Είμαι σίγουρος ότι έχετε πολλά τέτοια κι εσείς στη βιβλιοθήκη σας. Τόμοι γιγάντιοι με σελίδες χιλιάδες, που όλο λέτε ότι θα διαβάσετε, αλλά καταλήγετε να ξεχνάτε, να τους αφήνετε στο ράφι, κοιτάζοντας πότε πότε την παχιά τους ράχη με τύψεις, και κάνοντας μελλοντικά σχέδια που ξέρετε ότι δεν θα τηρήσετε. Εγώ έχω πάρα πολλούς τέτοιους. Εδώ καταγράφω δέκα, με αντίστροφη σειρά: Το #1 είναι αυτό που θέλω να διαβάσω περισσότερο από όλα, το #10 αυτό που θέλω να διαβάσω λιγότερο. Μαζί βάζω και τον αριθμό των σελίδων της έκδοσης που έχω από το καθένα (όλα είναι σε χάρτινη μορφή), και επίσης τα βαθμολογώ από 1 ως 10 ως προς το πόσο πιθανό είναι να τα διαβάσω, τελικά, όσο ζω.
Έχουμε και λέμε:
10. James Joyce – Ulysses
Το μυθιστόρημα ετούτο λέει την ιστορία μιας ημέρας από τη ζωή του ήρωά του, και συγκεκριμένα την 16η Ιουνίου του 1904. Αλλά τα ξέρετε αυτά. Σίγουρα ξέρετε περί τίνος πρόκειται. Πιθανότατα το έχετε κι εσείς στο ράφι. Σχεδόν σίγουρα δεν έχετε τελειώσει ούτε ένα από τα 18 κεφάλαια. Είναι ένα κείμενο πυκνό και δαιδαλώδες, εμφανώς ιδιοφυές, αλλά σου δημιουργεί μονίμως την απορία: Είναι αυτό το πράγμα που διαβάζω αδιανόητα βαρετό, ή εγώ είμαι βλάκας;
“Never did any book so bore me,” έγραψε για τον “Οδυσσέα” η Βιρτζίνια Γουλφ. Η Βιρτζίνια Γουλφ δεν ήταν βλάκας.
Σελίδες: 783
Έχω διαβάσει: 23
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 1/10
Παρεμπιπτόντως: Στο Kindle το βιβλίο είναι διαθέσιμο δωρεάν.
9. Roberto Bolano – 2666
Έχω διαβάσει το “Savage Detectives” και μου άρεσε, αλλά ετούτο το πολύ μεγάλο μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε μετά το θάνατο του Μπολάνιο -ο οποίος όσο ζούσε δεν το είχε τελειώσει-, με τρομάζει. Με ενοχλεί το ότι δεν το ολοκλήρωσε ο ίδιος, μου το αλλοιώνει, είναι σαν να μου ζητάνε πενήντα ώρες από τη ζωή μου για να διαβάσω κάτι μισοτελειωμένο. Και το μισοτελειωμένο ωραίο μπορεί να είναι, αλλά εμένα θα με ενοχλεί το ότι το ξέρω. Καθώς διαβάζω, όλο θα σκέφτομαι πόσο καλύτερο θα ήταν αν το είχε τελειώσει όσο ζούσε. Το ίδιο πρόβλημα έχω και με το “A Pale King” του Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, που δε χώρεσε στη λίστα.
Σελίδες: 1166
Έχω διαβάσει: 0
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 2/10
8. Eleanor Catton – The Luminaries
Ένα από τα μεγάλα σύγχρονα μυθιστορήματα, αυτά τα βραβευμένα τούβλα που τα παίρνεις και κάθονται στη βιβλιοθήκη, και δεν το παίρνεις απόφαση. Δύο περιπτώσεις υπάρχουν για να το αρχίσω: 1) Να βρεθεί με κάποιο μαγικό τρόπο και στο Kindle μου, ώστε να μη βλέπω το μέγεθος και κάποια στιγμή να το πάρω απόφαση ή 2) Να το βάλουμε στο Bookworm, κι έτσι να είμαι αναγκασμένος να το διαβάσω. Όπως κάναμε με την “Καρδερίνα”. Δεν το μετάνιωσα.
Σελίδες: 832
Έχω διαβάσει: 0
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 4/10
7. David Irving – Ο Βομβαρδισμός της Δρέσδης
Υπάρχουν πολυάριθμα non-fiction βιβλία που θέλω να διαβάσω, πια, υποθέτω πρόκειται για σημάδι της ηλικίας. Ετούτο είναι μια από τις πιο σημαντικές καταγραφές της φρίκης της Δρέσδης, όταν οι σύμμαχοι αποφάσισαν να σβήσουν μια πόλη από τη Γη, χωρίς κανένα προφανή στρατηγικό λόγο. Καθώς τελευταία διαβάζω διάφορα πράγματα για τραγωδίες (ομοιοπαθητική;) οι πιθανότητες να το πιάσω αυτό είναι 50-50.
Σελίδες: 486 (χωρίς τα παραρτήματα)
Έχω διαβάσει: 0
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 5/10
6. E.H. Gombrich – The Story of Art
Αυτό είναι ένα θαυμάσιο πράγμα. Ένας βαρύς, μικρός τόμος (εγώ έχω την pocket έκδοση) με μια συμπυκνωμένη -αλλά εξουθενωτικά πλήρη- καταγραφή της ιστορίας της τέχνης, από την προϊστορία μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Οι 500 σελίδες είναι κείμενο και οι υπόλοιπες είναι φωτογραφίες ενδεικτικών έργων. Και μόνο το ξεφύλλισμα των φωτογραφιών είναι ψυχοθεραπευτικό πράγμα. Το βιβλίο ετούτο χρησιμεύει ως βιβλίο αναφοράς -να το βγάζεις από τη βιβλιοθήκη όταν θες να ψάξεις κάτι-, αλλά διαβάζεται και μονορούφι. Είναι λίγο σαν σύγγραμμα, αλλά πολύ ωραίο σύγγραμα. Μπορεί κάποτε να το τελειώσω.
Σελίδες: 967
Έχω διαβάσει: 48
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 6/10
5. Γουίλιαμ Τ. Βόλμαν – Κεντρική Ευρώπη
Έχω διαβάσει ένα βιβλίο του Βόλμαν (εκείνο για τη βία), και έχω αρχίσει άλλο ένα (εκείνο για τη φτώχια). Αυτό εδώ μοιάζει ακόμα δυσκολότερο. Ο Βόλμαν γράφει εξαντλητικά για τα θέματά του, τα πιάνει και τα ξετινάζει, κι εδώ το θέμα του είναι η ιστορία της Ευρώπης του 20ου αιώνα, με έμφαση στη χιτλερική Γερμανία και τη σταλινική Σοβιετική Ένωση. Πολύ χοντρό θέμα, δηλαδή. Ξεφυλλίζοντάς το μου τρέχουνε τα σάλια, αλλά χρειάζεται αφοσίωση και πνευματική προσπάθεια μεγάλη και, καθώς δεν μου περισσεύουν αυτά τα πράγματα, μάλλον θα τα φυλάξω για τα βιβλία που βρίσκονται πιο ψηλά στη λίστα.
Σελίδες: 833
Έχω διαβάσει: 0
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 4/10
4. David Foster Wallace – Infinite Jest
Ετούτο με έχει νικήσει δύο φορές, δύο συνεχόμενα καλοκαίρια. Το πήρα αποφασισμένος και -νόμιζα- έτοιμος μαζί σε παραλίες, προσφέροντάς του χρόνο και όσο μυαλό μπορούσα. Απέτυχα και τις δύο. Είναι όπως ο “Οδυσσέας”, αλλά πιο σύγχρονο και προσιτό, και πολύ πιο ενδιαφέρον. Αλλά δύσκολο. Κάπου μετά τη σελίδα 200, οι περιπετειώδεις προτάσεις των δώδεκα γραμμών και το πήγαινε-έλα στις 388 (!) παραπομπές σε κάνουν να εγκαταλείπεις και να πηγαίνεις για μια βουτιά.
Κάποτε θα ξαναδοκιμάσω.
Σελίδες: 981
Έχω διαβάσει: 270
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 4/10
3. Thomas Piketty – Capital in the Twenty-First Century
Εδώ έκανα μια πολύ σοβαρή προσπάθεια, με άριστη προετοιμασία και μπόλικη θέληση. Αγόρασα και το hardcover επειδή είναι πολύ ωραίο για τη βιβλιοθήκη, και το πήρα και στο Kindle για να κρατάω πιο εύκολα σημειώσεις. Το βιβλίο, αν δεν ξέρετε, είναι μια ανάλυση της οικονομικής ανισότητας, η οποία, όπως αποδεικνύει o Γάλλος οικονομολόγος, είναι αναπόφευκτη συνέπεια του καπιταλισμού. Είναι γραμμένο πολύ απλά και κατανοητά, αρκετά εκλαϊκευμένα, αλλά είναι πολύ μακρύ. Η ιδέα του Πικετί είναι συγκεκριμένη, και η ανάλυσή της γίνεται κατανοητή σε ένα κείμενο έκτασης ενός απλού paper. Στο “Κεφάλαιό” του ο Πικετί την τραβάει σε εκατοντάδες σελίδες, αναλύοντας λεπτομερώς τα στοιχεία του, μέχρι που κουράζεσαι, και αναρωτιέσαι γιατί να το κάνεις αυτό στον εαυτό σου, τη στιγμή που ο ήλιος λάμπει, κι υπάρχουν εκατομμύρια σελίδες άλλες, που δεν έχεις διαβάσει.
Σελίδες: 577 (χωρίς τα notes)
Έχω διαβάσει: 303
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 2/10
2. Thomas Pynchon – Gravity’s Rainbow
Αυτό το ξεκίνησα για πλάκα, καθώς χάζευα, χωρίς να σκοπεύω να το προχωρήσω. Το έχω αγοράσει εδώ και χρόνια, μαζί έχω πάρει και ένα βιβλίο-companion που εξηγεί τις αναφορές και αναλύει κάθε παράγραφο, και το σχέδιο είναι ότι κάποτε, όταν θα έχω χρόνο και ηρεμία και καμία πιεστική υποχρέωση, θα αποσυρθώ κάπου και δεν θα κάνω τίποτε άλλο, θα διαβάσω το “Gravity’s Rainbow”. Έχω διαβάσει άλλα πέντε βιβλία του Πίντσον, κι αυτό θεωρείται το καλύτερο, αλλά και το πιο δύσκολο. Κοιτάχτε να δείτε, όμως: Χαζεύοντας στο σαλόνι, όταν το τράβηξα από τη βιβλιοθήκη και άρχισα να το διαβάζω έτσι, για να δω πώς είναι, διαπίστωσα ότι διαβάζεται πολύ πιο εύκολα από ό,τι νόμιζα. Είναι σαν τα άλλα. Ίσως να μη χρειάζεται απομόνωση, χρόνο και ηρεμία, συνθήκες που, εδώ που τα λέμε, ενδέχεται και να μη βρω ποτέ.
Ίσως.
Σελίδες: 776
Έχω διαβάσει: 42
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 7/10
1. Robert A. Caro – The Power Broker
Ετούτη είναι η ιστορία ενός αμερικανού δημόσιου υπαλλήλου που λεγόταν Ρόμπερτ Μόουζες. Δεν είναι μυθιστόρημα, είναι βιογραφία ενός ανθρώπου που πιθανότατα δεν ξέρετε ότι υπήρξε και δεν έχει παίξει κανένα ρόλο στις ζωές κανενός μας. Οπότε γιατί το έχω στο #1, κι από όλα τα βιβλία που έχω εδώ είναι αυτό που είναι πιο πιθανό από όλα να διαβάσω, κάποτε;
Η πολύ απλή απάντηση είναι: Επειδή το άλλο βιβλίο του Ρόμπερτ Κάρο που έχω διαβάσει, είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου. Βεβαίως, το άλλο είχε να κάνει με τον 36o Πρόεδρο των ΗΠΑ, και μάλιστα την πιο ενδιαφέρουσα περίοδο της καριέρας του (όταν έγινε Πρόεδρος, επειδή ο προηγούμενος δολοφονήθηκε). Ετούτο, όμως, το προγενέστερο βιβλίο του, θεωρείται ακόμα καλύτερο. Ο Μόουζες είναι ο άνθρωπος που έφτιαξε τη σύγχρονη Νέα Υόρκη. Δεν ήταν πολιτικός, ούτε αρχιτέκτονας. Θέσεις στη δημόσια διοίκηση κατείχε, και κατάφερε να συγκεντρώσει τόση δύναμη που ούτε δήμαρχοι, ούτε κυβερνήτες, ούτε Πρόεδροι μπορούσαν να αμφισβητήσουν την ισχύ του στην πόλη.
Ανυπομονώ να διαβάσω το γιατί. Αν τα καταφέρω.
Σελίδες: 1162 (χωρίς τα notes)
Έχω διαβάσει: 0
Πιθανότητες να το τελειώσω κάποτε: 7/10
Σημείωση: Την ώρα που γράφεται αυτό το κείμενο υπάρχουν capital controls στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, οπότε η αγορά βιβλίων όπως τα παραπάνω από καταστήματα της αλλοδαπής είναι δύσκολη, ίσως και αδύνατη. Μπορείτε εναλλακτικά να τα αναζητήσετε σε ελληνικά βιβλιοπωλεία, είτε στο πρωτότυπο, είτε στις μεταφρασμένες εκδόσεις τους. Μπορείτε επίσης να τα αναζητήσετε στην πιο κοντινή σας δανειστική βιβλιοθήκη. Ή μπορείτε να μην κάνετε τίποτε και να κάτσετε να κοιτάτε τις ράχες των παχουλών βιβλίων που ήδη έχετε. Απολύτως κατανοητό θα είναι.