τη μορφή από το Sports Illustrated. Δες το βίντεο προσεκτικά και μετά μπες εντός για να σου εξηγήσω γιατί πρόκειται για μια ιδέα ανεδαφική, που δεν έχει τύχη και είναι “κολλημένη” στο παρελθόν.
Ασφαλώς έχεις μάθει πια 
