Από το 2012 κι ύστερα, οι εκλογές που γίνονται σ’ αυτή τη χώρα είναι υπέροχες. Θαυμάσιες. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας -ίσως για πρώτη φορά γενικότερα-, οι Έλληνες πολίτες ψηφίζουν τόσο ελεύθερα και ανεμπόδιστα σύμφωνα με ό,τι υπάρχει μέσα στο κεφάλι τους. Έτσι ολόκληρο ΠΑΣΟΚ εξατμίστηκε μέσα σε τρία χρόνια, έτσι εμφανίστηκαν οι υπόδικοι νεοναζί στη Βουλή, έτσι αποκτήσαμε κυβέρνηση από άλλο, τρίτο κόμμα, έτσι φτάσαμε στις ευρωεκλογές του 2014 όπου τα μισά από τα κόμματα που συμμετείχαν ήταν ολοκαίνουρια. Από μακριά η ζύμωση που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα μοιάζει σα δημοκρατικός θρίαμβος. Μια έκρηξη ανακάτεψε τη σούπα της μεταπολίτευσης, και τώρα τα συστατικά αναδεύονται και συστρέφονται και αναδιατάσσονται μέχρι να βρουν κάποια ισορροπία, μέσα σε μια γαβάθα που τραντάζεται κι η ίδια.
Μέσα σ’ αυτό το δημιουργικαταστροφικό μπάχαλο, κάθε που είχαμε εκλογές έγραφα κι ένα παραλήρημα στο οποίο έλεγα τη γνώμη μου για πολλά από τα κόμματα που συμμετείχαν, κυρίως τα μεγαλύτερα. Ήταν κείμενα χιουμοριστικά και κάπως απολιτικά, καθώς τα κορόιδευα όλα τα κόμματα.
Τώρα όμως έχουμε μια διαφορετική εκλογική διαδικασία. Την Κυριακή γίνεται δημοψήφισμα ή, μάλλον, για να είμαστε πιο σωστοί, “δημοψήφισμα”. Είναι διαφορετική κατηγορία. Άλλη πίστα. Οι επιλογές είναι λιγότερες, μόνο δύο, και δεν είναι κομματικές. Βεβαίως, μπορώ να τις κοροϊδέψω και τις δύο, να κάνω ότι δήθεν πρόκειται για μια κανονική εκλογική διαδικασία, όπως οι άλλες. Αλλά δεν είναι. Είναι εντελώς διαφορετική. Είναι “δημοψήφισμα”.
Κατά συνέπεια, έχω να σας πω τα εξής:
Όταν θα είστε στο παραβάν και θα κρατάτε το ψηφοδέλτιο και θα το κοιτάτε, σας προτείνω να κάνετε την εξής σκέψη:
“Μας κοροϊδεύουν”.
Να το εξηγήσω λίγο: Όπως γράφω και εδώ, αυτό το δημοψήφισμα θέτει ένα ερώτημα που είναι ήδη άκυρο. Η συμφωνία που καλείται να υπερψηφίσει ή να καταψηφίσει ο ψηφοφόρος είναι μία από τις προτάσεις της τρόικας (όχι η τελευταία), η οποία δεν ισχύει πια. Το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας έληξε την Τετάρτη, η χώρα πλέον δεν έχει μνημόνιο, και έτσι δεν υπάρχει και καμία πρόταση παράτασής του. Αν οι Έλληνες ψηφίσουν “ΝΑΙ”, η συμφωνία που θα εγκρίνουν δεν θα εφαρμοστεί. Θα πρέπει να εφαρμοστεί μια άλλη, που δεν ξέρουμε. Καθώς αυτή την εβδομάδα η οικονομία έχει διαλυθεί ακόμα περισσότερο, θα είναι σχεδόν σίγουρα χειρότερη (ευχαριστούμε, Τσίπρα).
Επιπλέον, δεν έχουμε ιδέα τι σημαίνει το “ΟΧΙ”. Μέχρι τώρα κάθε στέλεχος της κυβέρνησης έχει και τις δικές του απόψεις, άλλος λέει ότι θα διαπραγματευτούμε καλύτερα, άλλος ότι θα φέρουμε συμφωνία σε 48 ώρες, άλλος σε μία ώρα. Τίποτε από αυτά δεν στηρίζεται σε τίποτε άλλο πέρα από τις δηλώσεις των στελεχών της κυβέρνησης, η αξιοπιστία των οποίων πλέον έχει δοκιμαστεί και επαληθευτεί επανηλειμμένα. Δεν υπάρχει δέσμευση από τους πιστωτές για τίποτε, δεν υπάρχει και καμία λογική βάση που να τεκμηριώνει ότι το ναι ή το όχι θα έχουν κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα όσον αφορά μια συμφωνία. Μόνο τις υποσχέσεις στελεχών τις κυβέρνησης έχουμε. Αυτό κρατήστε το.
Οπότε όλο το ερώτημα του δημοψηφίσματος είναι στον αέρα. Είναι άκυρο. Είναι σα να ρωτάς “θέλετε στo 11ο επεισόδιο του 5ου κύκλου του Game of Thrones ο Τζον Σνόου να τα φτιάξει με τη Μπριέν οφ Ταρθ;”. Δεν υπάρχει 11ο επεισόδιο του 5ου κύκλου.
Αυτό σημαίνει ότι η ψήφος την Κυριακή είναι ένα “ΝΑΙ” ή “ΟΧΙ” σκέτο, χωρίς ερώτημα. Οπότε, όπως παρατηρείτε στην καθημερινότητά σας, ο καθένας προσπαθεί να ερμηνεύσει από μόνος του το ερώτημα. Οι περισσότεροι -συμπεριλαμβανομένων όλων των ξένων πολιτικών αρχηγών και αξιωματούχων πλην του Σόιμπλε (γιατί λέτε)- το εκλαμβάνουν ως ναι η όχι στο ευρώ και τη θέση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εγώ το εκλαμβάνω με τον ίδιο τρόπο επίσης, επειδή εκτιμώ επιπλέον ότι η κυβέρνηση μας λέει ψέματα, και στην πραγματικότητα θέλει να βγάλει τη χώρα από την ευρωζώνη, αλλά αυτή είναι γνώμη, δε μπορώ να σας την τεκμηριώσω, οπότε μην τη λάβετε υπ’ όψιν αν δε θέλετε. Λογικά και όλοι οι ψηφοφόροι του “ΝΑΙ” συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση (ότι το ερώτημα είναι ευρώ-δραχμή, όχι ότι η κυβέρνηση θέλει Grexit -αυτό το πιστεύουμε πραγματικά λίγοι).
Αυτό που δείχνουν τα νούμερα, όμως, υπονοοεί πως και πολλοί από τους ψηφοφόρους του “ΟΧΙ” θέλουν το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με κάποιες δημοσκοπήσεις το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος μοιάζει εξαιρετικά αμφίρροπο, αλλά στην ερώτηση “θέλετε ευρώ ή δραχμή” το ποσοστό του “ευρώ” είναι σε ιστορικά υψηλά. Σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί από αυτούς εκλαμβάνουν την ερώτηση εντελώς διαφορετικά. Η προφανής εικασία είναι ότι βρίσκουν το δημοψήφισμα ως αφορμή για να καταψηφίσουν κάθε συμφωνία που έχει υπογραφεί με τους δανειστές, κάτι που υποθέτω ότι ήταν και στόχος στο σχεδιασμό της κυβέρνησης γι’ αυτό το κόλπο. Με ένα ασαφές “όχι”, η κυβέρνηση θέλει να κεφαλοποιήσει το σημαντικότερο πλούτο του λαού μας, την οργή. Φυσικά, πρόκειται για ένα σχεδιασμό ύπουλο: Από τη μία σε καλούν να καταψηφίσεις κάτι που μοιάζει με αυτά που έχεις δει και ζήσει, και από την άλλη σου δίνουν ως εναλλακτική κάτι που δεν μπορείς καν να διανοηθείς. Είπαμε: Ο στόχος είναι η εξαπάτηση. Αλλά ας πάμε παρακάτω.
Έστω λοιπόν ότι κάποιοι από αυτούς που θέλουν την Ελλάδα στο ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ψηφίζουν με βαριά καρδιά “ΝΑΙ”, κάποιοι άλλοι που θέλουν παρόμοια πράγματα ψηφίζουν “ΟΧΙ” για να εκφράσουν την οργή τους, και επίσης οι αυθεντικοί αντιευρωπαίοι ψηφίζουν επίσης “ΟΧΙ”, γιατί τι άλλο θα ψήφιζαν. Κάποιο αποτέλεσμα θα βγει.
Ας επιστρέψουμε στο ψηφοδέλτιο. Παρατηρήστε το λίγο. Σκεφτείτε και τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για να διεξαχθεί το δημοψήφισμα. Ο πρωθυπουργός μας, σε αλλεπάλληλα διαγγέλματά του έχει δηλώσει πως τέτοια δημοψηφίσματα είναι κοινά στην Ευρώπη, τα κάνουν κι άλλες χώρες, έχει κάνει η Γαλλία το 2005 για το ευρωσύνταγμα, έχει κάνει και η Ιρλανδία το 2012 για το δικό της μνημόνιο. Δύο σημαντικές διαφορές: Και στα δύο δημοψηφίσματα -όπως και σε όλα τα δημοψηφίσματα-, δίνεται χρόνος διαβούλευσης που μετριέται σε μήνες. Γίνονται κανονικές καμπάνιες ενημέρωσης, ο κόσμος μαθαίνει τι ψηφίζει. Στη Γαλλία το σκέφτονταν τρεις μήνες. Στην Ιρλανδία δύο. Εδώ; Έξι ημέρες. Οι λόγοι είναι προφανείς: Να μην προλάβει να καταλάβει ο ψηφοφόρος τις συνέπειες των capital controls και των κλειστών τραπεζών στην οικονομία και στη ζωή του. Να τις δει μόνο φευγαλέα, πριν προλάβει να επηρεαστεί η ψήφος του, η οποία θα πούμε παρακάτω πού αποσκοπεί. Είπαμε, εξαπάτηση.
Άλλη διαφορά: Τα ψηφοδέλτια στα δημοψηφίσματα είναι πάντα απλά και ξεκάθαρα. Η ερώτηση είναι μικρή σε έκταση, συνήθως μια πρόταση όλη κι όλη, και εξαιρετικά σαφής. Το “ΝΑΙ” προηγείται του “ΟΧΙ”, ή οι επιλογές βρίσκονται σε διαφορετικά ψηφοδέλτια. Όπως έγραψα, το δικό μας δημοψήφισμα η κυβέρνηση το έστησε στα όρια της παρανομίας με τσαπατσούλικες ΠΝΠ, και το ψηφοδέλτιο το σχεδίασε ειδικά για να μπερδέψει και να εξαπατήσει. Βεβαίως, δεν έχουμε αρμόδιο ανώτατο δικαστήριο για να εμποδίσει κάτι τέτοιο. Και έτσι γίνεται ό,τι γουστάρει ο υπολογισμός του εκάστοτε κομματικού μηχανισμού.
Οπότε το τελευταίο σημαντικό ερώτημα που τίθεται είναι: Γιατί;
Τι έχει να κερδίσει η κυβέρνηση από αυτό το δημοψήφισμα; Γιατί το προκήρυξε, και γιατί το προκήρυξε έτσι; Είναι ένα σημαντικό ερώτημα. Τα δημοψηφίσματα τα κερδίζει πιο συχνά αυτός που τα προκηρύσσει, και είναι σημαντικό για να τον ψηφοφόρο να ξέρει ή να ερμηνεύει γιατί προκηρύχθηκαν, τι προσφέρει με την ψήφο του σ’ αυτούς (ή τι στερεί από αυτούς) που τα έκαναν. Για την κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αυτό δεν είναι άμεσα προφανές. Εγώ, ας πούμε, έχω μια πολύ συγκεκριμένη άποψη, την οποία σας ανάφερα και παραπάνω, και έγραψα και το Σάββατο: Ο Αλέξης Τσίπρας θέλει να γίνει Τσάβες, να κυβερνάει την Ελλάδα για δεκαετίες, και κατά συνέπεια ποτέ δεν θα υπογράψει συμφωνία ή μνημόνιο, προδίδοντας τον συμπαγή πυρήνα της λαϊκής του βάσης. Δεν τον ενδιαφέρει καθόλου το αν θα είμαστε σε ευρώ ή δραχμή, ίσα ίσα που προτιμά να μην έχει πάνω από το κεφάλι του ξένους θεσμούς και Ευρωπαίους “εκβιαστές”. Όσο ο κόσμος τους θέλει, θα τους έχει, αλλά στο μεταξύ θα τους υπονομεύει σε κάθε του ομιλία. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι αυτή είναι η δικιά μου άποψη, άντε και κάποιων άλλων. Μπορεί και να μην ισχύει. Μπορεί άλλα να είναι τα κίνητρά τους.
Κοιτάξτε το ψηφοδέλτιο, σκεφτείτε πώς φτάσαμε ως εδώ, σκεφτείτε τι έχουν κάνει: Προσπαθούν να μας εξαπατήσουν για να πούμε όχι σε κάτι που δεν υπάρχει. Τι θέλουν;
Ψήφο εμπιστοσύνης θέλουν.
Με το “ΟΧΙ” δίνουμε ευθεία ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, εγκρίνουμε τους ως τώρα διαπραγματευτικούς χειρισμούς της, και της αναθέτουμε να πάει παρακάτω όπως νομίζει. Εγώ πιστεύω ότι με το “ΟΧΙ” θα πάει σε σκληρές διαπραγματεύσεις, θα φάει πόρτα, θα προχωρήσει σε ρήξη, θα πέσει (με χαρά) και θα περιμένει την όποια επόμενη κυβέρνηση να φάει όλο το χάος του Grexit που θα ακολουθήσει, από τη θέση της αταλάντευτης λαϊκής αντιπολίτευσης, για να επανέλθει σε συνθήκες χάους και να κυβερνήσει για πάντα. Αλλά, ξανά: Αυτή είναι μια δικιά μου γνώμη. Μπορεί να εκτυλιχθούν άλλα σενάρια -μην ξεχνάμε και τον παράγοντα της μνημειώδους ασχετοσύνης των στελεχών της κυβέρνησης. Είμαι σίγουρος ότι θα έχετε σκεφτεί και τα δικά σας.
Εγώ πάντως ξέρω τι θα ψηφίσω. Ποτέ δεν σας λέω τέτοια πράγματα, αλλά αυτή τη φορά, όπως είπαμε, οι συνθήκες είναι αλλιώτικες. Μόνο δύο επιλογές υπάρχουν, μάτια έχετε και καταλαβαίνετε, γιατί να το κρύβουμε. Σας λέω επίσης ότι τώρα έχω τρομάξει, όχι με τον κυνισμό ή την ασχετοσύνη των κυβερνητών μας (και φυσικά όχι με το ότι η μεγαλύτερη φράξια τους είναι αριστεροί –ίσα ίσα, λυπάμαι που δεν πρόλαβαν να περάσουν το σύμφωνο συμβίωσης των ομοφυλοφίλων, και χαίρομαι που πέρασε το νομοσχέδιο για την ιθαγένεια), αλλά με τα βροντερά σημάδια ολοκληρωτισμού που εμφανίζονται καθημερινά από τις τάξεις τους. Από τα ψέματα του πρωθυπουργού και του Υπ. Οικ. -ακόμα και οι παύσεις ανάμεσα στις λέξεις τους είναι ψέματα- μέχρι τις μεθοδεύσεις της απίθανης Ζωής Μαριλεπέν Κωνσταντοπούλου και του Πάνου Καμμένου που θέλει να βγάλει στους δρόμους τα τανκς. Δεν είναι μικρά πράγματα αυτά, και δεν είναι ανώδυνα για να τα αγνοείς, όπως κάνουν οι περισσότεροι, ειδικά μέσα στην πρωτοφανή καταστροφή.
Και, βεβαίως, δεν μου αρέσει καθόλου να προσπαθούν να με εξαπατήσουν τόσο εξώφθαλμα και ξεδιάντροπα. Θα μου πεις, σου άρεσαν τα μνημόνια και οι διαπραγματευτικές τακτικές του Σόιμπλε και του Ντάισελμπλουμ; Όχι, αλλά αυτούς δεν τους διάλεξα. Εκείνοι δεν μου έφεραν παραπλανητικό χαρτί για να τους δώσω carte blanche να κάνουν ό,τι θέλουν. Είχαμε εκλέξει αντιπροσώπους για να διαπραγματεύονται μ’ αυτούς. Ετούτοι εδώ, την Κυριακή, μου φέρνουν. Εγώ δεν τους εμπιστεύομαι καθόλου, και δεν θα τους τη δώσω. Δεν έχει καν σχέση με το ΣΥΡΙΖΑ, τους ψεκασμένους ή τους Ναζί -Όποιο κόμμα ή όποιος φορέας και να μου έφερνε ένα τέτοιο ψηφοδέλτιο, με τέτοιο ερώτημα, σε τέτοιες συνθήκες, θα έπαιρνε τη μόνη αυτονόητη απάντηση: Ψήφο στο αντίθετο από αυτό που θέλει. Προσπαθεί να με εξαπατήσει. Όποια κι αν είναι τα κίνητρά του, δεν το δέχομαι.
Σας το είχα πει ότι αυτά τα άρθρα είναι παραληρηματικά, είμαι και με δέκα ώρες ύπνο σύνολο από το Σάββατο. Δείξτε επιείκεια, τελειώνουμε.
Όπως πάντα, βεβαίως, τίποτα από τα παραπάνω δεν χρειάζεται να σας επηρεάσει. Εσείς κάνετε ό,τι καταλαβαίνετε. Χρησιμοποιείστε την ψήφο σας για άλλους σκοπούς, για να την πείτε στο Σόϊμπλε και τη Μέρκελ, ό,τι θέλετε. Είμαι σίγουρος ότι θα βάλουν τα κλάματα αν τους το κάνετε αυτό, ίσως και να παραιτηθούν. Αλλά κάντε το, πραγματικά, αγνοήστε όλα τα παραπάνω. Και αυτό μπορεί να πει κανείς ότι είναι η δημοκρατία, να μπορείς ακόμα και να επιλέξεις να εξαπατηθείς, αν θέλεις. Σα να τα φτιάχνεις με μια που ξέρεις ότι δεν είναι κατάλληλη, αλλά τη θες πάρα πάρα πολύ.
Το θέμα είναι, πώς θα ζήσουμε μαζί από τη Δευτέρα. Μετά βίας τα καταφέρναμε τόσα χρόνια, κι ήταν χρόνια εύκολα. Αν βγει το ΝΑΙ, και πάμε στο επόμενο, επώδυνο μνημόνιο, θα ζοριστούμε πολύ. Αν βγει το ΟΧΙ, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ με τους ακροδεξιούς μπράβους του, ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει, με φρέσκια εντολή, φοβάμαι ότι θα ζοριστούμε πολύ περισσότερο. Πιθανότατα η δημοκρατία, για την οποία μιλάνε τόσο πολύ, θα δοκιμαστεί σκληρά.
Ήδη μαθαίνω ότι κυκλοφορούν λίστες με ονοματισμένους εχθρούς του καθεστώτος στο ίντερνετ, και το όνομά μου δεν είναι σ’ αυτές. Γιατί δεν είμαι σ’ αυτές; Τι κάνω λάθος; Πρέπει να δω τι θα κάνω.
Δείτε κι εσείς.
Καλή τύχη σε όλους και καλή ψήφο. Θα τα πούμε τη Δευτέρα, με ακόμα περισσότερα δράματα.
![Acropolis and Temple of Jupiter Olympus [Athens, Greece]](http://www.georgakopoulos.org/wp-content/uploads/2015/03/bedford03.jpg)